Buku Teks Pendidikan Moral Tingkatan 1 KSSM

Buku Teks Digital Pendidikan Moral Tingkatan 1 KSSM

• Pendidikan Moral T1 – Kandungan

• Pendidikan Moral T1 – Unit 1 Kenali Moral
• Pendidikan Moral T1 – Unit 2 Insan Bermoral Pilihan Hidup
• Pendidikan Moral T1 – Unit 3 Hidup Bermoral Pemangkin Kesejahteraan
• Pendidikan Moral T1 – Unit 4 Hidup Beragama Atau Berkepercayaan Membawa Berkat

• Pendidikan Moral T1 – Unit 5 Serlahkan Potensi Diri
• Pendidikan Moral T1 – Unit 6 Hubungan Mesra Keluarga Bahagia
• Pendidikan Moral T1 – Unit 7 Bijaksana Memilih Sahabat
• Pendidikan Moral T1 – Unit 8 Warga Prihatin Sekolah Sejahtera

• Pendidikan Moral T1 – Unit 9 Keselamatan Tempat Tinggal Tanggungjawab Bersama
• Pendidikan Moral T1 – Unit 10 Kemudahan Awam Dijaga Bersama
• Pendidikan Moral T1 – Unit 11 Masyarakat Prihatin Alam Terpelihara
• Pendidikan Moral T1 – Unit 12 Remaja Berhemah Harapan Negara

• Pendidikan Moral T1 – Unit 13 Patuh Etiket Keluarga Harmoni
• Pendidikan Moral T1 – Unit 14 Hindari Ketagihan Hidup Sejahtera
• Pendidikan Moral T1 – Unit 15 Patuhi Peraturan Sekolah
• Pendidikan Moral T1 – Unit 16 Kenali Kanak-kanak
• Pendidikan Moral T1 – Unit 17 Rasuah Musuh Negara
• Pendidikan Moral T1 – Rujukan

atau

• Buku Teks Digital Pendidikan Moral KSSM Tingkatan 1 (Bab 1 – Bab 17) – Drive 1

• Buku Teks Digital Pendidikan Moral KSSM Tingkatan 1 (Bab 1 – Bab 17) – Drive 1

p. 1

RUKUN NEGARABahawasanya Negara Kita Malaysiamendukung cita-cita hendak:Mencapai perpaduan yang lebih erat dalam kalanganseluruh masyarakatnya;Memelihara satu cara hidup demokrasi;Mencipta satu masyarakat yang adil di mana kemakmuran negara akan dapat dinikmati bersama secara adil dan saksama;Menjamin satu cara yang liberal terhadaptradisi-tradisi kebudayaannya yang kaya dan pelbagai cMembina satu masyarakat progresif yang akan msains dan teknologi moden.MAKA KAMI, rakyat Malaysia,berikrar akan menumpukanseluruh tenaga dan usaha kami untuk mencapai cita-cita terberdasarkan prinsip-prinsip yang berikut:KEPERCAYAAN KEPADA TUHANKESETIAAN KEPADA RAJA DAN NEGARAKELUHURAN PERLEMBAGAANKEDAULATAN UNDANG-UNDANGKESOPANAN DAN KESUSILAAN(Sumber: Jabatan Penerangan, Kementerian Komunikasi dan Multimedia Malaysia)

p. 2

KURIKULUM STANDARD SEKOLAH MENENGAHTINGKATAN1PENDIDIKAN MORALPENULIS Nur Munirah Teoh binti AbdullahChua Chu Tee Abdul Pabil bin AdamEDITORSiti Masni binti KospinPEREKA BENTUKJamilatul Salwa binti ShahrulSafiyah binti NazriILUSTRATORAhmad Nazri bin Ahmad RazaliDewan Bahasa dan PustakaKuala Lumpur2016

p. 3

KK 370-221-0102011-49-1121-30101ISBN 978-983-49-1121-8Cetakan Pertama 2016© Kementerian Pendidikan Malaysia 2016Hak Cipta Terpelihara. Mana-mana bahan dalam buku ini tidak dibenarkan diterbitkan semula, disimpan dalam cara yang boleh dipergunakan lagi, ataupun dipindahkan dalam sebarang bentuk atau cara, baik dengan cara bahan elektronik, mekanik, penggambaran semula mahupun dengan cara perakaman tanpa kebenaran terlebih dahulu daripada Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia, Kementerian Pendidikan Malaysia. Perundingan tertakluk kepada perkiraan royalti atau honorarium.Diterbitkan untuk Kementerian Pendidikan Malaysia oleh:Dewan Bahasa dan Pustaka,Jalan Dewan Bahasa,50460 Kuala Lumpur.Telefon:03-21479000 (8 talian)Faksimile:03-21479643Laman Web: http:\/\/www.dbp.gov.myReka Letak dan Atur Huruf: Visual Print Sdn. Bhd.Muka Taip Teks: Times New RomanSaiz Muka Taip Teks: 12\/14 poinDicetak oleh:Attin Press Sdn. Bhd.,No.29, BS 7\/1A, Kawasan Perindustrian Bukit Serdang, 43300 Sri Kembangan, Selangor Darul Ehsan.PENGHARGAANC = 100M = 80Y = 0K = 10No. Siri Buku: 0061Penghasilan buku teks ini melibatkan kerjasama banyak pihak. Oleh itu, penulis merakamkan penghargaan dan jutaan terima kasih kepada semua pihak yang telah bersama-sama memberikan sumbangan sehingga buku ini sempurna diterbitkan. Sekalung penghargaan dan ucapan terima kasih ditujukan kepada semua yang berikut:• JawatankuasaPenambahbaikanPrufMuka Surat, Bahagian Buku Teks, Kementerian Pendidikan Malaysia.•Jawatankuasa Penyemakan Pembetulan Pruf Muka Surat, Bahagian Buku Teks, Kementerian Pendidikan Malaysia.• JawatankuasaPenyemakanNaskhahSedia Kamera, Bahagian Buku Teks, Kementerian Pendidikan Malaysia.• PegawaidaripadaBahagianBukuTeks,Kementerian Pendidikan Malaysia.• PegawaidaripadaBahagianPembangunan Kurikulum, Kementerian Pendidikan Malaysia.• JawatankuasaPeningkatanMutu,Dewan Bahasa dan Pustaka.• PanelPembacaLuar,Dewan Bahasa dan Pustaka.• SMK(Lelaki)Methodist,KualaLumpur.• SMKBandarDamaiPerdana,HuluLangat,Selangor Darul Ehsan.• SMKTamanSeraya,Ampang,SelangorDarul Ehsan.• SMKMeruKlang,SelangorDarulEhsan.

p. 4

KANDUNGANPENDAHULUAN ivBIDANG 1: PENGENALAN MORALUnit 1:Kenali Moral 1Unit 2:Insan Bermoral Pilihan 13HidupUnit 3:Hidup Bermoral 23Pemangkin KesejahteraanBIDANG 2: DIRI, KELUARGA DAN PERSAHABATANUnit 4:Hidup Beragama atau 35Berkepercayaan Membawa BerkatUnit 5: Serlahkan Potensi Diri47Unit 6:Hubungan Mesra 59Keluarga BahagiaUnit 7:Bijaksana Memilih 73SahabatBIDANG 3: HUBUNGAN ANTARA DIRI, KOMUNITI DAN MASYARAKATUnit 8:Warga Prihatin 87Sekolah SejahteraUnit 9:Keselamatan Tempat 99Tinggal Tanggungjawab Bersama Unit 10: Kemudahan Awam 111Dijaga BersamaUnit 11:Masyarakat Prihatin 123 Alam Terpelihara Unit 12:Remaja Berhemah 135Harapan NegaraBIDANG 4:MORAL, PERATURAN DAN UNDANG-UNDANGUnit 13: Patuhi Etiket Keluarga 147HarmoniUnit 14: Hindari Ketagihan 161Hidup SejahteraUnit 15: Patuhi Peraturan Sekolah173Unit 16:Kenali Hak Kanak-kanak187Unit 17:Rasuah Musuh Negara201SENARAI RUJUKAN215INDEKS217iii

p. 5

Buku Teks Pendidikan Moral Tingkatan 1 Sekolah Menengah ini ditulis berdasarkan Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran (DSKP) Pendidikan Moral Tingkatan 1 Kurikulum Standard Sekolah Menengah (KSSM). Buku ini berteraskan matlamat mata pelajaran Pendidikan Moral untuk membentuk insan berakhlak mulia dan berintegriti yang berpegang kepada nilai universal berasaskan prinsip moral dan menyumbang ke arah perpaduan dan kesejahteraan negara serta masyarakat global.Buku teks ini berfokus kepada empat bidang, iaitu Bidang 1: Pengenalan Moral, Bidang 2: Diri, Keluarga dan Persahabatan, Bidang 3: Hubungan antara Diri, Komuniti dan Masyarakat dan Bidang 4: Moral, Peraturan dan Undang-undang. Bidang-bidang ini dibahagikan kepada 17 unit yang boleh berdiri sendiri sebagai satu modul. Bagi memudahkan proses pengajaran dan pembelajaran setiap unit mempunyai enam bahagian, iaitu rangsangan, konsep, pengukuhan, pengayaan, pemulihan dan penilaian. Pada akhir buku teks terdapat senarai rujukan dan indeks. Semua unit mempunyai ciri seperti yang berikut:PENDAHULUANRANGSANGANSetiap unit akan dimulakan dengan halaman rangsangan. Halaman ini mengandungi hasil pembelajaran murid dan senarai nilai. Gambar yang terdapat pada halaman ini boleh dijadikan sebagai set induksi untuk memulakan sesuatu pembelajaran dalam unit tersebut.PENGUKUHANBahagian ini bertujuan untuk memantapkan pengetahuan dan kemahiran yang dikuasai oleh murid. Pelbagai aktiviti dan latihan diadakan untuk murid mengukuhkan pemahaman mereka terhadap kandungan yang dipelajari.PEMULIHANBahagian ini bertujuan untuk membantu murid memahami sesuatu konsep dan kemahiran yang dipelajari dengan mudah. Sehubungan dengan itu, bahagian ini menyediakan aktiviti dan latihan yang lebih mudah untuk dilaksanakan oleh murid.KONSEPBahagian ini bertujuan untuk membantu murid mengetahui dan memahami kandungan yang ada pada setiap unit. Bahagian ini juga merangkumi semua standard pembelajaran yang diperlukan dalam setiap unit.PENGAYAANBahagian ini bertujuan untuk meluaskan pengetahuan dan pengalaman serta mengukuhkan kemahiran yang sedang dipelajari oleh murid. Bahagian ini mengandungi pelbagai aktiviti dan latihan yang mencabar minda murid.PENILAIANBahagian ini mengandungi aktiviti dan latihan yang bertujuan untuk menilai pemahaman murid tentang konsep dan kemahiran yang dipelajari. Pelbagai jenis aktiviti dan latihan penilaian disediakan pada akhir setiap unit seperti penilaian formatif, penilaian berasaskan projek, silang kata, melengkapkan peta minda, soalan struktur dan soalan esei.iv

p. 6

vPenulisan buku teks Pendidikan Moral Tingkatan 1 KSSM memberikan fokus utama untuk membentuk insan yang berakhlak mulia. Sehubungan dengan itu, buku teks ini menekankan tiga domain moral, iaitu penaakulan moral, emosi moral dan perlakuan moral dalam kalangan murid. Ketiga-tiga domain ini diterapkan melalui pelbagai jenis aktiviti dan latihan yang disediakan di dalam buku ini. Guru boleh mengubah suai aktiviti dan latihan agar sesuai dengan tahap kecerdasan, kebolehan dan juga keadaan persekitaran murid. Antara aktiviti yang terdapat di dalam buku teks ini termasuklah lakonan, jelajah ilmu, projek dan reka cipta.Aktiviti dan latihan yang terdapat di dalam buku teks ini memberikan peluang kepada murid untuk berkomunikasi, berinteraksi, bekerja dalam pasukan, bermaklumat dan memupuk sikap penyayang dan patriotik dalam diri murid. Bersesuaian dengan hasrat KSSM untuk melahirkan murid yang mempunyai Kemahiran Pembelajaran Abad ke-21, buku teks ini turut memberikan fokus kepada empat tahap pemikiran dalam Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT), iaitu mengaplikasi, menganalisis, menilai dan mencipta. Kemahiran lain yang turut diterapkan di dalam buku teks ini ialah Kemahiran Teknologi Maklumat dan Komunikasi, Kemahiran Kajian Masa Depan, Kemahiran Penyelesaian Konflik dan Kemahiran Kreativiti. Buku teks ini juga menyediakan pelbagai alat berfikir seperti peta pemikiran dan soalan aras tinggi untuk menggalakkan murid berfikir dalam setiap unit. Selain itu, kandungan buku teks ini juga menyediakan maklumat tambahan bagi menjana idea murid. Yang berikut merupakan penerangan berkaitan dengan perkara tersebut.Meningkatkan keupayaan dan kebolehan sedia ada pada murid untuk berfikir secara kreatif, kritis dan inovatif. Menguji kefahaman dan memperkukuh pembelajaran murid serta menggalakkan kemahiran berfikir.Mengandungi QR Code yang mengandungi maklumat tambahan. QR Code perlu diimbas dengan menggunakan gajet semasa bagi mengetahui maklumat yang terdapat di dalamnya.SOALANMenerangkan maksud atau memberikan maklumat tambahan tentang sesuatu perkataan yang digunakan di dalam teks.Imbas Saya

p. 7

viMembolehkan murid menilai diri berdasarkan pengalaman mereka. Mempertingkatkan dan membudayakan kemahiranberfikirmuriduntukmenjanaidea dan melihat sesuatu daripada pelbagai sudut.Memberikan panduan kepada guru untuk melaksanakan sesuatu aktiviti, mengingatkan murid tentang aspek keselamatan dan peralatan yang perlu dibawa semasa melaksanakan sesuatu aktiviti. Mengandungi kata-kata hikmat untuk muhasabah diri ke arah insan bermoral.Penulis berharap buku ini dapat memberikan pengetahuan, pemahaman dan penghayatan kepada murid untuk mengamalkan perlakuan bermoral secara bertanggungjawab dan berintegriti. Dengan ini diharapkan hasrat untuk mendidik murid menjadi insan yang bermoral, berakhlak mulia, berpengetahuan, mengutamakan perpaduan dan bersemangat patriotik serta dapat menyumbang secara produktif terhadap diri, keluarga, masyarakat dan negara dapat dicapai.Nur Munirah Teoh binti AbdullahChua Chu TeeAbdul Pabil bin AdamPeta PemikiranSEGMEN SANTAINota GURURENUNGANMembolehkan murid memberikan jawapan secara mudah dan ringkas.

p. 8

1Unit 1KENALI MORAL* Rasional* Baik Hati* Kebebasan* Kesederhanaan* BertanggungjawabNILAIMORAL•maksud moral melalui contoh.•perbezaan perlakuan baik, benar dan patut.•kepentingan berkelakuan baik, benar dan patut.•perasaan apabila berkelakuan baik, benar dan patut.•cara perlakuan baik, benar dan patut.Dalam unit ini, saya belajar tentang:

p. 9

2Moral berasal daripada bahasa Latin, iaitu mores. Perkataan ini bermaksud tingkah laku yang baik, betul dan diterima, sejajar dengan kehendak agama, norma masyarakat, peraturan dan undang-undang seperti yang ditunjukkan dalam peta pemikiran di bawah.MoralTingkah laku baik atau burukMengikut norma masyarakatTingkah laku betul atau salahDiterima agamaMengikut peraturanBerdasarkanundang-undangBuku rujukanGuruIbu bapaMasyarakatContohTingkah Laku BermoralMenghormati guruMemuliakan ibu bapaMenziarahi jiranMembantu rakanPeta pemikiran menunjukkan definisi moral.

p. 10

Individu yang bermoral seharusnya berkelakuan baik, benar dan patut dalam setiap tindakan mereka. Terdapat perbezaan antara perlakuan baik, benar dan patut. Tingkah lakutersebut dijelaskan dalam jadual di bawah.Semua orang perlu mengamalkan tingkah laku baik, benar dan patut dalam kehidupan harian. Pengamalan tingkah laku yang bermoral akan menjadikan kehidupan kita lebih bahagia dan sejahtera.Contoh perlakuan baik, benar dan patutTindakan Jefri melaporkan kesalahan rakannya kepada guru disiplin merupakan perbuatan yang baik.Hoon Seng dan Irfan telah bercakap benar kerana mengakui perbuatan mereka menconteng dinding sekolah.Tindakan guru disiplin mengenakan hukuman ke atas Hoon Seng dan Irfan adalah patut setelah kesalahan mereka dibuktikan.BaikBenarPatutTingkah laku yang diterima oleh masyarakat.Tingkah laku yang betul berasaskan fakta dan bukti yang sah.Tingkah laku yang sesuai dibuat dan diterima oleh masyarakat.Jefri ternampak dua orang rakannya, iaitu Hoon Seng dan Irfan sedang menconteng dinding sekolah. Jefri melaporkan tindakan rakannya kepada guru disiplin. Hoon Seng dan Irfan telah mengakui perbuatan mereka. Gu r u disipli n telah menjatuhkan hukuman kepada Hoon Seng dan Irfan.KEPENTINGAN BERTINGKAH LAKU BAIK, BENAR DAN PATUTBenarDipercayai dan diyakini oleh orang lain.PatutMembantu untuk membuat keputusan yang betul dan tepat.BaikHubungan dengan orang lain akan menjadi lebih mesra.BaikBenarPatut

p. 11

4Pada keesokan harinya, Michelle terlupa untuk membawa buku tersebut. Akibatnya, Nur Qistina telah didenda oleh guru. Michelle berasa kesal dan berjumpa dengan Nur Qistina untuk memohon maaf.A. Baca dan fahami dialog di bawah.1.Dengan berdasarkan situasi, terangkan tingkahlaku baik, benar dan patut yang ada padaMichelle dan Nur Qistina.2.Mengapakah Michelle dan Nur Qistinaperlu bertingkah laku baik, benar dan patut?3.Andaikan anda ialah Nur Qistina. Apakah perasaan anda apabila kawan anda tidak menepati janji?Michelle:Qistina, semalam saya tidak hadirke sekolah kerana demam. Bolehkah saya meminjam buku kerja kamu?Nur Qistina:Boleh tetapi jangan lupa membawanyapada esok hari.Michelle: Baiklah. Terima kasih.Nur Qistina: Sama-sama.Pada pendapat anda, adakah dengan meminta maaf dapat menebus kesalahan yang anda lakukan?SOALANSEGMEN SANTAIBerikan tiga kebaikan yang pernah anda lakukan terhadap rakan anda.Michelle:Qistina, saya minta maaf. Kelalaian saya telah menyebabkan kamu didenda oleh cikgu.Nur Qistina: Baiklah, Michelle. Saya maafkan.

p. 12

5Bimbing murid yang tiada kemudahan Internet untuk mendapatkan sumber lain seperti buku rujukan di pusat sumber. B.Dengan melayari Internet, dapatkan maklumat yang berikut. Bentangkan maklumat tersebut secara kreatif.Berikan contoh situasi di sekolah dan jelaskan tingkah laku baik, benar dan patut dalam situasi tersebut.Nota GURUSOALANAdakah pemahaman tentang maksud moral membantu anda membuat pilihan untuk bertingkah laku dalam kehidupan harian? Jelaskan.Adakah anda mengamalkan tingkah laku bermoral dalam kehidupan harian?Refleksi Diri:

p. 13

6A. Baca dan lakonkan situasi di bawah. Secara berkumpulan, bincangkan tingkah laku baik, benar dan patut yang berlaku sepanjang situasi tersebut. Baiklah, Kavi. Hati-hati semasa berjalan.Saya pergi ke sekolah, mak.Terima kasih, Sama-sama, pak cik.nak.Situasi 1Situasi 2

p. 14

7B.Secara berkumpulan, lakukan pemerhatian tentang tingkah laku baik, benar danpatut yang berlaku di kawasan sekolah. Dengan menggunakan borang di bawah, rekodkan hasil pemerhatian tersebut dan bentangkannya.Bil.1.BaikTingkah LakuBenarPatutPengesahanNama Guru: ________ Tandatangan: ______________Kelas:____________________Lokasi Pemerhatian:Nama Kumpulan: _________ Tarikh: __ Masa: _____________Kamu berdua tidak sepatutnya berbuat bising semasa guru tiada. Perbuatan kamu telah mengganggu kelas lain yang sedang belajar. Kamu berdua patut mencontohi Kavi dan rakan yang lain mengulang kaji pelajaran semasa guru tiada.Maafkan kami, cikgu. Kami tidakakan mengulanginya lagi.Situasi 4Cikgu, biar saya tolong bawa buku itu.Terima kasih, Kavi.Situasi 3

p. 15

8C. Secara berkumpulan, jalankan permainan roda moral di bawah.Cara Menjalankan Aktiviti1.Lantik seorang ketua bagi setiap kumpulan sebagai pemusing roda secara bergilir.2.Apabila roda berhenti, ahli kumpulan perlu menjawab soalan yang telah ditetapkan.3.Tulis jawapan dalam kertas sebak dan bentangkannya apabila semua soalan pada roda selesai dijawab.××613452Roda Moral

p. 16

92345Rakan anda mengadu sakit perut dan ingin menghubungi ibu bapanya. Anda membawa telefon bimbit ke sekolah. Perbuatan membawa telefon bimbit ke sekolah adalah salah dari segi peraturan sekolah. Wajarkah anda menggunakan telefon bimbit untuk membantunya? Jelaskan.Seekor anak kucing jatuh ke dalam longkang. Jelaskan tindakan yang patut anda lakukan. Ceritakan perasaan anda apabila bertindak sedemikian.Guru Pendidikan Jasmani dan Pendidikan Kesihatan telah bertanya kepada anda tentang rakan anda yang tiada semasa aktiviti pendidikan jasmani. Rakan anda telah meminta anda berbohong dengan mengatakan bahawa dia berjumpa dengan guru kaunseling. Apakah tindakan yang patut anda lakukan?Rakan anda lemas ketika mandi di sungai. Bagaimanakah anda membantu rakan tersebut sekiranya anda sendiri tidak tahu berenang?Anda dan Abirami bersahabat baik. Semasa peperiksaan, Abirami cuba 6meminta jawapan daripada anda. Jelaskan tindakan yang patut anda lakukan.1Adakah semua orang mengamalkan tingkah laku bermoral? Bincangkan.651234

p. 17

10A.Baca dan fahami situasi di bawah. Kenal pasti tingkah laku bermoral yangterdapat pada keluarga Adi dengan melengkapkan maklumat di bawah.PEMULIHANAdi dan adik-adiknya bermain bola sepak di halaman rumah. Sewaktu bermain, tendanganAdi telah terkena sebuah pasu bunga lalu pecah. Adi dan adik-adiknya berhenti bermain dan bekerjasama mengemaskan pasu bunga yang pecah. Oleh sebab bimbang dimarahi oleh ibu, Adi telah meminta adik-adiknya merahsiakan kejadian tersebut. Walau bagaimanapun, adik-adiknya telah menceritakan kejadian yang berlaku kepada ibu. Ibu memuji sikap adik-adiknya. Ibu menasihati Adi agar tidak mengajar adik-adiknya menyembunyikan perkara yang salah. Adi mengakui kesilapannya dan berjanji tidak akan mengulanginya lagi.Senarai Tingkah Laku Bermoral dalam Keluarga AdiTingkah Laku Baik_____________________________________________Tingkah Laku Benar_____________________________________________Tingkah Laku Patut_____________________________________________Pada pandangan anda, mengapakah kita perlu bercakap benar kepada ibu bapa?Orang yang paling berkuasa ialah orang yang dapat menguasai dirinya sendiri.RENUNGAN

p. 18

11B. Berdasarkan cerita di bawah, tandakan (√) pada tingkah laku baik, benar dan patut.C.Bincangkan bersama-sama guru pilihan jawapan yang anda berikan bagimengesahkan pilihan anda adalah tepat.Bosannya hari ini. Apakah yang perlu saya buat untuk menghiburkan hati?1324Tolong! Tolong! Ada serigala.Kamu tidak patut menipu kami. Tolong! Tolong! Ada serigala makan kambing saya!Bil.PenyataanTingkah LakuBaikBenarPatut1.Anak gembala membantu keluarganya dengan menggembala kambing biri-biri.2.Penduduk kampung datang untuk membantu anak gembala.3.Apabila mendengar orang meminta bantuan, kita harus segera berusaha membantu.4.Penduduk kampung menasihati anak gembala supaya tidak menipu.5.Anak gembala meminta bantuan apabila serigala datang menyerang kambing biri-birinya.6.Anak gembala perlu memastikan keselamatan kambing biri-biri di bawah jagaannya.7.Anak gembala mesti berfikir dahulu sebelum melakukan sesuatu perbuatan.8.Anak gembala mesti memohon maaf kepada orang-orang kampung akan kesalahannya.

p. 19

12Bulatkan jawapan yang betul.1.Moral berasal daripada bahasa Latin mores yang membawa maksud _. A.tingkah laku baik, betul dan diterimaB.tingkah laku cermat dan berhati-hatiC.tingkah laku yang diamalkan oleh masyarakat D.tingkah laku mengikut peraturan dan perasaan2.Tingkah laku benar berasaskan __ dan diterima oleh masyarakat. A.cakap-cakap B.khabar angin C.fakta D. anggapan 3.Ranjeet Singh didenda oleh gurunya kerana keluar kelas tanpa mendapat kebenaran. Tindakan gurunya itu merupakan tingkah laku yang ____. A.benar B.baik Cpatut D.sesuai 4. Amir menghulurkan derma sempena Hari Pahlawan. Tindakan Amir merupakan tingkah laku yang ___. A.sahihB.baik C.benar D.luhur 5.Seseorang yang mengamalkan tingkah laku bermoral akan berasa __ dalam kehidupan. A.sedih B.ragu-ragu C.gelisahD.tenang 6. Murid yang bertingkah laku baik akan _____ oleh orang lain. A.ditakuti B. disenangi C.dilindungi D.dipulaukan 7.Setiap individu perlu sentiasa ___ kepada Tuhan agar menjadi orang yang baik. A.berdoa B.berserah C.bergembiraD.bertenang 8.Pilih tingkah laku bermoral. A.Berebut ketika menaiki bas. C.Makan dengan gelojoh. B.Berbuat baik untuk dipuji. D.Bercakap dengan sopan. 9.Rakan anda ponteng kelas. Apakah tindakan yang patut anda ambil? A.Merahsiakan daripada guru. C.Menasihatinya agar tidak ponteng. B.Mengikutnya ponteng kelas. D.Membiarkan tindakannya. 10. Kita dianggap tidak bercakap benar apabila kita ______. A.melaporkan salah laku rakan B.melaporkan maklumat yang palsu C.menjadi saksi salah laku orang lain D.mendiamkan diri walaupun mengetahui salah laku rakan

p. 20

13Unit 2INSAN BERMORAL PILIHAN HIDUPMORAL* Baik Hati* Kejujuran* Harga Diri* Hemah Tinggi* Kepercayaan kepada TuhanNILAI• maksudinsanbermoral.• contohciriinsanbermoral.• kepentinganmenjadiinsanbermoral.• keperluanmenjadiinsanbermoral.• perlakuaninsanbermoraldalamkehidupan masyarakatmajmuk.Dalam unit ini, saya belajar tentang:

p. 21

14Tahukahandamaksudinsanbermoral?Insanbermoralialahindividuyangberfikiran,berperasaandanmengamalkanperlakuanbaikdalamsemuatindakannya.Rajahdibawahmenunjukkanciriinsanbermoral.Contoh tingkah laku insan bermoral.Ciri Insan BermoralPemikiran• Berfikiranrasional• Tahumembezakanbetulatausalah• Bolehmembuatkeputusan• DapatmenyelesaikanmasalahPerlakuan• Bersikapadil• Berperikemanusiaan• Berbudipekerti• Hormat-menghormati• Bertindakmengikutundang-undangPerasaan• Prihatin• Empati• Simpati• Gembira• Kecewa• Sedih1.Bersimpatiterhadapmangsabanjiryangkehilanganharta-benda.2.Menghormatiamalankepercayaanpelbagaikaumdanetnik.3.Mematuhiperaturandanundang-undangyangditetapkanolehpihaksekolah.4.Bersahabattanparasaprasangkadenganrakanberlainanagamadanbangsa.5.Sanggupmempertahankandanmenjagaimejnegara.6.Rajinkesekolahuntukmenimbailmu.

p. 22

15 Terdapatbanyakkepentinganmenjadiinsanbermoralsepertiyangditunjukkandalamrajahdibawah.Sebagaiseorangyangmempunyaiciriinsanbermoral,kitahendaklahsentiasabersikapadil,berperikemanusiaandanbertindakmengikutundang-undang.Denganini,semuaorangakanberasagembiradanmenikmatikehidupanyangsejahtera.Kepentingan Menjadi Insan BermoralDiri• Hiduplebihtenangdansejahtera• MendapatbalasanyangbaikdaripadaTuhanKeluarga• Keluargabahagia• Institusikeluargayang kukuhMasyarakat• Hidupbermuafakatdan harmonidalamkomuniti• MenghormatidanbertolakansurdalammasyarakatNegara• Tiadapencabulanhak• ImejnegaraterpeliharaAlam• Alamterpeliharadandipulihara• MengelakkanpenularanpenyakitakibatpencemaranJadilahsepertipohonkayuyangberbuahlebat,dibalingdenganbatudibalasdenganbuah.RENUNGAN

p. 23

16A. Bacadanfahamibiografitokohdibawah.B.Dengan merujuk sumber Internet dan buku rujukan, dapatkan maklumat tentang biografitokohyangandakagumi.Bentangkanamalantingkahlakubermoralyangterdapat pada tokoh tersebut.TanSriDr.JemilahbintiMahmoodmerupakantokohyangdiseganidinegarakita.Beliauantaratokohyangpatutkitateladani.Yangberikutialahlatarbelakangbeliau.Latar belakang• BekaspelajarSekolahPerempuanAssunta,PetalingJaya.• PemegangIjazahPerubatandariUniversitiKebangsaanMalaysia(UKM)danSarjanadalambidangobstetrikdanginekologipadatahun1986.• AhliPersatuanObstetrikDirajaUnitedKingdom.• PensyarahObstetrikdanGinekologidiFakultiPerubatanUKMsehinggatahun1995.Kejayaan• PenerimaAnugerahGandhi,King,Ikedayangmenghargaisumbanganbeliaukepadakemanusiaantanpakeganasan.• DianugerahkanDarjahPanglimaSetiaMahkota(PSM)olehYangdi-PertuanAgongTuankuMizanZainalAbidinyangmembawagelaranTanSri.• PenerimaAnugerahKeamananWanitayangpertamadiAsiaTimur(KategoriPerkhidmatanKemanusiaan)diManila.Sumbangan• MengasaskanPersatuanBantuanPerubatanMalaysia(MercyMalaysia)padaJun1999.• Melakukankerja-kerjakemanusiaandankhidmatsukarelayangmenyeluruhdanmengatasisempadangeografi.• MengetuaidelegasiMERCYMalaysiauntukmemberikanbantuankemanusiaanberbentukbantuanmakanan,pakaian,perkhidmatanperubatan,mendirikanklinikdansekolah.• MengetuaimisikemanusiaankeKosovopadatahun1999.• IndividudanNGOyangpertamasampaiuntukmembanturakyatAchehyangdilandatsunami.1. SenaraikanciriinsanbermoralyangterdapatpadaTanSriDr.JemilahbintiMahmooddalambentukpetapemikiran.2. JelaskanpengajaranyangandaperolehdaripadaTanSriDr.JemilahbintiMahmood.SOALANPilihsatusikapyangadapadadiriTanSriDr.JemilahbintiMahmoodyangandakagumi.Jelaskansebabpilihananda.MERCYMalaysia

p. 24

17Kelebihan Menggunakan Internet Secara BerhemahC. Bacadanfahamipetikanrencanadibawah.KementerianKomunikasidanMultimediaMalaysiamelaporkanbilanganpenggunaInternetaktifdinegarainipadatahun2015melebihi20.1jutaorangdansebanyak16.8jutadaripadanyaaktifdalammediasosial.Perkembanganituberdasarkankadarpenembusanjalurlebaryangmencapai72.2%.PencapaianinimenunjukkanmasyarakatMalaysiakinimenujukearahgayahidupdigital.MerekamenggunakanInternetuntukmelayarimediasosial,menontonvideo,bermainpermainandalamtalian,aplikasiberasaskanlokasi,enjincariandanperbankanInternet.Walaupungayahidupdigitalinimenyumbangkepadaunsurnegatifdalambudayamasyarakat,tetapinilaipositifnyamelebihiunsurnegatif.BanyakkelebihanyangkitaperolehjikamenggunakanInternetsecarabijakdanberhemah.1. Sebagaiinsanbermoral,bagaimanakahandamenggunakanInternetsecaraberhemah?2. KawanandamenggunakanInternetuntukmenyebarkanberitayangbelumtentukesahihannya.Bagaimanakahandamemberikannasihatkepadanya?PenggunaanInternetmempunyaibanyakkebaikandankeburukan.Bincangkan.SOALANBerhemah Menggunakan InternetMeningkatkan penguasaanbahasaMendapat sumbermaklumatyangbenarBerkongsiideadan pendapatMemaparkan aktivitiyangberfaedahMaruahdiri,keluargadan negara terpeliharaMengeratkan hubungandenganrakan

p. 25

18A. Secaraberkumpulan,bincangkancaramenyelesaikandilemadibawahdanlengkapkan jadual yang disediakan. B.Lakonkan cara penyelesaian tersebut.1324Vernardseorangyangrajinbelajar.Ketikamendapatkeputusanpeperiksaanakhirtahun,diaterkejutkeranagagaldalambeberapamatapelajaran.Vernardberasatertekan,kecewadanbimbangakanreaksiibubapanya.ApakahtindakanyangsepatutnyadilakukanolehVernard?Ryanseorangpengawaspusatsumbersekolah.Diamendapatiseorangrakanbaiknyamengoyakkanbukurujukandipusatsumber.Ryanmenjadiserbasalah.ApakahtindakanyangharusdilakukanolehRyan?FaizdanSarjitmembelisepingganmigorengdigeraimakan.Ketikahendakmembayarmakanantersebut,Sarjitmendapatiwangnyatidakmencukupi.Faizmempunyailebihanwangtetapibercadanguntukmenggunakanwangtersebutbagimembayaryurankelas.Muradterlewatuntukmenghadiritemuduga.Semasabergegasketempattersebut,Muradternampakseorangbudakmenangistanpaditemaniolehibubapanya.Jadual Penyelesaian DilemaSituasiCara PenyelesaianCiri Insan Bermoral

p. 26

19C.Baca dan fahami maksud kata hikmat yang berikut.D. Dengan menggunakan pelbagai sumber, cari kata hikmat yang mempunyai ciri insan bermoral daripada pelbagai tokoh. Pilih kata hikmat yang terbaik sebagai inspirasi anda menjadi insan bermoral. Pamerkannya di dalam kelas.Pendeta Za’baMother TeresaMahatma Gandhi1. Jelaskanmaksudkatahikmattersebut.2. Apakahyangdapatandapelajaridaripadakatahikmattokohdiatas?3. Mengapakahinsanyangtidakbermoraltidakdisukaiolehoranglain?Bincangkan.SOALANContohJadilah kamu orang yang baik, apabila ada disukai, apabila tiada dirindui, apabila mati ditangisi, janganlah kamu menjadi orang yang jahat, apabila ada dibenci, apabila tiada disukai, apabila mati disyukuri. - Saidina Ali bin Abi Talib -Refleksi Diri:Ceritakanperasaanandasekiranyaberjayamengamalkantingkahlakuinsanbermoral.

p. 27

20A.Adakah anda insan bermoral? Uji diri anda.Bil.PenyataanYa\/TidakSkala7-12 -Syabas,andainsanbermoral!06 -Berusahalagiuntukmenjadiinsanbermoral.B.Secara berpasangan, bandingkan ciri insan bermoral yang ada pada anda dan rakan anda dengan menggunakan peta pemikiran.Sayasentiasamencaripeluanguntukmembanturakan-rakan.Sayasentiasamemberikansalamkepadasemuaguru.Sayasukamenolongorangtanpamengirakaum.Sayamelibatkandiridengankerjaamalbagimeringankanbebanorangyangdalamkesusahan.Sayatidaksukamembuangmasadengansia-sia.SayaakanberdiritegakapabilalaguNegarakudinyanyikan.Sayaselesaberkawandaripadabersendirian.Sayasukamelibatkandiridalamaktivitikemasyarakatan.Sayaprihatinakankeadaanalamsekelilingsaya.Sayasentiasaberfikiranpositif.Sayaakanberasagembirajikarakansayagembiradanakanberasasimpatijikarakansayasedih.Sayatidakakanmembuangsampahdimerata-ratatempat.1.3.5.9.11.2.4.6.8.10.7.12.

p. 28

21C.Kenal pasti ciri insan bermoral yang ingin anda amalkan dalam kehidupan. Hasilkan ikrar dan tampalkannya di dalam kelas.Ikrar DirikuTarikh: __________Bahawasanyasaya_____________akanberusahasedayaupayasayauntukmenjadiseoranginsanyangbermoraldenganmengamalkanperlakuansepertiyangberikut:_______________()123456

p. 29

22JamesUmbihberusia30tahun.BeliaumerupakanMalimGunung,iaituorangyangmembantupendakigunung.BeliaubertugasmembawapelancongmendakiGunungKinabalu.Jamesmerupakanpekerjayangdisenangiolehrakansejawatnyakeranasikapnyayangperamahdanbaikhati.Beliaujugamerupakanseorangyangbersemangattinggi,sentiasaceriadanpenyayang.SemasagempabumimelandakawasanGunungKinabalu,Jamestelahberusahamenyelamatkanduaorangpendakidenganmenghalangbatu-batutersebutdaripadamenghempapduaorangpendakiyangdibawanya.Jamestelahditemuidalamkeadaancederaparahdibawahruntuhanbatu.WalaupunJamescederaparah,diabersyukurkeranadapatmenyelamatkansalahseorangpendakiyangdibawanya.JamesUmbihsanggupmenggadaikannyawanyademimenyelamatkanoranglain.Diamempunyaiciriinsanbermoralyangpatutdicontohi.1. MengapakahJamesUmbihdisenangiolehrakansejawatnya?_______________________________________________________________2. JelaskanduaciriinsanbermoralyangditunjukkanolehJamesUmbihdalamusahamenyelamatkanpendakiyangdibawanya. i. ____________________________________________________________ ii. ____________________________________________________________3. Padapandangananda,mengapakahJamesUmbihberusahamenyelamatkanpendakiyangdibawanya?_____________________________________________________________________4. AndaikanandaadikJamesUmbih.Apakahperasaanandaterhadapsikapnyayangberusahauntukmembantuoranglain?Mengapa?_______________________________________________________________ Berdasarkanceritadibawah,jawabsoalanyangberikut.

p. 30

23Unit 3HIDUP BERMORALPEMANGKIN KESEJAHTERAANMORAL* Toleransi* Kejujuran* Harga Diri* Kerjasama* Hemah Tinggi* Berterima KasihNILAI• kepentinganmempelajarimoral.• carahidupbermoraldantidakbermoral.• manfaatmempelajarimoraldalamkehidupan.• caramempraktikkanperlakuanbermoraldalamkehidupanseharian.Dalam unit ini, saya belajar tentang:

p. 31

24Mengamalkan Integriti Sebagaiseorangyangberintegriti,sayaperluberpegangteguhkepadaagama,nilaidanperaturanketikabertindakdanbertingkahlakudalampelbagaisituasi.Misalnya,sayamenjalankantanggungjawabsayadenganamanah.Menjadi Insan Berakhlak MuliaSebagaiinsanyangberakhlakmulia,sayasentiasaberfikirdanbertingkahlakuselarasnilai-nilaimurniyangsepatutnya.Misalnya,sayasentiasamenjagamaruahdiridankeluargadenganmentaatiibubapasayadanbelajarsehinggaberjaya.Sayajugamengamalkanperlakuanyangsopanpadasetiapmasa.PendidikanMoralperludipelajarikeranadapatmendidikkitamenjadiinsanyangbermoraldanberakhlakmulia.Terdapatbanyakkepentinganmempelajaridanmengamalkantingkahlakubermoral.Kepentingan Mempelajari Moral

p. 32

25Mengamalkan Kesejahteraan SejagatSebagaiseorangyangmementingkankesejahteraan,sayaperlupekadanprihatinsertamemainkanperanandalamusahamengatasiisu-isusejagatdemikesejahteraankehidupanbersama.Misalnya,sayaberusahamenjagaalamsekitardanmenghindaripertelingkahandemikeamanandankeharmonianhidup.Mempunyai Nilai SejagatSebagaiseorangyangmengamalkannilaisejagat,sayasentiasabersediamenghayatid anmengamalkannilai-nilaimurniyangditerimaolehsemua.Misalnya,sayasentiasamenghormatisesamamanusiadanmenyayangihaiwan.Membentuk Perpaduan SebagairakyatMalaysiayangterdiridaripadapelbagaikaum,bahasa,budayadanagama,sayaperlubergandingbahuuntukmewujudkanmasyarakatyangharmonidanbersatupadu.Misalnya,sayasentiasamenghormatiindividulainwalaupunberbezaamalandanpegangandaripadasaya. Apabilakitamempelajarimoral,kitaakanberusahamengamalkancarahidupbermoraldalamkehidupanharian.Secaratidaklangsung,kitaakandapatmenghindaricarahidupyangtidakbermoral.

p. 33

26Carahidupyangbermoralmeliputiaspekfizikal,mentaldansosialsepertimengambilmakananyangseimbangdanberkhasiat,menjagakesihatandirisertamelibatkandiridalamaktivitiyangsihat.Imbas SayaCara Hidup BermoralBIJAK MENANGANI STRESSUKA MEMBANTUMENEPATI MASABERSIKAP JUJURBERADABBERINTEGRITIBahagianPendidikanKesihatanKementerianKesihatanMalaysia

p. 34

27 Carahidupyangtidakbermoralpulaakanmemberikankesanburuksamaadadarisegikesihatanmahupunmaruahdirisepertimerokok,melakukanperbuatansumbangdanlumbaharam.Cara Hidup Tidak BermoralMELEPAKMEMBAZIRMENIPUMENCURIMEMBULIGANGSTERISME

p. 35

28RakyatMalaysiaterdiridaripadapelbagaikaum.Merekameraikanpelbagaiperayaandanmengadakanrumahterbukabagimemeriahkansambutanperayaantersebut.Sebagaiseorangyangmengamalkancarahidupbermoral,kitaharusmenjagaadabdanbersopansantunsemasamenghadirijamuanrumahterbuka.A. Baca dan fahami pantun di bawah.Anakkambingmeragutrumput, Gembalabersandardipohoncermai;Adatbertandangjikadijemput, Berpakaiansopandikhalayakramai.Pergikesungaimembawapukat, Pukatdiambildiataspara;Salamdiberitandamuafakat, Senyumdansapapembukabicara.Anak-anakberlaridibendang, Penatberlaripulangkerumah;Banyakmakanansediaterhidang, Jamulahseleracaraberhemah.

p. 36

29B. Kelas anda bercadang untuk mengadakan jamuan. Bincangkan menu yang sesuai dengan kehadiran pelbagai kaum.1. Pernahkahandamenghadirirumahterbuka?Ceritakanpengalamananda.2. Denganberdasarkanpantundiatas,kenalpastitingkahlakubermoralsemasamenghadirirumahterbuka.3. Senaraikantingkahlakuyangperludielakkansemasamenghadirirumahterbuka.4. Terangkanperasaanandaketikamenghadirirumahterbuka.SOALANPantaiMersinglokasibersuka, Pantainyabersihjugaselesa;Harusbersyukurdirumahterbuka, Kukuhperpaduanseluruhbangsa.Sauhdiangkatlayarterbuka, Kapalbelayarmenujukuala;Terimakasihbermanismuka, Tetamugembiratuanrumahsuka.Kuihbahulukuihcara, Untuktetamusebagaihidangan;Berbudibahasaberamahmesra, Adatbudayabuatjunjungan.BagaimanakahrumahterbukadapatmengukuhkanperpaduandalamkalanganmasyarakatMalaysia?SEGMEN SANTAISenaraikanmakanantradisionalpelbagaikaumdinegarakita.

p. 37

30Berita MoralA.Baca dan fahami petikan akhbar di bawah.B. Lengkapkan peta pemikiran di bawah.Mat Rempit ditahan dalam sekatan jalan rayaShah Alam 5 Mac - SekumpulanmatrempityangcubameloloskandiridaripadapemeriksaanpolisdalamsatusekatanjalanrayamenerimapadahapabilaterkandasselepasmemasukijalanmatidalamoperasidiShahAlam.Pihakpolisberkataoperasiyangbermulapadajam12tengahmalamhinggaempatpagiituberjayamenahan17orangmatrempityangmenunggangdalamkeadaanberbahaya.Dalamoperasiitu,duadaripadamerekaberjayameloloskandiridenganmeninggalkanmotosikalditepijalanmanakalayanglaintersekattanpamenyangkamemasukijalanmati.Siasatanmendapatikumpulanmatrempittersebutberumurdalamlingkungan13hingga22tahun.Merekadiarahkanuntukmenolakmotosikalmasing-masingsejauhsatukilometerkebalaipolisuntuksiasatanlanjut.Hasildaripadasiasatantersebut,1 0orangtelahdibebaskanselepasketeranganmerekadiambildandikenakantindakansaman.Tujuhlagiditahansehinggaibubapaataupenjagadatangmengambilmerekakeranamasihdibawahumur.C. Secara kreatif, buat satu buku poket tentang undang-undang jalan raya yang patut anda patuhi.Remaja menunggang motosikal ditahan polisSenaraikantindakanmenyalahiundang-undangyangdilakukanolehmatrempitdalamsekatanjalanraya.SOALANSebabAkibat

p. 38

D.Berdasarkan situasi yang diberikan, jawab soalan yang berikut.E.Secara berkumpulan, tunjuk cara anda menyelesaikan situasi tersebut.Andabersama-samakeluargapulangkekampungdenganmenaikikereta.Andamelihatayahmenggunakantelefonbimbitketikamemandu.Andatelahmenerimajemputandaripadarakanbagimeraikanmajlisharijadinya.Padatarikhtersebut,andaperlumengikutkeluargapulangkekampungkeranamenziarahinenekyangsakit.AndaternampaksebuahkeretayangterterapelekatOKUsedangmenungguuntukmemasukiparkirkhasuntukpemanduOKU.AndamendapatiparkirtersebutdipenuhiolehpemilikkeretayangbukanOKU.121. Sebagaiinsanbermoral,apakahtindakanyangpatutandalakukandalamsituasidiatas?2. Mengapakahandaperlubertindaksedemikian?3. Ramalkankesanyangberlakusekiranyaandatidakbertindaksedemikian.SOALANMilikilahhatiyangtidakpernahmembenci,senyumanyangtidakpernahmenyakitidankasihsayangyangtidakpernahberakhir.RENUNGAN

p. 39

32A.Teliti dan fahami gambar di bawah.Situasi 1Situasi 3Situasi 2Situasi 4MenelitidanmemilihbarangMenerimalebihanbayaranBeraturketikamembayarMemulangkanbakilebihanRefleksi Diri:Pernahkahandamengalamisituasidiatas?Ceritakan.1.Ceritakanperlakuanbermoralyangdiamalkanolehwatakdiatas.2.Jelaskanfaedahyangdiperolehsekiranyaandabersikapjujurdalamkehidupan.SOALAN

p. 40

33k BermoralB. Kenal pasti perbuatan yang menunjukkan cara hidup bermoral dan cara hidup tidak bermoral dalam kehidupan. Tulis pilihan anda dalam ruangan yang disediakan.1. ______________________2. ____________________________3. ____________________________4. ____________________________5. ____________________________6. ____________________________7. ____________________________8. ____________________________9. ____________________________10. ______________________ 1. ______________________2. ____________________________3. ____________________________4. ____________________________5. ____________________________6. ____________________________7. ____________________________8. ____________________________9. ____________________________10. ______________________ Berfoya-foyaBerfikiranpositifBerintegritiBersengketaBerbudibahasaBorosBertoleransiMenjagakebersihanBermuafakatMemfitnahPemalasMenipuAmanahBerbalahMencemaralamMematuhiundang-undangBersangkabaikBerjudiBerbohongBermaaf-maafanCaraHidupBermoralCaraHidupTidakBermoral

p. 41

34Tindakanbermoral.1.2.____________________________3.Kebaikankepadakumpulan.1.2.____________________________Tindakanbermoral.1.____________________________2.3.____________________________Kebaikankepadawargasekolah.1.____________________________2.Tindakanbermoral.1.____________________________2.3.Kebaikankepadajiran.1.____________________________2.Tindakanbermoral.1.____________________________2.____________________________3.Kebaikankepadamasyarakat.1.____________________________2.____________________________Tulis jawapan yang betul berdasarkan situasi yang diberikan.

p. 42

35Unit 4HIDUP BERAGAMA ATAUBERKEPERCAYAANMEMBAWA BERKAT* Hormat* Rasional* Toleransi* Hemah Tinggi* Bertanggungjawab* Kepercayaan kepada TuhanNILAI• kepelbagaian amalan keagamaan atau kepercayaanrakyat Malaysia.• cara menghormati kepelbagaian amalan keagamaanatau kepercayaan untuk memperkukuh perpaduan.• kepentingan hidup beragama atau berkepercayaan.• cara menzahirkan perasaan apabila mengamalkancara hidup beragama atau berkepercayaan.• mempraktikkan hidup beragama atau berkepercayaan dalam kehidupan harian.Dalam unit ini, saya belajar tentang:

p. 43

36Negara Malaysia mempunyai rakyat yang terdiri daripada pelbagai agama dan kepercayaan.Yang berikut ialah amalan agama dan kepercayaan yang dianuti oleh rakyat Malaysia.Nama saya Shahrin Najmi bin Bustani. Saya beragama Islam. Saya bersolat lima kali sehari. Pada bulan Ramadan, saya akan berpuasa. Antara perayaan keagamaan yang saya sambut termasuklah Hari Raya Aidilfitri dan Hari Raya Aidiladha.Nama saya Ng Siew Eng. Saya beragamaBuddha. Saya selalu mengikut keluargasaya bersembahyang di wat. Kami jugamelakukan meditasi. Upacara keagamaanyang kami sambut ialah Hari Wesak.Nama saya Eeswari a\/p Chandra Segar.Saya beragama Hindu. Saya dan keluargabersembahyang di kuil. Kami akan membawabuah-buahan, bunga dan buah kelapa untukdipersembahkan kepada Tuhan kami. Selepas bersembahyang di kuil, kami akan duduk dan bertapa seketika.

p. 44

37Nama saya Sangeetajit Kaur. Saya beragama Sikh. Perayaan utama yang saya sambut bersama-sama keluarga ialah Vaisakhi. Kami akan bersembahyang di gurdwara. Saya dan keluarga akan berdoa kepada Tuhan.Nama saya David Pandian. Saya beragama Kristian. Pada setiap hari Ahad, saya akan mengikut keluarga ke gereja untuk bersembahyang. Kami akan menyanyikan lagu keagamaan dan membaca kitab Injil.

p. 45

38Nama saya Margaret Kopong. Saya berketurunanKadazan. Kami percaya kepada Kinorohingan,iaitu Tuhan kami yang dapat menghalang pengaruh kuasa ghaib seperti syaitan. Setiap tahun, kami akan mengadakan Pesta Kaamatan. Kami juga mengadakan upacara Magavau, iaitu upacara kesyukuran bagi menghormati semangat padi.Cara MenghormatiAmalan Keagamaanatau KepercayaanOrang LainTidak mengejekamalan keagamaanatau kepercayaanrakan.Tidak berbuatbising semasa rakan bersembahyang.Tidak makan atauminum di hadapanrakan yang sedangberpuasa.Kepentingan Hidup Beragama atau BerkepercayaanMendekatkandiri denganTuhan.Dapatmembezakanamalan baikdan amalanburuk.Menjadimanusia yangberakhlak mulia.Mendapatkebahagiaan dankesejahteraanhidup.

p. 46

39Nama saya Dino a\/l Itam. Saya berketurunan Orang Asli Semai. Masyarakat saya percaya kepada kewujudan kuasa ghaib seperti kuasa Nyenang (Tuhan) dan kuasa Nyanik (syaitan). Kami percaya bahawa setiap keburukan dan kebaikan yang dilakukan oleh manusia pasti ada balasannya. Antara perayaan yang kami sambut termasuklah Hari Menuai.Setelah menyedari kepentingan agama atau kepercayaan, anda seharusnya mempraktikkan ajaran agama atau kepercayaan dalam kehidupan seharian.Kitab AgamaBersembahyangBersyukurMemakanmakanan yanghalalBersederhanaTidak melakukan dosaMenyambut upacarakeagamaanatau kepercayaanGuru AgamaIbu BapaBukuAmalanBeragama danBerkepercayaanSekiranya semua orang mengamalkan tuntutan ajaran agama atau kepercayaan masing-masing, nescaya kehidupan akan menjadi lebih baik dan bahagia.Peta pemikiran menunjukkan amalan beragama dan berkepercayaan.

p. 47

40Salam 1MalaysiaSalam PerpaduanSalam Sehati SejiwaTerimalah persembahan kamibicara beriramayang berjudul “Malaysia Tanah Airku”Kring! Kring!Helo, boleh bercakap dengan Vincent?Dia tak ada. Dia pergi gereja.Shahrin? Dia sembahyang di masjid.Chandran? Govind? Kuil dan gurdwaraTempat beribadat penganut Buddha? WatKami anak MalaysiaKami anak Malaysia(Nyanyi ikut melodi lagu Saya Anak Malaysia)Rakyat Malaysia rakyat bertuahPelbagai agama dan kepercayaanIslam, Buddha, Kristian, Hindu, SikhTidak dilupa kepercayaan peribumiShhhh … kawan-kawan kita sedang sembahyangKita tak boleh bising!Kita perlu hormatAmalan hidup rakyat MalaysiaPelbagai cara dan upacaraJanganlah dihina dan dicaciBerbudi pekerti dalam pergaulanHidup aman sejahtera selaluKami anak MalaysiaKami anak Malaysia(Nyanyi ikut melodi lagu Saya Anak Malaysia)Persembahkan bicara berirama di bawah secara kreatif.

p. 48

41Musim perayaan kita rai bersamaSaling menziarahi sesama kitaTidak kira apa-apa jua perayaanAidilfitri, Wesak, Deepavali, VaisakhiKrismas, Pesta Kaamatan, Pesta GawaiNamakan sahajaSemua datang dengan gembiraSelamat sejahteraVanakam, ni hao, kopiwosain, selamat berkelalaKami alu-alukanMari adik mari abang (2 x)Kecil besar tua muda (2 x)Mari bersama kawan-kawan (2 x)Moga kita bergembira(Nyanyi ikut melodi lagu Dikir Puteri)Kita semua rakyat MalaysiaHidup beragama dan berkepercayaanAjaran agama dipatuhiHidup tenang membawa bahagiaTiada sengketa tiada gangguanWalau di mana kita beradaMalaysia, Dubai, London, KoreaKita tetap anak MalaysiaSaling bertolak ansurHidup muafakat membawa berkatSatu Malaysia kita jadikan realitiBiarpun berbeza agamaBiarpun berlainan kepercayaanKita bersatu hati membentuk perpaduanDemi kemakmuran negara tercintaKita satu bangsa, kita satu negaraKita satu matlamat, oooo…Kita satu bangsa, satu negaraKita satu Malaysia(Nyanyi ikut lirik lagu 1Malaysia1.Mengapakah anda perlu hidup beragama atau berkepercayaan?2.Ceritakan perasaan anda apabila mengamalkancara hidup beragama atau berkepercayaan.3.Kongsi pengalaman anda mengamalkancara hidup beragama atau berkepercayaan bersama-sama rakan.SOALANRefleksi Diri:Apakah ajaran agama atau kepercayaan yang selalu anda amalkan dalam kehidupan?

p. 49

42A.Baca dan fahami perbualan di bawah.Anda dan beberapa orang kawan telah dijemput oleh Abit untuk ke rumah terbuka bersempena dengan Perayaan Gawai.Hargai dan hormatilah oranglain jika kita ingin dihormati dan dihargai oleh orang lain.RENUNGANAbit menjemput kita semuake rumah terbukanya esok bersempena dengan sambutan Perayaan Gawai.Wah, Perayaan Gawai! Saya tidakpernah pergi. Tidak sabar sayahendak pergi esok. Mesti meriah.Amalan berkunjung ini bagus. Kitadapat mengenali lebih dekat perayaan mereka. Selain itu, kita juga dapat memupuk perpaduan.Mestilah meriah. Perayaan ini biasanya disambut oleh masyarakat Iban dan Bidayuh untuk meraikan tamatnya musim menuai padi. Saya dengar banyak kawan kita akan turut serta.1.Bagaimanakah anda dan rakan-rakanmenghormati perayaan yang disambut oleh Abit dan keluarganya?2.Jelaskan kepentingan menghormati perayaan yang disambut oleh Abit dan keluarganya.3.Ceritakan perasaan anda apabila dapat meraikan perayaan yang disambut oleh rakan anda.SOALANBagaimanakah amalankunjung-mengunjungi dapatmemupuk perpaduan?

p. 50

B.Secara berkumpulan, bincangkan cara menghormati amalan keagamaan ataukepercayaan dengan berdasarkan kad di bawah.C. Hasilkan folio tentang kepelbagaian agama atau kepercayaan yang dianuti olehrakyat Malaysia. Pamerkan folio di sudut bacaan dalam kelas.Kad 1Kad 3Kad 2Kad 4Anda menjemput kawan yang terdiri daripada pelbagai kaum datang ke rumah bersempena dengan majlis kesyukuran yang diadakan oleh kakak anda kerana melahirkan bayi.Nenek jiran saya meninggal dunia. Keluarganya mengadakan upacara kematian mengikut kepercayaan mereka. Upacara sembahyang dan bacaan mantera turut diadakan.Saya mengikut kawan saya yangberlainan agama atau kepercayaanke tempat beribadatnya.Anda ialah pengerusi kelab pingpong di sekolah. Semasa berlatih, beberapa orang ahli meminta kebenaran anda untuk keluar bersembahyang.Maklumat yang perlu anda masukkan dalam folio ialah:• amalan keagamaan atau kepercayaan pelbagai kaum.• cara menghormati amalan keagamaan atau kepercayaan pelbagai kaum.• kepentingan hidup beragama atau berkepercayaan dalam masyarakat pelbagai kaum.

p. 51

44Jalankan aktiviti berikut.1.Lakarkan bentuk secara kreatif.Alatan3. Tulis doa seperti yang ditunjukkandalam gambar. Anda juga boleh menulis doa sendiri.2.Guntingkan bentuk tersebut.4. Sapu gam di belakang kertas doa.Cara Membuat

p. 52

455.Lekatkan kertas doa pada pinggan kertas.6 . Hiaskan doa tersebut secara kreatif.7. Pamer atau gantungkan doa tersebut.Aktiviti ini harus dirancang lebih awal kerana murid perlu menyediakan peralatan yang diperlukan.1.Mengapakah semua agama atau kepercayaanmenggalakkan penganutnya berdoa?2. Apakah perasaan anda apabila berdoa kepadaTuhan untuk kesejahteraan diri dan keluarga?Nota GURUSOALANSEGMEN SANTAISemasa perhimpunan sekolah,bacaan doa sedang dijalankan.Apakah yang patut anda lakukanuntuk menghormati bacaan doatersebut?

p. 53

46A. Lengkapkan silang kata di bawah.B.Lengkapkan peta pemikiran di bawah dengan jawapan yang sesuai.1.K2.4.6.7.8.9.HAKMMKSBASMELINTANG1.Satu daripada agama yang dianuti oleh rakyat Malaysia.3. Cara meminta pertolongan daripada Tuhan.5. Kehidupan aman rakyat Malaysia.8. Buat baik dibalas baik, buat jahat dibalas jahat.KE BAWAH2.Perasaan berterima kasih kepada Tuhan.4.Tempat beribadat penganut agama Islam.6.Ganjaran yang diberikan oleh Tuhan bagi setiap perbuatan baik.7. Perhiasan yang dibuat daripada gabunganberas berwarna-warni.9. Perayaan yang disambut oleh suku kaum diSarawak untuk meraikan tamatnya musim menuai padiKepentingan hidup beragama atau berkepercayaan3.BR5.HI

p. 54

Unit 5SERLAHKAN POTENSI DIRI 47* Kerajinan* Kejujuran* Harga Diri* Hemah Tinggi* Kesederhanaan* BertanggungjawabNILAI• kekuatan dan kelemahan diri.•cara membaiki kelemahan diri.• contoh kekuatan diri.•menghargai keistimewaan diri.• mengaplikasikan potensi diri untuk kesejahteraan hidup. Dalam unit ini, saya belajar tentang:

p. 55

48Setiap orang termasuk anda mempunyai potensi diri. Potensi diri bermaksud bakat,kebolehan atau kekuatan yang ada pada seseorang. Namun masih terdapat individu yangbelum menyedari akan potensi yang ada pada mereka. Apabila anda sudah mengenalipotensi diri anda, mudah untuk anda mencapai kejayaan dalam bidang yang anda ceburi.Kenal pasti kekuatan dan kelemahan diriFikirkan cara untuk membaiki kelemahan diriHargai keistimewaan diriCara mengenali potensi diriSUKA MELUKISPETAH BERBICARAKREATIFApakah potensi yang ada pada diri saya?

p. 56

49Cara Saya Mengembangkan Potensi • Mencari idea baharu daripada pelbagai sumber seperti bahan bacaan dan Internet.• Menyertai pertandingan reka cipta dan inovasi.•Mengikuti kelas seni lukis.•Menyambung pelajaran dalam bidang seni lukis.•Menonton cara orang lain berpidato dan berbahas.•Meningkatkan pengetahuan dengan membaca pelbagai jenis bahan bacaan. KreatifSuka MelukisPetah BerbicaraSaya mempunyai bakat dalam seni lukis. Saya bolehmelukis dengan cantiknya. Saya sanggup menghabiskanmasa yang lama untuk menghasilkan sesuatu lukisan.Saya suka bercakap tentang pelbagai perkara yangboleh menambahkan ilmu pengetahuan saya. Sayapetah berkata-kata.Saya mempunyai banyak idea. Saya melihat sesuatudari pelbagai sudut. Saya berani mengambil risikountuk menghasilkan sesuatu yang baharu.

p. 57

50Di samping mengetahui potensi diri, kita juga perlu mengenal pasti kelemahan diri danberusaha untuk membaikinya.Lemah dalam bahasa InggerisSaya tidak pandai dan tidak mempunyai keyakinan untuk bertutur dalam bahasa Inggeris.•Saya perlu lebih kerap bergaul dengan orang lain.•Saya perlu berlatih di hadapan cermin untuk meningkatkan keyakinan diri.•Saya perlu berani untuk bertutur dalam bahasa Inggeris.• Saya akan bertutur dengan guru dan rakan supaya mereka boleh membantu saya membetulkan kesalahan dan menambah kosa kata.Cara Saya Membaiki Kelemahan DiriLemah dalam bahasa InggerisSaya malu bercakap di hadapan orang ramai. Saya bimbang orang akan mentertawakan saya.PemaluPemaluApakah Kelemahan Diri Saya?

p. 58

51Setelah mengenal pasti kekuatan dan berjaya mengatasi kelemahan diri, anda bolehmenentukan kerjaya yang ingin diceburi pada masa hadapan. Tahukah anda kerjaya yang bersesuaian dengan potensi yang dimiliki?Ketika mengharungi kehidupan untuk mencapai kejayaan, kita pasti akan menghadapi pelbagai dugaan dan halangan. Kita jangan mudah berputus asa. Kita juga hendaklah sentiasa membaiki segala kelemahan yang ada. Serlahkan potensi yang dimiliki untuk terus mencapai kejayaan yang lebih gemilang.Pegawai PERHILITANAtlet sukanNaturalisKinestetikInterpersonalVisual ruangIntrapersonalBahasaLogika matematikMuzikalKerjaya yang Bersesuaian dengan Potensi DiriPakar MotivasiJuruhebahPenyanyiPenyajakJuruteraPelukis

p. 59

52A. Berdasarkan borang senarai semak di bawah, bulatkan nombor yang berkaitandengan diri anda dalam jadual potensi diri saya. Kira jumlah bulatan yang terdapat dalam setiap ruangan. Catatkan jumlah tersebut dalam setiap ruangan yang disediakan.1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.1112.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.24.23.Saya suka membaca buku.Saya suka akan mata pelajaran Matematik dan Sains.Saya suka melukis dan mewarna.Saya suka akan aktiviti di luar rumah.Saya mempunyai suara yang merdu dan suka bernyanyi.Saya tidak suka bergaduh dengan orang.Saya mempunyai matlamat hidup.Saya suka akan binatang.Saya suka menulis cerita, sajak dan laporan.Saya suka akan benda yang teratur, tersusun dan kemas. Saya pandai menyelesaikan teka-teki.Saya suka bermain dan bersukan.Saya suka bersiul mengikut irama lagu yang saya minati.Saya berasa selesa walaupun berada di khalayak ramai.Saya suka berfikir tentang diri saya.Saya suka berkhemah dan mendaki bukit atau gunung.Saya petah berkata-kata.Saya suka akan nombor dan data.Saya lebih mudah mengingati wajah seseorang daripada namanya.Saya suka menjahit, mengukir atau membina model.Saya selalu mendengar muzik atau lagu.Saya pandai mencari kawan.Saya suka berfikir sebelum bertindak.Saya suka menanam dan menjaga pokok.Lihat jumlah bulatan yang anda peroleh. Kemudian, susun mengikut keutamaan jumlah bulatan yang paling banyak hingga jumlah bulatan yang paling rendah. Jumlah bulatan yang paling banyak menunjukkan anda mempunyai potensi yang tinggi dalam bidang itu. Bagaimanakah anda mengembangkan potensi diri anda?SOALANBorang Senarai Semak (Sumber: diubah suai daripada “Multiple Intelligence Checklist” by Dr. Armstrong)Potensi Diri SayaJumlah bulatanBahasaLogika MatematikVisual RuangKinestetikMuzikalInterpersonalIntrapersonalNaturalis191741220210187152381624614225132131119Jadual Potensi Diri Saya

p. 60

53B.Berdasarkan borang di bawah, kenal pasti kekuatan dan kelemahan rakan anda.Kemudian, cadangkan cara untuk membantu rakan anda membaiki kekurangan atau kelemahan yang ada padanya.Borang Potensi Diri RakanNama Kawan: __________________ Tarikh: ____________________Saya akan membantu rakan saya membaiki kekurangan atau kelemahan yang ada pada dirinya dengan cara: 1.2._______________________________________________________________3._______________________________________________________________1.2.___________________________3.___________________________1.2.___________________________3.___________________________KekuatanKelemahanAdakah anda bersetujudengan pandangan rakan terhadap anda? Mengapa?SEGMEN SANTAINamakan dua orang murid yang ingin anda teladani dengan berdasarkan potensi yang ada pada mereka. Berikan sebab.

p. 61

54RENUNGANCara Wilfred membaiki kelemahan diriCara Wilfred mengatasi ancamanKebaikan yang diperoleh Wilfred A.Wilfred bercita-cita untuk mewakili negeri dalam pertandingan catur. Bantu Wilfred untuk membaiki kelemahan diri bagi memenangi pertandingan catur berdasarkan maklumat yang diberikan dengan melengkapkan borang di bawah.1.2.________ 1.2.________ 1.2.________ Kekuatan1.Tahu bermain catur. 2.Mendapat sokongan ibu bapa.Ancaman1.Permainan komputer.2.Sibuk dengan pelbagai aktiviti lain.Kelemahan1.Tidak tahu cara terbaik untuk bermain catur.2.Kurang ilmu tentang catur.3.Malas untuk menghadiri latihan catur.Peluang1.Banyak pertandingan catur diadakan sama ada pada peringkat sekolah, daerah mahupun negeri.2.Sekolah mempunyai kelab catur.Refleksi Diri:Bagaimanakah anda membaikikelemahan diri anda?Jika anda dapat mengimpikannya, anda perlu berusaha untuk melakukannya.

p. 62

55B. Secara berkumpulan, pilih empat bahan daripada senarai di bawah. Hasilkan satu reka cipta yang menarik. Persembahkan reka cipta tersebut di hadapan kelas.Apakah perasaan anda apabila kumpulan anda dapat menghasilkan reka cipta tersebut?SOALANBotol airPenyedut minumanKotak tisuCawan plastikRebenKertas warnaPinggan kertasPensel warnaAktiviti ini harus dirancang lebih awal kerana murid perlu menyediakan peralatanyang diperlukan bagi menjalankan aktiviti reka cipta.Nota GURU

p. 63

56Kehidupan Gan Ming RuiKehidupan SayaBaca dan fahami kisah kehidupan Gan Ming Rui. Berpandukan maklumat tersebut, ceritakan cara anda mengembangkan potensi diri untuk berjaya pada masa hadapan dengan menggunakan peta pemikiran.Umur 13 TahunGan Ming Rui sangat berminatmembaiki basikal. Dia jugaselalu membantu abangnyamembaiki motosikal. Diabercita-cita menjadi seorangmekanik yang berjaya.Umur 18 TahunSementara menunggu keputusanpeperiksaan, Gan Ming Ruibekerja di bengkel membaikimotosikal bagi menimba ilmupengetahuan.Umur 19 TahunGan Ming Rui mengambil kursuskemahiran asas mekanik di InstitutKemahiran Belia Negara.Umur 13 TahunUmur 18 TahunUmur 19 Tahun

p. 64

571.Senaraikan sikap yang perlu anda amalkan untuk mengembangkan potensi diri anda.2.Apakah perasaan anda apabila dapat menggunakan potensi diri dalam kehidupan?SOALANUmur 22 TahunGan Ming Rui bekerja tetap di sebuah bengkel membaiki motosikal. Dia bekerja bersungguh-sungguh. Majikannya sangat sayang kepadanya.Umur 32 TahunBerkat kesungguhannya bekerja,Gan Ming Rui dapat mengumpulwang yang banyak. Gan MingRui membuka bengkel membaikimotosikalnya yang pertama. Diatelah mengupah beberapa orangpekerja untuk membantunya di kedai. Umur 57 TahunHasil kerja kerasnya selama ini,akhirnya Gan Ming Rui telahberjaya membuka beberapabuah bengkel membaikimotosikal. Dia gembira kerana dapat mengembangkan potensidirinya dalam kehidupan. Umur 22 TahunUmur 32 TahunUmur 57 Tahun

p. 65

581.Secara berkumpulan, hasilkan sebuah buku skrap mengenai tokoh-tokoh yang berjaya dalam pelbagai bidang. Kandungan yang perlu dimasukkan dalam buku skrap:• Maklumat ringkas tentang latar belakang tokoh • Cara tokoh mempraktikkan potensi diri sehingga berjaya • Sikap atau nilai yang diamalkan oleh tokoh • Gambar atau keratan akhbar tentang kejayaan tokoh2.Buat refleksi diri:Bagaimanakah kejayaan tokoh tersebut boleh menjadi inspirasi kepada anda untukmeningkatkan potensi diri?3.Buku skrap akan dinilai oleh guru dengan menggunakan borang penilaian seperti yang di bawah.Borang Penilaian Buku SkrapJumlah markahTahap Pencapaian76 – 100 markahCemerlang51 – 75 markahKepujian26 – 50 markahMemuaskan0 – 25 markahTidak mencapai tahap yang memuaskanPenilaian Berasaskan ProjekBil.Perkara yang dinilai Penilaian GuruMarkahMarkah yang diberi1.Isi Kandungan402.Kreativiti (bahan menarik dan sesuai)303.Nilai\/Pengajaran204.Bahan sokongan (gambar\/keratan akhbar\/dokumen atau sumber rujukan)10Jumlah 100%

p. 66

59Unit 6HUBUNGAN MESRAKELUARGA BAHAGIA * Hormat* Toleransi* Kasih Sayang* Hemah Tinggi* Berterima Kasih* BertanggungjawabNILAI• caramenyayangianggotakeluarga.• kepentinganmenyayangianggotakeluarga.• merangkaaktivitiuntukmengeratkanhubungankekeluargaan.• menunjukkanperasaankasihsayangterhadapanggotakeluarga.•melibatkandiridalamaktivitiyangmengeratkanhubungankekeluargaan.Dalam unit ini, saya belajar tentang:

p. 67

60Terdapatduajeniskeluarga,iaitukeluargaasasdankeluargakembangan.Keluargaasasterdiridaripadaibubapadananak-anak.Keluargakembanganterdiridaripadaanggotakeluargayanglainsepertidatuk,nenek,bapasaudaradansepupu.Anggotakeluargamerupakaninsanyangpalingpentingdalamhidupkita.Merekabanyakberjasadanberkorbanuntukkita.Olehitu,kitamestilahmenyayangianggotakeluarga.Cara Menyayangi Anggota KeluargaMemberikanlayanan yangsopan.Mengambilberatakanmasalahkeluarga.Patuhkepadanasihatdanlarangankeluarga.Memberikansokonganmoral.Salingmenghormati.Meraikanhariistimewakeluarga.Memberikanhadiahataukaducapan.Berkongsimasasukadanduka.

p. 68

61Apabilaanggotakeluargasalingmenyayangi,hubunganantaraanggotakeluargaakanmenjadierat.Rajahdibawahmenunjukkankepentinganmenyayangianggotakeluarga.Gambardibawahmenunjukkanbeberapacontohaktivitiyangbolehmengeratkanhubungankekeluargaan.Kepentingan Menyayangi Anggota KeluargaMewujudkankemesraananggotakeluargaMengelakkandaripadamenyakitidanmenyinggungperasaananggotakeluarga.Membinakeluargabahagia.

p. 69

62Pelbagaiaktivitiyangmenarikbolehdirangkauntukmengeratkanhubungankekeluargaandanmelahirkankeluargabahagia.Yangberikutialahpanduanyangbolehandagunakanuntukmerancangaktivitibersama-samakeluarga.Apabilakitamerancangaktivitiuntukkeluarga,semuaanggotakeluargaakanberasagembirakeranamerekaberasadihargaidandisayangi.Bagimemeriahkansuasanamenyambutaktivitiyangdirancang,anggotakeluargaharuslahmelibatkandiridanbergandingbahuuntukmenjayakanaktivititersebut.Tanpamereka,siapalahkita.Olehitu,sewajarnyakitabersyukurkeranaTuhanmenganugerahkansebuahkeluargakepadakita.Sayangilahmerekadanjagalahmerekaselagimerekamasihadabersama-samakita.Kenalpastihariistimewa yangingindiraikan.Tentukanobjektifmajlistersebut.Pengisianprogramsepertijamuandanpermainan.Tentukantarikh,tempatdanmasa.Kosdansumberkewangan.Senaraikandanbahagikantugasuntukanggotakeluarga.AJKMakananAJKJemputanTugasLain

p. 70

63A.Berdasarkan peta pemikiran di bawah, bincangkan kepentingan anggota keluarga mengamalkan ciri keluarga bahagia.Pilih satu daripada ciri keluarga bahagia dan berikan cara anda mengamalkannyadalam keluarga.Hubungan mesradan akrabSalingmenghormatiPeka akan perasaan anggotakeluargaSalingmenyayangiSalingmembantuPetapemikiranmenunjukkancirikeluargabahagia.Ciri Keluarga Bahagia:_________________Ciri KeluargaBahagiaCaraSayaMengamalkannya

p. 71

64C.Baca dan fahami perbualan di bawah.Ya, ayah. Ini duit tabungan adik dan kakak. Gunakanlah untuk pembedahan datuk.Ibu bangga akansikap kamu berdua.Ayah gembira kerana kamu berdua ingin membantu datuk. Kamu berdua janganlah risau. Ayah dan pak cik kamu masih mampu membayar kos pembedahan.Ayah, semalam saya dan adik terdengar bahawa datuk sakit dan memerlukan wang yang banyak untuk pembedahan usus. Saya dan adik ingin membantu dengan ikhlas. Ayah, ambillah wang di dalam tabung kami untuk membantu datuk.1.Berikanpandanganandatentangsikapyangdiamalkanolehanggotakeluargadiatas.2.Apakahyangakanterjadijikaanggotakeluargatidakmengambilberatantarasatusama lain?SOALAN

p. 72

D.Bincangkan cara anda dan rakan anda menyayangi ibu bapa. Persembahkanhasil perbincangan dalam bentuk peta pemikiran.SayaSayaRakanE.Secara berkumpulan, lengkapkan peta pemikiran di bawah.Sanggupkahandameninggalkanibubapadirumahorangtua?Jelaskan.KesibukankerjaIbuberasasedihIbu Bapa dihantarke Rumah Orang TuaPetapemikiranmenunjukkansebabdanakibatibubapadihantarkerumahorangtua.SebabRakan

p. 73

66Refleksi Diri:Pernahkahandamengalamisituasisepertiyangdiatas?Ceritakan.A.Secara berkumpulan, main peranan situasi di bawah. Lengkapkan jadual yangdiberikan di bawah.Adiktidakmenutuppiliairsetelahmenggunakannya.Diatelahmerajuksetelahdimarahiolehibu.Mainperanancaraandamemujukdanmemberikannasihatkepadaadik.Abangandadimasukkankehospitalkeranakemalanganmotosikal.Mainperanancaraandamenjagaabang.Kakakberasasedihkeranatidakmendapatkeputusancemerlangdalampeperiksaan.Mainperanancaraandamemberikansokongankepadakakak.Duaorangadikandasedangbergaduhkeranaberebutalatmainan.Mainperanancaraandameleraikanpergaduhanmereka.SituasiCara menyayangianggotakeluargaKepentinganmengambil beratkeperluananggotakeluargaPerasaanmenyayangianggotakeluarga1234

p. 74

67B.Hasilkan sebuah catatan tentang cara anggota keluarga anda menyayangi antarasatu sama lain seperti contoh di bawah. Kongsi catatan anda dengan rakan.16 MacHujung minggu. Kami sekeluargabergotong-royongmembersihkan rumah. Saya membantu abah mencuci longkang. Kakak menyapu sampah serta membantu ibu membersihkan dapur dan bilik air. Adik melipat baju, mengemas buku dan alat permainan. 18 MeiHari ini ibu dimasukkan ke hospital akibat demam denggi. Kami sekeluarga berasa sangat sedih. Kami memberikan sokongan antara satu sama lain. Kami sekeluargatermasuk datuk dannenekmenziarahiibu dan memberikan sokongan kepada ibu supaya ibu cepat sembuh.17 SeptemberHari iniadik menyertai pertandingan robotikperingkat negeri.Ayah, ibu,kakakdansaya menemani adik semasa pertandingan. Kamisentiasamemberikankata-kata semangatdan sokongan kepadanya. Walaupunadik tidak berjaya mendapat sebarang hadiah, kami sekeluarga berasabangga terhadapnya kerana kami tahu adik sudah mencuba yang terbaik.Bagaimanakahkehidupanandasekiranyatiadakasihsayangkeluarga?SOALAN

p. 75

Persiapan MajlisObjektif majlis: Tarikh: Tempat: Masa:Pengisian program: 1. 2. Anggaran kos dan sumber kewangan: Tugas Ahli keluarga yang terlibatPerkara Menyediakan Senarai menu: makanan 1. 2. 3. Menyediakan Atur cara majlis:atur cara majlis 1. 1. 2.3. Menjemput tetamu Senarai para jemputan: 2. 3. 68C.Abang sulung anda yang bekerja di luar negara akan pulang ke tanah air. Anda sekeluarga bercadang untuk mengadakan majlis bagi menyambut kepulangan abang. Secara berkumpulan, bincangkan persiapan majlis tersebut dengan melengkapkan borang di bawah.Perkarayangpalingindahdalamkeluargaialahsaatsemuaanggotakeluargaberkumpul.RENUNGAN

p. 76

69A.Secara berkumpulan, cari perkataan berdasarkan kod rahsia yang diberikan. Kemudian, lengkapkan rajah di bawah.SEGMEN SANTAIApakahaktivitiyangandadankeluargalakukanpadahujungminggu?2-5-18-19-5-14-1-132-5-18-11-5-12-1-82-5-18-11-5-2-21-142-5-18-3-21-20-911-1-18-1-15-11-5PanduanMencariKodRahsiaKoddibinadenganmemberikannomborkepadaabjad.Contohnya:A=1,B=2,C=3,D=4danbegitulahseterusnyasehinggaZ=26.AktivitiKeluargaVijaya1. _________________________2. _________________________3. _________________________4. _________________________5. _________________________KepentinganAktivitiTersebutkepadaKeluargaVijaya1. _________________________2. _________________________3. _________________________4. _________________________5. _________________________AktivitiKeluargaVijaya

p. 77

70B.Dengan berpandukan langkah-langkah di bawah, hasilkan origami kasih sayang untukanggota keluarga.1. Lipatkertassepertiyangditunjukkandalamgambar.4.Padabahagianatas,sisikiridankanan,lipatlagiketengah-tengahkertas.2. Lipatbahagianbawahkertaskebahagiantengah.5. Te r b ali k k a nkertas.Lipatsisikiridankanankebahagiantengah.3. Terbalikkankertas.Lipatbahagiankanandankirikebahagiantengah.6. Masukkansisiyangbertemukedalam.Cara MembuatAlatan

p. 78

717. Rapikanbahagiansebelahatas.10. Origamikasihsayangyangtelahsiap.11. Lekatkanorigamikasihsayangdiataskaducapan.12. Kaducapanyangdihiasdenganorigamikasihsayang.8. Lipatkertassepertiyangditunjukkandalamgambar.9.Lipatkanbahagianataskedalamsepertiyangterdapatdalamgambar.1. Apakahperasaanandaapabilamemberikanorigamikasihsayangkepadaanggotakeluarga?2. Cadangkanhadiahlainuntukdiberikankepadaanggotakeluargabagimenunjukkantandakasihsayang.SOALANAktivitiiniharusdirancanglebihawalkeranamuridperlumenyediakanperalatanyangdiperlukanbagimembuatorigamikasihsayangdankaducapan.Nota GURU

p. 79

72A. Fahami situasi di bawah dan jawab soalan yang diberikan.1. Andaikanandaberadadalamsituasitersebut.Patutkahandamembiarkankakakandabegitusahaja?Berikansebab. _______________________________________________________________2. Apakahyangsepatutnyaandalakukanuntukmenunjukkanandamenyayangikakakanda? _____________________________________________________________________3. Jelaskanperasaanandaapabilamelihatanggotakeluargasalingmenyayangiantarasamasatulain. _____________________________________________________________________B.Gambar di bawah menunjukkan satu contoh aktiviti keluarga.Kebelakanganini,sayadapatikakaksayaselalubersendiriandanmengurungdirinyadidalambilik.Apakahyangsayapatutlakukan?Bagaimanakahaktivititersebutdapatmengeratkanhubungankekeluargaan?Huraikan.__________________________________________________________________________________________________________________________________________

p. 80

Unit 7BIJAKSANAMEMILIH SAHABAT73* Hormat* Rasional* Hemah Tinggi* Kesederhanaan* BertanggungjawabNILAIDalam unit ini, saya belajar tentang:• membandingbezakancirisahabatpositifdannegatif.• kebaikanmenjalinhubunganpersahabatan.• kesanmemilihsahabatyangnegatif.•caramenjalinpersahabatantanpamengabaikanhubungankekeluargaan.• menzahirkanperasaanbersyukurkeranamempunyaisahabatyangbaik.• amalanpersahabatanyangpositifdemiperpaduankaum.* Hormat* Toleransi* Kerjasama* Kasihsayang* Kesederhanaan

p. 81

Sahabat Berciri PositifDalamkehidupanseharian,semuaremajamempunyaisahabat.Terdapatsahabatyangberciripositifdanbercirinegatif.Petapemikirandibawahmenunjukkanbandingbezaantarasahabatberciripositifdenganbercirinegatif.Sahabatyangberciripositifakanmemberikanpengaruhyangbaikdanmembentuktingkahlakuyangmuliadalamdirianda.Merekaakansentiasamenegurdanmemberikannasihatkeranamerekatidakmahumelihatandaberbuatsalah.Merekajugaakansentiasamembantudanmemberikandorongankepadaandauntuksama-samaberusahademimencapaikejayaandanmenikmatimasadepanyangcerah.BersopansantunMenggunakanmasa dengan berfaedahPenghiburhatiMemberikanbantuanPrihatinIkhlasMembazirmasaMementingkandiriMelanggarperaturanMengharapkanbalasanPetapemikiranmenunjukkanbandingbezasahabatberciripositifdanbercirinegatif.74Syukur kerana saya mempunyai sahabat yang sanggup membantu ketika saya sakit.Sahabat Berciri Negatif

p. 82

75Terdapatbanyakkebaikanmenjalinkanperhubunganpersahabatanyangpositif.Antarakebaikannyaadalahsepertiyangberikut.Kebaikan Memilih SahabatPositifDapatmenjalinsilaturahimdanperpaduandengansahabatyangpelbagaikaum.Tidakberasasunyidankeseorangan.Bersama-samamelakukanaktiviti.Dapatbelajarbersama-sama.Mendapatbantuandansokonganmoralsecaraikhlas.Contohnya,mendapatbantuansemasadalamkesusahan.Contohnya,mengulangkajipelajaransemasaContohnya,mengetahuidanpeperiksaan.memahamiadatresamyangdiamalkansemasaberkunjungkerumahsahabat.Contohnya,bersama-samaberkongsikegembiraandankesedihan.Contohnya,bermainbadmintonpadawaktulapang.

p. 83

76Sahabatyangnegatifakanmemberikankesanyangtidakbaikterhadapanda.Rajahdibawahmenunjukkankesanmemilihsahabatyangnegatif.Kesan Memilih Sahabat NegatifKesan Memilih Sahabat NegatifTidakdisukaiorangPelajaranterjejasDihukumdan didendaMenjejaskannamabaikdiridankeluargaTerjebakdalamgejala sosialMenjejaskanmasadepanKetikabersahabat,janganlahbersikapketerlaluansehinggamengabaikankeluarga.Apakahcara-caranya,ayah?

p. 84

77Meluangkanmasayanglebihuntukkeluargadaripadasahabat.Memintaizindaripadakeluargasebelumberjanjikepadasahabat.Mengutamakankeluargadaripadasahabatapabilaperlumembuatpilihan.Menjagaperasaankeluargadanmenerimanasihatyangdiberikan.Tidakbertindakketerlaluandemimemenuhikehendaksahabatsehinggamengabaikankepentingandiridankeluarga.Oh,barulahsayafaham!Sayatidakakanmengabaikankeluargaapabilabersahabat.Baguslah.Ayahharapkamudapatmenjalinkanpersahabatanyangpositif.Sahabatbolehdicari.Keluargatidakbolehdiganti.RENUNGANCara Menjalinkan PersahabatanTanpa Mengabaikan Keluarga

p. 85

A.Lakonkan drama di bawah.Masa: PetangTempat: SekolahGalong:ApakhabarJooSoon,kamukeraptidakhadirkesekolahpadabulanini.Adakah kamutidaksihat?Jikakamumempunyaimasalahceritalahkepadakami.JooSoon: Terimakasih.Sayabersyukurkeranamempunyaisahabatyangprihatin. Sayadapatrasakeikhlasandankasihsayangkamuwalaupunkitaberlainan kaumjikadibandingkandengansahabatbaharusaya.Merekatidakpernah mengambilberatterhadapdirisaya.Merekamenyuruhsayaberbohong kepadagurukelaskeranahendakmenutupkesalahanpontengsekolahyang kamilakukanbersama-sama.Roshan: BaguslahJooSoon,jikakamutelahsedar.Sebagaisahabat,kamisungguh gembirakeranadapatmembantukamukembalikepangkaljalan.Galong: JooSoon,jauhisahabatyangbersikapnegatif.Merekasukamengajakkita melakukanperbuatanyangsalah.Kelakkitajugayangsusah.Roshan: BetulkataGalong.Sebagaisahabat,kamiakansentiasabersama-samakamu.Babak178

p. 86

79Cara saya menjalin persahabatantanpa mengabaikan hubungan kekeluargaan Masa: MalamTempat: Di rumah Joo SoonJooSoon: Mama,maafkansaya.Sayatidakpatutmengutamakansahabatsehinggamengabaikankepentingankeluarga.Sayatidaksepatutnyaberbohongkepadamamademimenurutkatasahabatbaharuyangsayakenali.Sayamenyebabkanmamasedihdankecewa.Sayaberjanjitidakakanpontengsekolahdanmenghabiskanwangyangdiberikanolehmamauntukkekafesiberlagi.Mama:Syukurlahkamutelahinsaf,JooSoon.Kamuhendaklahbijaksanaketikamemilihsahabat.DekatilahsahabatyangberciripositifsepertiGalongdanRoshanyangtidaksukamembuangmasadanpatuhkepadaperaturansekolah.Merekaakanmenjadipendorongdanmembantukamuuntukberjayadalamhidup.JooSoon:Terimakasih,mama.Babak2Sahabatyangberciripositifakanmendorongkitauntukberjaya.Sebaliknya,sahabatyangbercirinegatifakanmemusnahkanmasadepankita.Bincangkan.1. HuraikankebaikanapabilaJooSoonmempunyaisahabatberciripositif.2. RamalkankesanterhadapJooSoonapabilamenjalinkanpersahabatandengansahabatyangnegatif.SOALANB.Nyatakan cara anda menjalinkan persahabatan tanpa mengabaikan hubungan kekeluargaan dengan melengkapkan rajah di bawah.

p. 87

80YiWenmerupakanmuridyangtidakberminatuntukbelajar.Sahabatbaiknya,YoshiniseringmengambilberatterhadapYiWen.DiamenasihatiYiWenuntukmengubahsikapnya.DiajugaberusahauntukmembantuYiWendalampelajarannya.SikapYoshiniyangprihatinterhadapnyatelahmenyebabkanYiWenberminatuntukbelajar.DiajugainginmencontohisikapYoshiniyangprihatindanrajinbelajar.C.Baca dan fahami kes di bawah.Bagaimanakahhubunganpersahabatandapatmenjalinperpaduan?Sharmalaberjumpadengangurukaunselingkeranamenghadapimasalahuntukmenolakajakansahabatnya,Jesyyangselalumengajakdiamelakukanperbuatannegatifsepertipontengdanmelepakselepaswaktusekolah.Sharmalamemberitahugurukaunselingbahawadiatidaktahucarauntukmengatakantidakkepadaajakansahabatnegatifnya.Kes1Kes2SOALAN1. ApakahpengaruhnegatifyangdibawaolehsahabatSharmala?2. RamalkankesanyangakanberlakusekiranyaSharmalamengikutajakansahabatnegatifnya.3. Andaikanandagurukaunseling.ApakahnasihatandakepadaSharmalauntukmenolakajakan negatifsahabatnya?4. BagaimanakahYiWenbolehberubahmenjadimuridyangrajinbelajar?

p. 88

81D.Banding beza ciri positif dan ciri negatif yang terdapat pada Jesy dan Yoshini dengan melengkapkan peta pemikiran di bawah.E.Sahabat anda suka membuang masa dengan berkunjung ke kafe siber. Dia terpengaruh dengan ajakan sahabatnya yang negatif. Ramalkan kesan yang akan berlaku terhadap sahabat anda dengan melengkapkan rajah di bawah.JesyKesan sekiranya saya mengikut ajakan sahabat ke kafe siber.YoshiniSOALANApakahnasihatandakepadasahabatyangsukamembuangmasadikafesiber?

p. 89

82Nota GURUA. Secara berkumpulan, bincangkan situasi yang diberikan dengan melengkapkan borang di bawah. Sahabatmengajakandamenemaninyakekedaiuntukmembelihadiahharilahiribunyasedangkanibubapaandatiadadirumah.Sahabatmengajakandamandidisungai.Diamemintaandamerahsiakannyadaripadapengetahuankeluarga.Gurumemintamuriddidalamkelasandasupayadudukdalamkumpulanyangterdiridaripadapelbagaikaum.Salahseorangsahabatandaengganberbuatdemikian.Andamahuberbasikalbersama-samasahabat.Padamasayangsama,bapatelahmemintaandamembantunyamemberikanmakanankepadaikandisangkar.Sahabatandatelahmembawabaranglarangankesekolah.Semasapemeriksaanolehpengawassekolah,sahabatandamemintaandamenyembunyikanbaranglaranganyangadapadanya.1.3.2.4.5.SituasiTindakan yang Sepatutnya Saya LakukanKepentingan1.Memintaizindaripadakeluargasebelumberjanjikepadasahabat.• Menjagaperasaan keluarga.Mintamuridmemberikansituasipositifdannegatifyangsesuaiberdasarkanpengalamandalambentukperbincangan.

p. 90

83B. Berdasarkan panduan di bawah, jalankan aktiviti forum yang bertemakan “Persahabatan Tanpa Mengabaikan Keluarga”.Apakahrumusanyangandaperolehdaripadahasilperbincanganforumyangdiadakan?Persediaan Mengadakan Forum1. Bentukkanlimakumpulanmurid.2. Setiapkumpulandikehendakimembincangkanisiberdasarkankadyangdiberikan.Kad Panel 1KadPanel 3KadPengerusiKad Panel 2KadPanel 4Membincangkancirisahabatpositifdannegatif.Membincangkancaramenjalinkanpersahabatanyangsihattanpamengabaikankeluarga.Membincangkankepentinganmenjalinkanpersahabatantanpamengabaikankeluarga.-Memulakanmajlis.-Mengendalikanmajlis.-Menutupmajlis.Langkah Mengadakan Forum1. Pilih seorang pengerusi untuk mengendalikan forum.2.Pilih seorang ahli daripada setiap kumpulan untuk menyertai forum.SOALANMembincangkankesanmengabaikankeluargadalammenjalinkanpersahabatan.

p. 91

84HariPersahabatanSeduniadiraikanpadahariAhad,minggupertamapadabulanOgos.Bersempenadenganharitersebut,hasilkanbekasepaluntukdihadiahkankepadasahabatanda.Alatan2.Guntingkedua-duabotoltersebut.Bekas Epal untuk Sahabat1. Tebukbotoldenganmenggunakanpisaubagimemudahkanbotoldigunting.

p. 92

853. Ambilbahagianbotolyangtidakdiperlukan.Guntingmenjadiduabentukdaundansatubentuktangkaiuntukhiasan.5. Bekasepalyangtelahsiap.4. Lekatkandaundantangkaidenganmenggunakangam.Kemudianlekatkandaundantangkaitersebutpadabekasepal.6. Tuliskata-katapenghargaanpadasekepingkertas.7. Lekatkannotapenghargaantersebutpadatangkaiepaldanserahkankepadasahabatanda.Terima kasih kerana sedia membantu apabila saya memerlukan bantuan.RENUNGANNota GURURancanglebihawalpersediaanuntukmembuataktivitikerjatangan.Utamakankeselamatanmuridketikamenjalankanaktivitirekacipta.Sekiranyamuridmenggunakanbotolyangsudahberwarna,muridtidakperlumewarnakanbotoltersebut.Sahabatialahseseorangyangselalumenyampaikankebenaranwalaupunkadangkalamenyakitkan.

p. 93

86Cari lima ciri sahabat positif yang terdapat dalam kotak di bawah. Senaraikan ciri dan kepentingan mempunyai sahabat tersebut dengan melengkapkan jadual yang diberi.K P E N Y A B A R Q R K I S A I N S R M B E I K H L A S B P E D B D A U N M R R R E A A T I N I K I S K S R W C H A R U O U B W A A N R A L P T E F T O S A M A A N C I R O A N A I N A N S P A P R N S J S K A C U L I A O U I N L H Z L M H S P E N D I A M E K R J A B M N D B S A E U P E R A M A H Q BBil.Ciri Sahabat PositifKepentingannya1.2.3.4.5.

p. 94

87DIRI, KOMUNITI DANMASYARAKATUnit 8WARGA PRIHATINSEKOLAH SEJAHTERA* Hormat* Toleransi* Kerjasama* Kasih Sayang* Hemah Tinggi* BertanggungjawabNILAI• ciriwargasekolahyangsejahtera.• carameningkatkankesejahteraanwargasekolahyang terdiridaripadapelbagaikaum.• kepentinganmeningkatkankesejahteraanwargasekolah.• menzahirkanperasaanapabilakesejahteraanwargasekolahterpelihara.• mengamalkancarahidupsejahterasebagaiwargasekolahyangterdiridaripadapelbagaikaum.Dalam unit ini, saya belajar tentang:

p. 95

88Wargasekolahterdiridaripadabarisanpentadbir,guru,murid,keranisekolah,tukangkebun,tukangsapu,pembantumakmal,pengawalkeselamatan,PersatuanIbuBapadanGuru(PIBG)sertapengusahakantin.Semuawargasekolahsepatutnyamengamalkanciriwargasekolahyangsejahterademimewujudkanpersekitaransekolahyangselesa,harmonidanperasaangembirauntukkesekolah.Yangberikutadalahantaraciriwargasekolahyangsejahtera.Ciri WargaSekolah yangSejahtera• Memantapkan kawalan keselamatan oleh pengawalsekolah.• Memastikan kemudahan dan peralatan sekolah berfungsi dan dapat digunakan dengan selamat.• Memastikan persekitaran sekolah ceria, selesa, bersih dan cantik.• Menyediakan persekitaran bilik darjah yang kondusif untuk pembelajaran dan pengajaran.• Menguatkuasakan peraturan dan undang-undang sekolah.•Mewujudkan kerjasama yang erat sesama warga sekolah termasuk dengan ibu bapa dan komuniti yang terdiri daripada pelbagai kaum.• Memastikan maklumat yang hendak disampaikan kepada warga sekolah dapat diterima dengan cepat dan jelas.Saling menghormatiantara satu sama lain.Bersopan santun danberbudi pekerti mulia.Bekerjasama bagimenjayakan sesuatuaktiviti.Bersedia bertolak ansuruntuk mewujudkanperhubungan yang baikd a n m e n g a m a l k a n perpaduan.Berdisiplin, beretika,patuh kepada peraturandan undang-undangsekolah.CaraMeningkatkanKesejahteraanWarga SekolahMewujudkankesejahteraandalamkalanganwargasekolahsememangnyamerupakanperkarayangdiutamakandisekolah.Yangberikutadalahantaracarayangbolehdilakukandalamusahameningkatkankesejahteraanwargasekolah.Bertanggungjawabmelaksanakan tugas dan kewajipan dengan sempurna.Bersikap prihatin dan menyayangi semua warga sekolah.

p. 96

89Terdapatbanyakmanfaatdankepentinganapabilasemuawargasekolahbersatupadusertabekerjasamamenjayakanaktivitiyangdiadakandisekolah.Contohnya,aktivitigotong-royongyangdiadakandisekolahturutdijayakanolehibubapadanpihaksekolah.• Muridmematuhiperaturan.• Salahlakumuridberkurangan.• Muriddapatbelajardenganberkesan.• Prosespembelajaranberjalanlancar.• Wargasekolahberasaselamat,gembiradanselesa.• Sekolahceriadankesihatanwargasekolahterpelihara.• Keputusanpeperiksaancemerlangdanmembanggakan.• Aktivitikokurikulumberjayamengharumkannamasekolah.DisiplinKebersihan,Kesihatan danKeselamatanPembelajarandan PengajaranPencapaianSekolahKepentingan Meningkatkan Kesejahteraan Warga Sekolah

p. 97

90Peranansetiapwargasekolahadalahpenting.Olehitu,semuawargasekolahperlulahrajin,bertanggungjawabdanberusahamemastikanpersekitaransekolahkondusifdanceria.Halinidikatakandemikiankeranatugasmenjagapersekitaransekolahmerupakantanggungjawabbersama-sama.PengetuaSaya mengawal lalu lintas di hadapan sekolahsupayatidakberlakukemalangan.Pengawal KeselamatanSaya sentiasa mengawasi murid-murid ketikabermaindipadangsupayasemuanyaberadadalamkeadaanselamat.Guru Pendidikan Jasmanidan Pendidikan KesihatanSaya berasa gembira dan bangga melihat sekolahbersih,ceriadanselamat.Olehitu,sayabersama-samarakansentiasamenjagakebersihanpersekitaransekolah.Murid

p. 98

91KepadaPuanPengetuayangdihormati,SayamewakiliahliPersatuanMoral,SekolahMenengahKebangsaanDesaDamaimenulise-melinibertujuanuntukmengemukakancadanganbagimeningkatkankesejahteraanwargasekolahkita.Duaminggulepas,PersatuanMoraltelahmengadakanprojekmeninjaukawasansekolahbagimemilihkawasanyangsesuaiuntukkamimenjalankanaktivitikerjaamal.Hasildaripadalaporanahlipersatuan,kamidapatidindingdisebelahkantinkotordanwarnacatnyajugatelahpudar.Keadaaninimenimbulkanpandanganyangtidakceriakepadapelawatdanwargasekolah.Olehitu,kamiinginmemintakebenarandaripadapuanuntukmelakukankerjaamaldenganmelukismuraldanmengecatdindingdibahagiankantinsekolah.Bagimenampungkosmengecat,kamimerancanguntukmengadakanjualanamalkuihtradisionalpelbagaikaum.Keuntunganyangdiperolehinidiharapkandapatdigunakanuntukmembelicatdanperalatanbagimengecatdindingdikawasankantinsekolah.Kamijugatelahberbincangdengangurupenasihattentangcadanganini.Kamiberharapagarpuandapatmeluluskanpermohonantersebut.Sekian,terimakasih.DARVIND SATISHPengerusiPersatuanMoral,SekolahMenengahKebangsaanDesaDamai.A.Berdasarkan e-mel di bawah, berbincang dengan rakan tentang cara untuk meningkatkan kesejahteraan warga sekolah di sekolah anda. Bentangkan hasil perbincangan secara kreatif.lizani@joojle.com.myCadanganmeningkatkankesejahteraanwargaSekolahMenengahKebangsaanDesaDamaidarvindsatish.damaiskp@joojle.comSEGMEN SANTAIApakahsumbanganyangpernahandaberikanuntukkesejahteraanwargasekolah?

p. 99

92Selamatpagidansalamsejahterasemuahadirin.TujuankitamengadakanmesyuaratJawatankuasaPersatuanIbuBapadanGuru(PIBG)iniadalahuntukmembincangkanprogramGotong-royongPerdanayangakandiadakan.Tujuanprograminiadalahuntukmembersihkankawasanasramasekolahdanmenambahbaikkawalankeselamatan.Adakahapa-apacadangandaripadahadirinsekalian?Sebagaipengetua,sayamerakamkanterimakasihkepadasemuayangmemberikankerjasama.Sayaberharapsemogausahakitadapatmeningkatkankesejahteraanwargasekolah.B.Baca dan fahami dialog di bawah. Berdasarkan dialog tersebut, kenal pasti aktivitiyang boleh dilakukan bagi mewujudkan kesejahteraan warga sekolah danjelaskan kepentingan diadakan aktiviti tersebut dengan mengisi borang yang diberikan.Sayabekerjadisyarikatyangmemasangalatkeselamatan,iaituSistemTelevisyenLitarTertutup(CCTV)danalatpenggerakebakaran.Olehitu,sayabolehmembantupihaksekolahmemasangalatkeselamatantersebut.Sayaakanmenyediakanperalatanuntukmembersihkankawasanlongkang.Sayabolehmengajakjiran-jiranyangtinggalberdekatansupayadatangmembantumembersihkanasrama.

p. 100

93Aktiviti MeningkatkanKesejahteraan Warga SekolahKepentingan1.MemasangCCTVdikawasansekolah.Menjagakeselamatanmuriddaripadapenjahatataupenceroboh.Buahbambanganjugadikenalisebagaibuahmawang,buahembang,buahembawangataumanggaliar.SayabolehmenyediakanmakanantradisionalkaumKadazandiSabah,iaituHinavaataudipanggilHinata.Bahanutamamakananiniialahisiikandanbuahbambangan.Makananiniuntuksemuawargasekolahyangterlibatdalamgotong-royong.Tentusedapmasakantersebut.Sayayakinbahawamurid-muridkitaseronokdantidaksabarmenantiprogramini.Sayaakanmenguruskanmurid-muridpadaharigotong-royong.

p. 101

94A.Kawasan sekolah yang bersih, cantik, harmoni dan mempunyai keselamatan yangterjamin merupakan antara ciri sekolah yang sejahtera. Oleh itu, sebagai wargasekolah yang bertanggungjawab, anda ingin mengadakan tinjauan tentangkebersihan dan keselamatan di persekitaran sekolah dengan mengisi borang senarai semak di bawah. Borang yang telah diisi harus diserahkan kepada guru untuk diambil tindakan selanjutnya.• Apakahperasaanandasetelahselesaimembuattinjauandipersekitaransekolahanda?Mengapakahandaberkatademikian?• Adakahtinjauanyangdilakukaninimemberikanfaedahkepadaanda?AspekPerkaraMemuaskanTidakMemuaskanCadanganPenambahbaikanKantinKebersihan lantaiKebersihanlongkangKebersihanmejamakanKebersihan tempatmeletakkanpingganKebersihan tempat mencucitanganKebersihandiripekerjaKebersihanmakananBilikDarjahJadual bertugasPencahayaandanpengudaraanKebersihan lantaiKebersihantingkapMejakerusibersihdanteraturKeselamatanKawalan di pagar keselamatanPencahayaanditanggaPadangdangelanggangTerdapattatacarakeselamatanAlatpemadamapiBorang Senarai Semak Tinjauan di Kawasan SekolahTarikh: ________________________Masa: ________________________Elemenyangsesuaidenganpersekitaransekolahbolehditambahpadaborangsebelumdiedarkankepadamurid.Nota GURU

p. 102

95B. Kebersihan, Kesihatan dan Keselamatan (3K) merupakan perkara yangdititikberatkan oleh pihak sekolah bagi mewujudkan persekitaran sekolah yang sejahtera. Berdasarkan situasi dan persekitaran yang berlaku di sekolah, nyatakan cara anda bertindak dan kesan daripada tindakan tersebut dengan melengkapkan jadual di bawah.C. Kenal pasti masalah lain yang dihadapi oleh murid di sekolah anda. Cadangkansumbangan yang boleh anda berikan bagi meningkatkan kesejahteraan murid.Aspek Situasi Tindakan Saya Kesan•Bakul sampah penuh dengan kertas, botol air dan plastik.•Pam tandas rosak.•Kurang berminatuntuk bersenam.•Murid mengamalkan cara pemakanan yang tidak sihat seperti suka makan makanan yang bergoreng dan minuman air sirap.•Sekolah berhampiran dengan jalan raya yang sibuk.•Lantai simen yangberlubang.•Membantu guru menyediakan tong kitar semula di koridor kelas.•Membuat kraf dan perhiasan daripada bahan buangan tersebut supaya boleh dijual.•Sampah berkurangan di kawasan sekolah.•Memperoleh sumber kewangan untuk kelas.MengapakahamalanKebersihan,KesihatandanKeselamatan(3K)dititikberatkandisetiapsekolah?KebersihanKesihatanKeselamatan

p. 103

1234567891025242627282930313248474649tamat50MULANyatakan satu kepentingan untuk memastikan sekolah sejahtera.Kawasan berhampiran sekolah telah diisytiharkan sebagai kawasan denggi. Apakah yang patut warga sekolah lakukan? Kamu dapati suis kipas telah terkeluar wayarnya. Apakah tindakan kamu?3396Peralatan1. Dadu 2. Penanda3. Kad Soalan 4. Kad BintangCara Menjalankan Permainan1.Lantik seorang hakim. 2.Pemain terdiri daripada tigahingga empat orang pemain.3.Jalankan undian untuk menentukan giliran bermain.4.Pemain yang menjawab soalan dengan betul akan mendapat sekeping kad bintang daripada hakim.5.Pemain yang memberikan jawapan yang salah, tidak dibenarkan bermain untuk satu pusingan. 6.Pemenang ialah pemain yang paling cepat tiba di garisan penamat dan mendapat paling banyak kad bintang.Laluan Sekolah SejahteraPEMULIHAN

p. 104

01112131415161718192021242322343536373839404145444346 Namakan tiga warga sekolah yang berperanan menjaga kesejahteraan sekolah.Sebutkan satu peranan anda bagi memastikan sekolah sejahtera. 42Sebutkan satu keburukan murid melakukan vandalisme.Sebutkan satu ciri yang patut ada pada warga sekolah.Sebutkan satu kebaikan sekiranya murid mematuhi peraturan sekolah.97Kesempatanyangkeciluntukberbaktimerupakanpermulaankepadapeluanguntukberbaktiyanglebihbesar.RENUNGAN

p. 105

98PenilaianBerasaskanProjekCara Menjalankan Projek1.Projekinidijalankansecaraberkumpulan.2.Setiapkumpulanperlumemilihsatusudutdidalamkelasuntukdiceriakan.3.Masadiberikanduaminggu.4.Pemarkahandiberikandenganberdasarkankriteriaberikut. a. Keceriaan b. Bermaklumat c. Kerajinan d. Kerjasama e.Kreatif f. MenggunakanbahankitarsemulaBORANGPENILAIAN(DiisiolehGuru)NamaProjek:___ Bilanganahli:_________Tempohmasamenyiapkanprojek:___________________Kumpulan:Keceriaan(10markah)Bermaklumat(10markah)Menggunakanbahankitarsemula (5markah)Kreatif(10markah)Kerjasama (5markah)Kerajinan(10markah)Jumlah Markah(50markah)Dinilaioleh, Tarikh:_______()

p. 106

99Unit 9KESELAMATAN TEMPAT TINGGAL TANGGUNGJAWAB BERSAMADIRI, KOMUNITI DANMASYARAKAT* Berdikari* Toleransi* Kerjasama* Kejujuran* Keberanian* BertanggungjawabNILAI• ancamankeselamatandikawasankediaman.• kepentinganmengekalkankeselamatandikawasankediaman.• langkah-langkahuntukmengekalkankeselamatandikawasankediaman.• menzahirkanperasaanapabilakeselamatandikawasankediamanterjamin.• pelibatandiridalamaktivitimenjagakeselamatandikawasankediamantanpamengirakaum.Dalam unit ini, saya belajar tentang:

p. 107

100Keselamatandikawasankediamanmerupakanperkarayangdititikberatkanolehsemuagolongan.Keadaaniniberlakudisebabkantimbulnyaperasaanbimbangsetiapkalimediamassamelaporkankejadianjenayahsepertipecahrumah,rompakan,penculikandankesragut.Perhatikankeratanakhbardibawah.Berita-beritasebeginisudahpastimenyebabkankitaberadadalamkebimbangan.Olehitu,kitaharusbersama-samamemikultanggungjawabuntukmenjagakeselamatankawasankediaman.

p. 108

101Ancamanyangmenjejaskankeselamatandikawasankediamanbolehdikategorikansepertiyangberikut.Kebanyakanpendudukdikawasankediamanbergantungkepadajiran,pengawalkeselamatan,SkimRondaanSukarela(SRS)danRukunTetangga(RT)untukmenjagakeselamatankawasanpersekitarandanmengelakkanancamanjenayah.Keadaaninitidaksewajarnyaberlakukeranatanggungjawabmenjagakeselamatankawasankediamanmerupakantanggungjawabbersama.Olehitu,semuapihakperlulahbekerjasamadanmengambillangkahuntukmenjagakeselamatandiri,keluargadankawasankediaman.PenculikanPecahrumahPerasRagutugutRogolAncaman Keselamatan Kawasan KediamanPeranan AndaPeranan JiranPeranan KomunitiLangkah Mengekalkan Keselamatan Kawasan KediamanMemastikanpinturumahsentiasadikunciMembantumengawasikeselamatanrumahjiranMenyertaiaktivitiRukunTetangga

p. 109

102Sentiasamemastikanpagardanpinturumahberkunci.Sentiasabersikapberhati-hatidanpekaakankeadaanpersekitaran.Segeramelaporkankejadianyangmencurigakankepadaibubapaataujiran.Salingmenghormatidanbertegursapasesamajiran.Membantuibubapamembersihkansemaksamunsupayatidakmenjaditempatpersembunyianpenjenayah.Elakkandiridaripadamempercayaiorangyangtidakdikenali.Peranan Anda untuk Membantu Mengekalkan Keselamatan Sebagairemaja,andajugabolehmemainkanperananbagimenjagakeselamatandankeselamatandikawasankediamandaripadaancamanjenayah.Rujukrajahdibawahuntukmengetahuiperananyangbolehandalakukan.123456

p. 110

103Banyakfaedahdankepentinganyangdiperolehapabilasemuapihaksanggupmemainkanperananmenjagakeselamatandikawasankediaman.Antarakepentingannyaadalahsepertiyangberikut.Gejala sosial dapat dikurangkan.Perasaan gembira, tenang dan tidak risau.Keselamatan penduduk terjamin.Hidup sejahtera dan bahagia.Kepentingan Mengekalkan Keselamatan Kawasan Kediaman

p. 111

104A.Beberapa program telah dicadangkan oleh penduduk bagi menjaga keselamatan di kawasan kediaman anda. Bincangkan kepentingan program dan peranan anda sebagai penduduk di kawasan tersebut.B.Sebagai Ahli Jawatankuasa Persatuan Penduduk di kawasan tempat tinggal anda, cadangkan program lain bagi menjaga keselamatan di kawasan tersebut.Program: Bersih dan NyamanKepentingan:1. Kawasankediamanbebasdaripadapenyakitsepertiwabakdenggi.2.Kawasankediamancantikdanudarasegar.PerananSaya:1. ______________________________________________________2. ______________________________________________________Sayangi JiranBersih dan NyamanKamiPrihatinJom Ronda

p. 112

105A.Jalankan soal selidik dengan ketua kampung atau jawatankuasa di tempat kediaman anda tentang langkah-langkah yang dilakukan oleh penduduk bagi mengekalkan keselamatan di kawasan kediaman anda. BORANG SOAL SELIDIK TENTANG KESELAMATAN KAWASAN KEDIAMAN Nama Taman\/Kampung: _______________________________________ BAHAGIAN A: LATAR BELAKANG RESPONDENNama: _______________________________________________Umur: _____________________________________________________Kelulusan: __________________________________________________Pekerjaan: __________________________________________________BAHAGIAN B: PANDANGAN RESPONDEN1.Adakah kawasan kediaman ini selamat? Ya \/ Tidak 2.Mengapakah encik\/puan berpendapat sedemikian? _____________________________________________________________________3.Apakah contoh ancaman yang kerap berlaku di kawasan ini? _______________________________________________________________ 4.Adakah langkah keselamatan diwujudkan di kawasan kediaman ini? Jika ada, tandakan ( √ ), jika tiada, tandakan ( X ).Langkah keselamatan lain (sekiranya ada). _________________________________________________________ 5. Adakah penduduk setempat juga memainkan peranan bagi mengadakan program untuk menjaga keselamatan di taman ini? Ya \/Tidak. Jika ya, nyatakan program\/aktiviti. _________________________________________________________ Jika tidak, nyatakan alasan. _________________________________________________________ 6.Apakah kesan positif daripada langkah keselamatan yang diadakan? _________________________________________________________ 7. Cadangan untuk penambahbaikan bagi mengekalkan keselamatan di kawasan kediaman. Pengawal KeselamatanRELA\/SRS\/RT\/Persatuan penduduk Rondaan Polis Jelaskankepadamuridkepentinganmengutamakankeselamatandiriketikamenjalankansoalselidik.Aktivitiiniperludilakukansecaraberkumpulan.Nota GURU

p. 113

106B. Baca dan fahami maklumat di bawah.ObjektifPenubuhanRukunTetangga• Membantuuntukmembanterasjenayahdikawasansetempat.• Mengukuhkansemangatkejiranan,perpaduandanperasaanmuhibahantaraanggotamasyarakat.Aktiviti\/ProgramdanKepentingannya• Mengadakanrondaansekitartamanbagimemastikankeadaanpersekitaransentiasaselamatdaripadapenjenayah.• Mengadakangotong-royongbagimenjagakebersihankawasankediaman.• MengadakanprogramsambutanHariRaya,TahunBaruCina,Deepavalidansebagainyabagimengeratkanhubungankejiranandanmenjalinperpaduan.Moto: Bersama dan BersatuRUKUN TETANGGADilancarkanolehTunAbdulRazakpada29Ogos1975.Konsep Rukun Tetangga (RT)1975Keselamatan1984Kejiranan2001Pembangunan Komuniti2010Perpaduan, Ekonomi, Keselamatan, Pendidikan dan Kualiti hidupRUKUN TETANGGAJabatanPerpaduanNegaradanIntegrasiNasional

p. 114

C.Berdasarkan panduan menjaga keselamatan di rumah, hasilkan sebuah brosur bagi menjaga keselamatan di kawasan kediaman anda. Maklumat yang boleh dimasukkan dalam brosur adalah seperti: i)ancaman keselamatan yang berlaku di kawasan kediaman anda. ii)kepentingan mengekalkan keselamatan di kawasan kediaman. iii) langkah membanteras ancaman keselamatan di kawasan kediaman. Perasaangembira,hatilega,tamanaman,jenayahtiada…lalalaPerasaangembira,hatipunlega..lalalaPerasaangembira,hatipunlega..lalalaJagamalam,demijiran…lalalaPanduan Menjaga Keselamatan Rumah • Memastikanpinturumahsentiasadikunci.• Tidakmeninggalkansebarangtandabahawaandatiadadirumah.• Nyalakanlampusekiranyaandameninggalkanrumahpadawaktumalam.• Batalkanlangganansepertisuratkhabarjikatiadadirumahselamabeberapahari.• Maklumkankepadajirandanpolissekiranyaandameninggalkanrumahataubercuti.CadangkancarayangbolehdilakukanuntukmenggalakkanlebihbanyaksukarelawanmenjadiAhliRukunTetangga.1. MengapakahRukunTetanggaperludiwujudkandikawasankediaman?2. ApakahperasaanandaapabilaaktivitiRukunTetanggatidakmendapatsambutandaripadapenduduk?JelaskanSOALAN

p. 115

108D.Tulis laporan tentang langkah-langkah mengekalkan keselamatan di kawasan kediaman anda. Bentangkan laporan dengan menggunakan Power Point secara kreatif.SEGMEN SANTAINyatakannombortelefonkecemasanyangbolehandahubungijikamelihatrumahjirandimasukipencuri.Contoh Laporana. Tajuklaporan.b. Ancamandikawasankediaman.c. Langkahyangdiadakanuntukmengekalkankeselamatandikawasankediaman.d. Cadangandanpenambahbaikan.Keselamatan Kawasan Kediaman Tanggungjawab SemuaAncaman di Kawasan Kediaman -Pencuri,perompakdanperagut -Penagihdadah -Penculik

p. 116

109A.Teliti dan fahami gambar di bawah.ShengJiemenunggangbasikalseorangdiridiluarrumahnya.Tanpadisedariduaoranglelakisedangmemperhatikannya.ShengJiemeronta-rontadancubamenjerittetapimulutnyatelahditutupolehpenjahattersebut.ShengJietelahdibawakedalamkeretapenjahat.SemasaShengJielekabermain,salahseorangpenjahattelahkeluardarikeretadanmelarikannya.SOALANAndaternampakkejadiantersebutsemasaandahendakmenguncipintupagarrumah.1. Sebagaijiran,apakahtindakananda?2. Ramalkankesudahanceritaini.Apakahperasaanandasetelahdapatmembantujiranyangmemerlukanpertolongan?Bersama-samamurid,bincangkanancamansepertipenculikan,rompakan,rogoldanpembunuhanyangmelibatkankanak-kanaksebagaimangsa.Tegaskankepadamuridkepentinganmenjagakeselamatandiri.Didikmuridsupayamenyimpannombortelefonpihakyangbolehdihubungiapabilaberlakukecemasan.Nota GURU

p. 117

110IPOH:PolismenahanduaorangremajalelakidipercayaimeragutbegtanganseorangwanitadikawasanperumahanBuntongdisini.Mangsaberkata,kejadiantersebutberlakulebihkurangjam6.30pagi,ketikadiaberjalansendirian.Diatelahdiekoriolehduaorangremajaterbabityangmenunggangmotosikal. a. Jelaskanancamanyangberlakudalamberitadiatas. _______________________________________________________ b. Terangkanduacarayangbolehdilakukanolehpenduduksetempatbagimembendungjenayahtersebut. _______________________________________________________ c. Mengapakahusahaperludilakukanbagimengekalkankeselamatandikawasankediaman? ___________________________________________________________________2. Berdasarkankotakmisteri: a. caripihakyangbertanggungjawabmeningkatkankeselamatandikawasankediaman. b. nyatakanperanansetiappihaktersebutdenganmengisijadualdibawah.DMASYARAKATAVPSKJKCEMJHAADEVRHHJDABUOLJIEUBANSPTURIFLEHREOSALERDAALLLERWMNAONHQIBGSGTXNANFSIAVDNOMYPENGAWALSHALODFUIJBBQSBIL.PIHAKPERANANi.ii.iii.iv.v.1. Bacaberitadibawahdanjawabsoalanyangdiberikan.

p. 118

111Unit 10KEMUDAHAN AWAMDIJAGA BERSAMADIRI, KOMUNITI DANMASYARAKAT* Kerjasama* Patriotisme* Kesederhanaan* Berterima Kasih* BertanggungjawabNILAI• kepentingankemudahanawamkepadamasyarakat.• caramenjagakemudahanawamsecarabersama-sama.• kesanvandalismeterhadapmasyarakatdannegara.• perasaanberbanggaakankemudahanawamyangdisediakan.•menzahirkanperasaanapabilakemudahanawamdirosakkan.•menjagakemudahanawamsecarabersama-sama.Dalam unit ini, saya belajar tentang:

p. 119

112SebagairakyatMalaysia,kitabersyukurdanberbanggaakankemudahanawamyangdisediakanolehkerajaanuntukkemudahandankebaikankitabersama-sama.GambardibawahmenunjukkanbeberapacontohkemudahanawamyangterdapatdiMalaysiadankepentingannyakepadamasyarakat.Hospitalmemudahkanmasyarakatmendapatkanrawatan.TransitAliranRingan(LRT)memudahkanpergerakanmasyarakatkesesuatudestinasi.Pusat Transformasi Bandar(UTC)memudahkanmasyarakatmembuatpelbagaiurusan.Awam

p. 120

Perpustakaanmemudahkanmasyarakatmembacadan membuat rujukan.Tamanpermainansebagaitempatberiadah.Dewan Orang Ramaimemudahkanmasyarakatmengadakanaktivitikemasyarakatan.

p. 121

114Apabilamemandangkankepentingankemudahanawamkepadamasyarakat,orangramaiperlubertanggungjawabuntukmenjagakemudahanini.Kitaberasasedihapabilamengetahuiterdapatpihaktidakbertanggungjawabdibawahmenunjukkanbeberapacontohperbuatanvandalisme.Mencontengdinding danpintutandasawamMengepamairsetelahmenggunakantandasawam.Untukmenghindarkanbauyangtidakmenyenangkan.KepentinganMerosakkanalatpermainandi tamanpermainanMerosakkanpamatausingkitandasCara MenjagaKemudahanAwam

p. 122

Antarakesanvandalismedapatdiperhatikandalamrajahdibawah.Tidakmembuangsampahdimerata-ratatempat.Tidakmencontengdinding.Mematuhiperaturanyangtelahdisediakan.Supayapersekitaransentiasabersih.Untukmengekalkanimejyangbersihdanselesa.Untukmemastikanperalatandalamkeadaanyangbaik.KepentinganKepentinganKepentinganorangramaiyanginginmenggunakankemudahantersebut.wang negara yangsepatutnyadigunakanuntuktujuanpembangunan.dannamabaiknegara.Disebabkanperbuatanvandalismememberikankesanterhadapmasyarakatnegara,kitasebagairakyatMalaysiasewajarnyabergandingbahuuntukmenjagakemudahanawamdenganbaiknya.Kitajugabolehmelaporkankepadapihakberkuasajikaberlakukerosakankemudahanawam.Selainitu,kitajugabolehmenasihatirakanagartidakmelakukanperbuatanvandalisme.Akhirnyakitaberharapagarkemudahanawamyangdisediakandapatdigunakandimanfaatkanolehorangramai.AdakahrakyatMalaysiamenggunakankemudahanawamdenganbaiknya?Berikanbuktiuntukmenyokongpendapatanda.

p. 123

116A. Baca dan fahami pengalaman Zheng Ning menaiki Kereta Api Laju (ETS).Pengalaman Menaiki ETS dari Kuala Lumpur ke Padang BesarSemasa cuti sekolah yang lalu, saya mengikut keluarga saya ke Padang Besar, Perlis. Kami menaiki kereta api laju atau Electric Train Service (ETS) dari Kuala Lumpur Sentral ke Padang Besar, Perlis.Saya berasa sangat teruja menaiki ETS kerana ini merupakan pengalaman pertama saya menaiki kereta api yang mempunyai kelajuan mencecah 140 kilometer sejam. Perjalanan yang biasanya mengambil masa kira-kira lapan jam untuk sampai, kini hanya lima jam setengah dengan menggunakan perkhidmatan ETS. Pertama kali menjejakkan kaki ke dalam kereta api ini, saya berasa kagum akan keadaan dan kemudahan yang disediakan. Keadaan di dalam kereta api sangat bersih dan kemas. Tiada cebisan sampah di atas lantai mahupun di bawah kerusi. Pelbagai kemudahan disediakan untuk penumpang. Antaranya televisyen LED, litar tv tertutup (CCTV,) rak bagasi, tandas dan kafe yang menjual pelbagai jenis makanan dan minuman. Terdapat juga ruangan khas untuk orang kurang upaya (OKU). Ruangan ini boleh memuatkan empat kerusi dan tandas khas untuk mereka.Saya dan keluarga berasa selamat dan selesa menggunakan perkhidmatan ini. Saya juga sempat mengambil beberapa keping gambar di sepanjang perjalanan. Sebagai rakyat Malaysia, saya sangat bangga akan kemudahan yang disediakan ini. Lebih membanggakan saya apabila beberapa orang pelancong asing turut memuji kemudahan dan perkhidmatan ETS semasa mereka menaiki kereta api ini. Syabas Malaysia!1. ApakahperasaanandaapabilamembacapengalamanZhengNingmenaikiETS?2. MengapakahkerajaanmenyediakanperkhidmatanETSkepadarakyat?3. Bagaimanakahandamenjagakemudahanyangdisediakandidalampengangkutanawam?SOALANSEGMEN SANTAIBerikanduacontohpengangkutanawamyangandakagumi.Mengapa?

p. 124

B. Secara berkumpulan, bincangkan sebab dan akibat vandalisme dengan menggunakanpeta pemikiran di bawah.C. Dalam kumpulan yang sama, cari dan kumpul maklumat tentang peranan pelbagai pihak untuk menangani masalah vandalisme. Lengkapkan peta pemikiran di bawah.Pengaruh negatifrakansebayaMenjejaskanimej negaraSebabAkibatVandalismePeranan Pelbagai Pihak Menangani VandalismeKerajaanMasyarakatSekolahSayaGunadanjagalahsegalakemudahanyangdisediakansebagaimanakitamenjagahartabendasendiri.RENUNGAN

p. 125

118A.Secara berkumpulan, jalankan tinjauan tentang kemudahan awam yang terdapat di kawasan sekolah atau kawasan kediaman. Bentangkan hasil tinjauan secara kreatif dengan menggunakan borang yang disediakan di bawah.Borang Tinjauan Kemudahan Awam1. Kawasan:Tandakan(√)padakotakyangberkenan.2. Senaraikankemudahan (i) ________________________________________________awamyangterdapatdikawasantersebut. (ii) ________________________________________________ (iii) ________________________________________________3. Nyatakankepentingankemudahanawamtersebutkepadawargasekolahataumasyarakat. (i) ________________________________________________ (ii) ________________________________________________4. Adakahkemudahanawamtersebutmasihdalamkeadaanbaik?Jikatidak,berikanalasananda. ____________________________________________________ __________________________________________________________5. Cadangkancaramenambahbaikkemudahan (i) ______________________________________________________awamdisitu. (ii) ______________________________________________________SekolahKediamanPerbanyakborangtinjauanuntukdigunakanolehmurid.Nota GURU

p. 126

B.Berdasarkan dapatan tinjauan, hasilkan risalah seperti contoh di bawah untuk memberikan panduan kepada warga sekolah atau kawasan kediaman tentang cara menjaga kemudahan awam.Mintamuridmengedarkanrisalahdisekolahataudikawasankediaman.Nota GURUTaman Rekreasi Saujana ImpianPanduan Menjaga Taman Rekreasi1.Kebersihan Taman • Buangsampahkedalamtong sampahyangdisediakan. • Kutipsampahyangterdapatdi • Jagakebersihanlongkang disekelilingtamanpermainan.2. Alatan Permainan • Gunakanlahalatan berhati-hati. • Tidakdibenarkanmenconteng merosakkanalatanpermainan. • Kanak-kanakbawahumur12tahun sahajadibenarkanmenggunakan alatanpermainan.3. Kemudahan Awam • Jagakebersihantandasawam. • Tidakmerosakkanperalatan. • Tidakmerosakkanlandskap. • Janganmerosakkanpapantanda.4. Tempat Meletak Kenderaan • Letakmotosikaldanbasikal ditempatdisediakan.Semogakitadapatbersama-samamenjagakebersihandankemudahanyangterdapatditamanrekreasikita.TERIMAKASIHATASKERJASAMADANKEPRIHATINANANDASEMUA.Refleksi Diri:Apakahperasaanandaapabiladapatmembantupihaksekolahataupendudukkawasankediamanmenjagadanmenambahbaikkemudahanawam?Mengapa?

p. 127

120C.Secara kreatif, lakarkan satu bentuk kemudahan awam di bawah untuk masa20 tahun yang akan datang. Bentangkan lakaran ini di dalam kelas.DahuluKereta ApiAlatan PermainanTempat Menunggu BasDahuluDahuluKiniKiniKiniMasaDepanMasaDepanMasaDepanSekiranyakemudahanawamtidakdijagadandigunakandenganbaik,ramalkankesanyangakanberlakudalammasa10tahunakandatang.

p. 128

121A.Lukis poster yang bertemakan vandalisme atau kemudahan awam. Pamerkanposter di Sudut Pendidikan Moral.Alatan1.Lakarkanslogandiatassekepingkertaslukisan.3. Lukissimbolyangsesuai.5. Sloganyangtelahsiap.2. Warnakanslogandenganpenberdakwat.4. Warnakansimboldengancatair.6. Hiaspostersecarakreatif.Cara MembuatContohsloganlain:KatakanTIDAKkepadavandalisme,KemudahanAwamTanggungjawabBersama.Nota GURU

p. 129

122A.Berdasarkan gambar di bawah, nyatakan kepentingan dan cara anda menjaga kemudahan awam tersebut.B. Ramalkan kesan vandalisme dalam setiap situasi di bawah.Bil.Kemudahan AwamKepentingan MenjagaKemudahan AwamCara Anda MenjagaKemudahan Awam1.Lif2.TempatParkirOKU3.KawasanR&RVandalisme1. Pilibombadirosakkan1. Berlakukebakaran2. Papantandajalandirosakkan2. PemandusedangmencariarahjalanSituasiKesan

p. 130

123Unit 11MASYARAKAT PRIHATINALAM TERPELIHARAMASYARAKATDalam unit ini, saya belajar tentang:• caramenjagaalamsekitar.• kepentinganmenjagaalamsekitar.• kesanjikatidakmenjagaalamsekitar.• menzahirkanperasaanapabilamenjagaalamsekitar.• penglibatandirisecaraproaktifketikamengurus alamsekitarsecarabersama.NILAI* Rasional* Kerjasama* Patriotisme* KasihSayang* Bertanggungjawab* Kepercayaan kepadaTuhan

p. 131

Tuhantelahmenciptaalaminidenganbegituindahsekali.Olehhalyangdemikian,wajarlahkitamenjagaalamkurniaanTuhandenganbaikagartidakberlakukerosakan.Alamsekitaryangpalingdekatdengankitaialahkawasantempattinggalkita.• Membaikpulihbaranganyangrosakdanmenggunakannyasemula.• Contoh:- Membaikijamyangrosak.• Fikirsebelummembuangsesuatubarangan.• Contoh:- Memastikanbarangbuanganmasihbolehdibaikiataudikitarsemula.baIkI (RepaIr)124FIkIr Semula (RethInk)

p. 132

Terdapatpelbagaicarauntukmenjagakeindahandankebersihankawasantempattinggal.Antaranyasepertibergotong-royongmembersihkankawasanperumahan,menceriakankawasanpersekitarandenganmenanampokokbungadanmengadakanprogram5R,iaiturethink, repair, reduce, reuse danrecycle.• Mengitarsemulabahanbuangankepadabahanmentah.• Contoh:- Mengumpulsuratkhabarlamauntukdikitarsemulamenjadikertasbaharu.• Mengurangkanpembeliandanpenggunaanbahan.• Contoh:- Mengurangkanpenggunaanbegplastiksemasamembeli-belah.KItar Semula (Recycle)PROGRAM 5R125NEWSLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET No.11:12:2014LOREM IPSUM DOLOR SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREMT LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DONEWSLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET No.11:12:2014LOREM IPSUM DOLOR SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREMT LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT LOREM IPSUM DOLOR SIT AMETLOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET • Menggunakanbarang-baranglamasemula.• Contoh:- Memberikanbajuterpakaikepadarumahkebajikan.Guna semula (Reuse)Kurangkan (Reduce)

p. 133

Pelbagaiusahatelahdiambilolehpelbagaipihakuntukmenjagaalamsekitar,namunmasihterdapatsegelintirmanusiayangtidakbertanggungjawabmencemarkanalamsekitar.Tindakanmerekatelahmemberikankesankepadakehidupanmanusiadanalamsekitar.PencemaranAirPencemaranBunyiPencemaranTanahKesan Pencemaran Alam Sekitar• Mengganggupersekitaran• Mengganggu pendengaranmanusia•Kerosakankualititanah•Tanahgersang•Hakisantanah126Udara yang segar dan nyaman.Mengurangkan pencemaran.PencemaranUdara

p. 134

Sehubungandenganitu,marilahkitabersama-samamelibatkandirisecaraproaktifdalampenjagaanalamsekitar.• Kesanrumahhijau• Menjejaskankualitiair• Menjejaskankesihatanmanusia• Pemanasanglobal• Penipisanlapisanozon127KepentIngan menjaga ALAM SEKITARMenjimatkankos, sumber dan tenaga.Persekitaran menjadi lebih sihat dan bersih.• Menjejaskankualitiair• Menjejaskankesihatanmanusia• Menjejaskanhidupanakuatik

p. 135

128Kisah Manusia dengan Pokok ManggaMasacepatberlalu.Akhirnyakanak-kanakitumenjadiremaja.Diainginmembinasebuahrumah.Laluberkatalahkanak-kanakitukepadapokoktersebut.Kalaubegitu,engkaupetiklahbuahmanggayangadapadakudankawan-kawanku.Engkaujuallahuntukmendapatkanwang.Denganwangitu,engkaubelilahbarangpermainanyangengkauinginkan.Wahaipokokyangkusayangi,akuberasasedihkeranatidakmempunyaibarangpermainanuntukbermain.Maafkanaku.Akutidakmempunyairumahtetapiengkaubolehmemotongdahan-dahankudandahan-dahankawanakuyangbesarini.Engkaubuatlahrumah.Akuinginmembinarumahsebagaitempatperlindunganuntukkeluargaku.Bolehkahengkaumenolongku?Baca dan fahami kisah di bawah.

p. 136

129Ramalkankesudahankisahdiatas.Selangbeberapatahun,remajatersebutmenjadiorangdewasa.Diainginbelayar.Laludiadatangberjumpadenganpokokmanggatersebut.Akusudahdewasa.Akumempunyaicita-citauntukbelayar.Malangnya,akutidakmempunyaikapal.Bolehkahengkaumenolongku?Akutidakmempunyaikapaluntukdiberikankepadaengkau.Engkaubolehmemotongbatangpokokinidanbatangpokokkawan-kawanakuuntukdijadikankapal.Engkauakanbelayardengangembira.SOALAN1. Apakahpengajaranyangandapelajaridaripadakisahtersebut?2. Jelaskanakibatyangdihadapisekiranyapokokyangditebangtidakditanamsemula.Setelahbeberapalama,orangdewasaitumeningkattua.Diakemudiankembalisemulakepadapokokmanggatersebut.Diaterkejutmelihatkeadaanpokokmangga.Akutidaklagimempunyaiapa-apauntukdiberikankepadaengkau.Engkautengoklahkeadaandiriakudankawan-kawanaku.

p. 137

130A. Sekolah anda bercadang untuk mengadakan sambutan Hari Bumi. Sambutan tersebut bertujuan untuk meningkatkan kesedaran murid tentang kepentingan menjaga alam sekitar. Secara berkumpulan, lakukan aktiviti di bawah.Kumpulan1Kumpulan2Kumpulan3Mengadakan Program Kitar Semula* Memaklumkanbahankitarsemulayangbolehdibawakesekolahsemulasepertisuratkhabardantinminuman.* Mengumpulbahandisekolahyangbolehdikitarsemula.* Meletakkankotakkitarsemuladisetiapbilikdarjah.* Menghubungipusatkitarsemula.* Mengasingkanbahanmengikutkategori.* Meletakkantongkitarsemuladibeberapasudutdikawasansekolah.* Mengadakankempenjualanbaranganterpakai.Menganjurkan Program Gotong-royong* Mengutipsampahdikawasansekolah. * Membersihkanpadang,pondokbacaandankantin. * Menanampokokhiasan. * Mengecatbangkudanpasubunga.RENUNGANKitatidakmewarisialamdaripadadatuknenekkita,tetapikitameminjamnyadaripadaanakcucukita.* Menghasilkanposteryangmengandungibutiransepertiyangberikut: • Tarikh,tempatdanmasa. • Aktivitiyangdijalankan.* Menampalposterditempatyangstrategikdikawasansekolah.* Memuatnaikbutiranaktivitidalamlamansesawangsekolah.Membuat Promosi Sambutan Hari Bumi1. ApakahperasaanandaapabilamelibatkandiridalamsambutanHariBumiperingkatsekolah?2. KenalpastiperubahanyangberlakudisekolahandaselepassambutanHariBumi.SOALANHariBumidisambutpada22Aprilsetiaptahun.

p. 138

131B. Lakukan temu bual dengan beberapa orang penduduk mengenai masalah alam sekitar dengan menggunakan borang di bawah. Bentangkan hasil temu bual tersebut.Edarkanboranguntukdigunakanolehmuridsemasamenjalankanaktivititemubual.Nota GURUSikapmanusialebihpentingdaripadapenguatkuasaanundang-undang.Bincangkan.SEGMEN SANTAIApakahyangperluandalakukanapabilaberlakujerebudikawasantempattinggalanda?Borang Temu Bual Masalah Alam Sekitar 1. Padapendapatanda,kawasanmanakahyangmenghadapimasalahalamsekitar?Tandakan()padakotakyangsesuai.Pasar PusatBeli-belahKawasanRekreasi TempatLain(Nyatakan):_____2. Apakahmasalahalamsekitaryangdihadapiolehpendudukdisini?(i) _____________________________________________________________(ii) _____________________________________________________________3. Apakahkesannyakepadakehidupanpendudukdikawasanini?(i) _____________________________________________________________(ii) _____________________________________________________________4. Bagaimanakahpendudukmengatasimasalahyangdihadapi?(i) _____________________________________________________________(ii) _____________________________________________________________5. Apakahkepentinganmenjagaalamsekitardikawasanini?(i) _____________________________________________________________(ii) _____________________________________________________________6. Nyatakancaraandamengatasimasalahalamsekitaryangberlakudikawasanini.(i) _____________________________________________________________(ii) _______________________________________________________

p. 139

132pengembaraan betul atau salahCarabermain.1. Tentukangiliranbermain.2. Gerakkanpenandamengikutturutan.3. Sekiranyajawapanandabetul,andadikehendakimajusetapak.4. Sekiranyajawapanandasalah,andahilangsatupusingan.5. Pemenangialahorangyangpalingawalsampaidigarisanpenamat.Cara untuk menjaga alam sekitar:A. Gotong-royong membersihkan longkang.B. Mengurangkan penggunaan beg plastikC. Mengadakan lawatan ke taman botaniJawapan: CBetul atau Salah?MULA2Mari bermain.Barangan yang boleh dikitarsemula ialah sampul surat.Betul atau Salah?1Agensi yang bertanggungjawab untuk menjaga alam sekitar ialah Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar.Betul atau Salah?Cara untuk mengurangkan pencemaran udara adalah dengan menghentikan pembakaran terbuka.Betul atau Salah?104Tong kitar semula yang berwarna coklat adalah untuk tin minuman.Betul atau Salah?3

p. 140

11TAMATAsap dari kilang ialah punca pencemaran air.Betul atau Salah?Semua orang perlu menjaga alam sekitar supaya alam bebas daripada pencemaran.Betul atau Salah?12Aktiviti yang memusnahkan alam ialah penanaman semula.Betul atau Salah?Bagaimanakah anda memastikan persekitaran sekolah sentiasa bersih?A. Menggunakan sapu tanganB. Mengurangkan kertas tisuC. Menggunakan kedua-dua belah muka surat semasa menulisJawapan C.Betul atau Salah?56Kebaikan mengadakan Kempen Menanam Pokok adalah untuk mengurangkan pembuangan sampah.Betul atau Salah?Anda ternampak beberapa orang membuang sisa toksik ke dalam sungai. Anda bertindak menghalangnya daripada membuang sisa toksik tersebut.Betul atau Salah?7Hari Bumi disambut pada 21 April setiap tahun.Betul atau Salah? 89

p. 141

1. Andaikanandatinggaldikawasantersebut.Apakahkesannyaterhadapandadanalamsekitarjikakeadaanituberlarutan?2. Padapendapatanda,apakahyangpatutdilakukanbagimenyelesaikanmasalahtersebut?_____________________________________________________________________3. Apakahsikapyangperludiamalkanuntukmemastikankawasanperumahansentiasabersih?BeberapaorangpendudukTamanSelasihmelahirkankekecewaanmerekaterhadapsikapsegelintirpendudukdisitu.A.Berdasarkan perbualan di bawah, jawab soalan yang diberikan.Jiransayapulamelakukankerjamembaikirumahpadawaktumalam.Sangatbising!Pendudukdisinisukamembuangsampahdimerata-ratatempat.Jiransayasukamembakarsampahsetiaphari.B. Berdasarkan papan tanda di bawah, huraikan kepentingan semua pihak mematuhi peraturan yang terdapat pada papan tanda tersebut.134Peraturan di Taman Rekreasi Hulu Long• Dilarangmembuangsampahdikawasanini.• Tidakbolehmenebangataumencabutapa-apatumbuhanataupokokyangadadisini.

p. 142

Unit 12REMAJA BERHEMAHHARAPAN NEGARA135MASYARAKATDalam unit ini, saya belajar tentang:• ciriremajaberhemah.• kepentinganmenjadiremajaberhemah.• kaitanantararemajaberhemahdenganimejnegara.• perasaanbanggamenjadiremajaharapannegara.• perlakuanremajaberhemahdalammasyarakat.NILAI* Rasional* HargaDiri* Kebebasan* KasihSayang* Kesederhanaan

p. 143

• Berpegangteguhkepadanilai-nilaiagama• Tidakmelakukanperbuatanyangditegaholehagama• Sentiasaberusahabersungguh-sungguh• Tabahmenghadapicabaran• Sanggupmengorbankanmasadantenaga• Berdayasaing• Mempersiapkandiridenganteknologiterkini• Berusahauntukmeningkatkanilmudankemahiran136REMAJA BERHEMAHGolonganremajamerupakanasetpentingkepadanegarapadamasahadapan.Sehubungandenganitu,remajaperlulahmemilikiciriberhemahsepertiyangditunjukkandalamslaiddibawah.2CIRIREMAJABERHEMAHBerilmuPengetahuanBerakhlakMuliaGigihBerusahaSemangatPatriotikPatuhkepadaAjaranAgamaatauKepercayaan31pATUH KEPADA AJARAN AGAMABersemangat PatriOtikGigih BerusahaBerilmu pengetahuan4• BerbanggasebagairakyatMalaysia- Menghargaidanmengamalkanbudayabangsa- Menjagadanmempertahankanmaruahbangsadannegara• Bersemangatsetianegara- Sediaberkorbanuntukbangsadannegara- Sanggupmempertahankankedaulatanbangsadannegara• Bersemangatkekitaan- Bersatupadudanberharmoni- Bertolakansurdanberintegriti• Bertanggungjawab• Bersifatamanahdanjujur• Ikhlasmembantuoranglain• Berkelakuansopandanbertatasusila• TidakterlibatdalamaktivitiyangmerosakkandiriBerakhlak mulia

p. 144

•Mempunyai jati diri•Menjadi insan kamil•Menjaga nama baik negara•Membantu memajukan negara•Dihormati dan dipandang mulia•Memperkukuh perpaduan negara•Meningkatkan imej negara•Mengharumkan nama negara•Dipandang mulia dan disegani oleh orang lain •Berpakaian sopan•Bertingkah laku sopan•Menghormati lambang-lambang negara•Mematuhi peraturan dan undang-undang•Berusaha bersungguh-sungguh dalam bidang yang diceburi•Memberikan sokongan dan melibatkan diri dalam pembangunan negara•Remaja berhemah menjadi kebanggaan keluarga dan negara•Amalkan ciri remaja berhemah dalam kehidupan seharian•Berbangga menjadi remaja berhemah RENUNGANApabila kita hendak melihat wajah negara pada masa hadapan, lihatlah generasi mudanya pada hari ini.1375678Kepentingan menjadi remaja berhemahKaitan antara remaja berhemah dengan imej negaraPerlakuan remaja berhemah dalam masyarakatRumusan

p. 145

A. Baca dan fahami teks di bawah.SOALAN1.Apakahciri-ciriyangperluadapadaremajayanginginmenjadisukarelawan?2. Remajayangmenyertaiaktivitikesukarelawanbolehmenaikkanimejnegara.Berikanpendapatanda.138KristinadianugerahiTokohSukarelawankategoriremajaolehsebuahpertubuhanbukankerajaanyangbergiataktifdalamaktivitikesukarelawanan.Anugerahtersebutdiperolehkeranadiaaktifdalamaktiviti-aktivitikesukarelawanansamaadapadaperingkatsekolah,negerimahupunnegara.Sebagaisukarelawan,Kristinaseringmelibatkandiridalamaktivitikemasyarakatansepertimenceriakanrumahanakyatim.DiajugamembantugolonganorangkurangupayamasalahpenglihatandenganmembacabukuagarmerekamenaipbahantersebutsemuladalamhurufBraille.Selainitu,KristinajugaseringmenyertaiprogramZiarahAmalHospitaluntukmenceriakanpesakitdiwadkanak-kanak.Sejakmenyertaiaktivitikesukarelawanan,Kristinaberpeluangmempunyaibanyakkawanyangterdiridaripadapelbagaikaumdanagama.Anugerahyangdiperolehnyamembakarsemangatnyauntukterusmemberikankomitmendansumbangandemiagama,bangsadannegara.Diaberharapagarlebihbanyaklagiremajayangakanmenyertaiaktivitikesukarelawanan.AdakahandaakanmenyahutseruanKristinauntukmelibatkandiridalamaktivitikesukarelawanan?Huraikanpendiriananda.

p. 146

B. Secara berkumpulan, bincangkan perlakuan berhemah yang sepatutnya anda amalkan dengan berdasarkan situasi yang diberikan. Lengkapkan borang di bawah.Beberapakawasanditempattinggalandadilandabanjir.Banyakhartabendarosakdanmusnah.Penghunidikawasantersebuttelahdipindahkankepusatpemindahanbanjirtidakjauhdarirumahanda.Andadankawan-kawanbermainbolasepakdisebuahpadang.Tiba-tibaandaterdengarbunyidentumanyangkuat.Satukemalangantelahberlaku.Sebuahkeretatelahmelanggarseorangkanak-kanakyangsedangmengayuhbasikal.Pemandukeretatersebutmelarikandiri.Kanak-kanakitucederaparah.02030401Andamengikutkeluargakesuatukawasanrekreasi.Semasasampaidisebuahpondok,andaternampaksebuahbeg.Didalambegtersebutterdapatduapasportantarabangsadanbeberapakepingduitmatawangnegaraasing.Andaternampakseorangwanitasedangmengangkatkotak.Beberapabuahkotakyangdipegangnyaterjatuhkelantai.139Borang Perlakuan BerhemahSituasiPerlakuan berhemah yang sepatutnya saya amalkanKepentingan mengamalkan perlakuan berhemahPerasaan apabila mengamalkan perlakuan berhemah1234

p. 147

C. Terdapat segelintir remaja yang terlibat dalam aktiviti yang tidak sihat seperti pergaulan bebas. Aktiviti seperti ini perlu dijauhi oleh remaja kerana memberikan kesan kepada remaja seperti yang dipaparkan dalam peta pemikiran di bawah.SebabMerosakkandiriMemalukandiridankeluargaMerugikantenagauntukmembangunkannegaraPergaulan BebasD. Berdasarkan contoh di atas, hasilkan sebuah peta pemikiran tentang gejala gangsterisme dalam kalangan remaja. Terangkan tindakan yang sepatutnya anda ambil sebagai remaja yang berhemah untuk menjauhi aktiviti yang tidak bermoral.140Petapemikiranmenunjukkansebabakibatpergaulanbebas.SEGMEN SANTAINyatakanbeberapacontohaktivititidakbermoralyangperludijauhiremaja.KurangnyadidikanagamaPengaruhmediamassaAkibatPengaruhkawan

p. 148

141A.Secara berkumpulan, lakukan aktiviti main peranan dengan berdasarkan situasi di bawah.Rakanmengajakandamenemaninyakekedaiuntukmembelisepasangkasut.DiabercadanguntukmembelikasutimportkeranapadapandangannyabaranganimportberkualitidanberjenamaberbandingdengankasutbuatanMalaysia.AktivitiMainperananuntukmeyakinkanrakanandasecaraberhemahsupayamembelikasutbuatanMalaysia.1234Rakanandamendapattawaranbelajardiluarnegara.Semasabercutidisebuahpulau,andadankeluargatinggaldiinapdesa.Andadankeluargaterjumpadenganbeberapapelancongasingyangturutmenginapdisana.Pelancongtersebutmemintapandanganandatentangmakanandantempat-tempatyangmenarikuntukdilawati.AktivitiMainperananuntukmemberikannasihatkepadarakanandasupayamengamalkanperlakuanberhemahsemasaberadadiluarnegara.AktivitiMainperananuntukmempromosikanmakananMalaysiadantempat-tempatyangmenarikkepadapelancongtersebut.Rakanandamengajakandapontengaktivitikokurikulumkeranainginmenyaksikanperlawananbolasepakyangmenjadikegemaranandaberdua.AktivitiMainperananuntukmenasihatirakanandasupayamenjadiremajaberhemah.SOALAN1.Apakahciriremajaberhemahyangditunjukkandalamsetiapsituasidiatas?2.Adakahpentingbagiseseorangremajamengamalkanperlakuanberhemahdalamkehidupan?Berikansebab.

p. 149

B.Kumpulkan maklumat tentang remaja pelbagai kaum yang berjaya mengharumkan nama sekolah atau negara dalam pelbagai bidang. Hasilkan satu biodata tentang mereka dengan menggunakan borang di bawah. 142BORANG MAKLUMAT REMAJA HARAPAN NEGARANama:Kaum:Agama:Umur:_______________________Sekolah:_______________Pencapaian(sekolah\/negeri\/kebangsaan\/antarabangsa):1. ______________________________________________2. ______________________________________________3. ______________________________________________PerasaanbeliauapabilamendapatAnugerahRemajaHarapanNegara:Nasihatbeliaukepadaremajalain:Ciriremajaberhemahyangbolehsayateladanidaripadabeliau:1. ______________________________________________2. ______________________________________________3. ______________________________________________Refleksi Diri:Apakahperasaanandaapabilamembacaberitatentangkejayaanremajanegarakitadiluarnegara?Mengapa?

p. 150

A. Secara berkumpulan, bincangkan kepentingan amalan berhemah dalam situasi di bawah.PEMULIHANRemaja berurusan di pejabat pos• Berpakaiansopan• Tidakberbuatbisingsemasamajlisberlangsung• Berjalandengansopankearahpentas• Mengucapkanterimakasihselepasmenerimahadiah• Mengucapkantahniahkepadapenerimaanugerah• Memberikansenyuman• Mengucapkansalam• MenggunakanpanggilanyangsesuaisepertiYangBerhormat• Bertingkahlakusopan• MenggunakanbahasayangsopanRemaja menghadiri majlis Hari Anugerah Cemerlang peringkat sekolahRemaja bersama pemimpin negara• Mengucapkansalam• Memberikansenyuman• Menggunakanbahasayangsopan• Menggunakannamapanggilansepertiencikataupuan• Sabarmenunggugiliran• MengucapkanterimakasihNyatakanperasaanandaapabilamengamalkanperlakuanberhemahdalamsetiapsituasi.Remaja berada di tempat beribadat143• Tidakberbuatbising• Menjagakebersihantempatberibadat• Memakaipakaianyangsesuai• Mematuhiperaturanditempatberibadat• TidakbercakapdengansuarayangkuatSOALAN

p. 151

144MULAdi sini(300 poIn)Andamenggunakanbahasayangsopansemasabercakapdenganoranglain.+50poinAndamenganjurkankutipandermauntukmembantugolonganmiskin.+80poinAndatidakmenyiapkanprojekyangdiberikanolehguru.-90poinAndatelahmenjuaraipertandinganbahasperingkatantarabangsa.Syabas!Andamengharumkannamanegara.+150poinKELAS TAHANAN-100poinAndamenasihatirakansupayatidakterlibatdalampergaulanbebas.+50poinAndatidaksukamelibatkandiridalamaktivitikemasyarakatan.-90poinAndamengambilbahagiandalamaktivitisambutanHariKebangsaanperingkatnegara.+80poinAlatan1.Dadu2.Penanda3.Penselataupen4.KertaskosongBIlangan PemaIn• BebasPetunjuK• +Tambahpoin• -TolakpoinDalam Kelas Tahanan dan Cara Keluar• Pemainyangdihantarkekelastahananakan hilangsatupusingandandidenda100poinsebelum dibenarkanbermainsemula.HIlang Satu pusIngan• Pemainakanhilangsatupusingandandidenda30 poin.1 2 3 4 232221 201927262524B. Mari bermain.

p. 152

Andaberpakaiantidaksesuaisemasamenghadirikemmembacaperingkatnegara.-100poinAndaberlatihbersungguh-sungguhuntukmemenangipertandinganyangandasertai.+90poinKE KELAS TAHANAN(Pergikepetak23)BERGERAKKEPETAK15Andatidaksukamenyertaiaktivitikokurikulumdisekolahanda.-80poinAndaberbanggamenjadiremajaharapannegara.+30poinAndaseorangremajayangbertanggungjawab.+40poinHILANGSATUPUSINGAN-30poinAndamenyerahkantelefonbimbityangandajumpadikaunterpasarraya.+80poin1. Gurumenetapkanmasauntukbermain.2. Setiappemainakandiberi300poin.3. Setiappemainbergilir-gilirmelemparkandadu.Pemainyangmendapatangkapalingtinggiakanmemulakanpermainandipetak“MULADISINI”.4. Semuapemainakanbermainmengikutgiliran.5. Setiappemainakanmelemparkandadudanmenggerakkanpenandamengikutbilanganangkayangterterapadadadu.6. Setiapkalipemainberhentidipetak“MULADISINI”ataulaludisitu,diaakanmendapat300poinlagi.7. Permainanditeruskansehinggamasayangdiberikanolehgurutamat.8. Pemainyangdapatmengumpulpoinyangpalingtinggiakanmenjadijuararemajaberhemah.Cara BermaIn 18 1716 15 14 10111213

p. 153

146Perlakuan remaja berhemah dalam masyarakatB. Terangkan kepentingan anda mengamalkan perlakuan berhemah berdasarkan situasi di bawah.A. Lengkapkan peta minda di bawah dengan jawapan yang sesuai.Semasa berurusan di pejabat sekolahSemasa berurusan di jabatan kerajaanSemasa mewakili negara dalam program pertukaran pelajar ke luar negaraKepentinganKepentinganKepentingan123

p. 154

Unit 13PATUHI ETIKET KELUARGA HARMONI147NILAIDalam unit ini, saya belajar tentang:• pelbagaietiketdirumah.• kepentinganetiketdirumah.• kesansekiranyaetiketdirumahtidakdipatuhi.• caramenzahirkanperasaanapabilamengamalkan etiketdirumah.• caramempraktikkanetiketdirumahsebagaiamalan dalamkehidupanharian.* Hormat* Rasional* HemahTinggi* Kesederhanaan* Bertanggungjawab

p. 155

148Etiketbermaksudperaturantingkahlakuatausopansantunsamaadadalamkehidupanharian,dalamhubunganantarasatusamalainataudalammajlisyangberbentukformalatautidakformal.Etiketdirumahmerupakanperaturantingkahlakuatausopansantunyangdiamalkandalamkehidupanharianbagikeluargamasing-masing.Etiketdirumahdisampaikansecaralisanataubertulisolehibubapadananggotakeluargayanglebihtuasepertidatukataunenek.Etiketyangdiamalkansejajardenganperaturandannormamasyarakat.Dirumah,kitaadabeberapaetiketyangperludiamalkan.Contohnyaetiketdimejamakan.Kitajugaadaetiketmenghormatikeluarga,etiketmenggunakanperalatandirumahdanetiketmelayantetamu.Ibu gembira kerana jiran memuji kamu berdua mengamalkan etiket melayan tetamu.

p. 156

149Terdapatpelbagaietiketdirumahyangperludiamalkanolehanggotakeluargabagimenjagakeharmoniandalaminstitusikekeluargaan.Antaracontohetiketdirumahadalahsepertiyangberikut.Etiket Menghormati Keluarga• Memanggilanggotakeluargadenganpanggilanyangbetul.Contoh:kakak,adik,makcikdandatuk.• Menerimanasihatdantidakmenyinggungperasaananggotakeluarga.• Bersuaralembutdanberbahasasopansemasabertutur.• Memintapandangandanmendengarnasihatdaripadaanggotakeluarga.• Memberikanlayananyangbaikkepadamerekayanglebihtuadaripadakita.Etiket di Meja Makan• Berpakaianbersihdankemasdimejamakan.• Makanapabilasemuaanggotakeluargasudahhadirdimejamakan.• Mendahulukanorangyanglebihtuamengambilmakanan.• Mengambilmakananyangterdekatdengananda.• Mengambilmakanansecukupnyadantidakberlebihan.• Mengunyahmakanandenganmuluttertutupdantidakmengeluarkanbunyi.• Menutupmulutsekiranyabersin.Etiket Menghormati Tetamu• Mengukirsenyumanmanissemasamenyambutkehadirantetamu.• Bersalammengikutkesesuaian.• Mempersilakantetamumasukkerumah.• Memberikanlayananyangbaikdanikhlasterhadaptetamu.• Menghidangkanmakanankepadatetamu.• Menjemputtetamumakan.

p. 157

Etiketdikatakanperaturandancarahidupyangbenarsertaberetikakeranaberjayamendidikkitauntukmemeliharahubunganbaikantarasatusamalain.Misalnya,denganmematuhietiketmenghormatitetamu,kitatelahmengambilkiraperasaantetamuyangmendapatlayananbaiksemasaberkunjungkerumahkita.Yangberikutmerupakankepentinganmematuhietiketdirumah.05KEPENTINGAN MEMATUHI ETIKET DI RUMAHBersikapinginmembantuBersikapsopandanmenghormatipihaklainMewujudkankeharmonianhidupMenjaganamabaikdiridankeluargaMengamalkansikaptoleransidantidakmementingkandiriMenjagaperasaandanhubunganbaikdenganpihaklainDalamusahamendidikdanmemupuknilaimurnisertaetiketdirumah,ibubapamungkinmenghadapimasalahterutamabagimenyediakananak-anakdenganbudayahidupdanperaturan.Olehitu,kesabaranibubapasemasadalamusahamendidikanak-anakharusdihargaidandipatuhiolehanak-anakdemimengekalkankeharmonianhidupdalamkeluarga.Ibubapasudahtentuakanberasagembiradanbanggaapabilamelihatanak-anaknyabersopansantunmenghormatianggotakeluargadantetamuyangberkunjungkerumah.150

p. 158

KataayahandakuDalamkeluargakitaadaetiketYangmenjadiamalansetiapanggotakeluargaMematuhietiketmembawahidupamansejahteraMelanggaretiketmenjejaskanhubunganyangadaKatabondakuKitaadaetiketdimejamakanJemputlahayahandabondasebelummakanKitajugaadaetiketmenghormatikeluargaTerimategurankakakdanabangtanpaberkiraKitaadaetiketmenghormatitetamuMerekayangberkunjungperlulahdijamuKatanendakuMematuhietiketdirumahMeningkatkankeyakinandimanasahajaberadaMematuhietiketdirumahMenjulangmaruahdiridankeluargaHidupberasagembiraperasaanpunlega151A.Deklamasikan puisi di bawah. PENGUKUHAN

p. 159

SOALAN1. Jelaskancontohetiketmenghormatikeluargayangterdapatdalampuisi.2. Nyatakanperasaanandaapabilamengamalkanetiketdirumah.Ramalkankesansekiranyaandatidakmematuhietiketdirumah.152KatakupadakeluargaEtiketdirumahsentiasamenjadiamalanAnggotakeluargayangtua,sentiasakuhormatiAnggotakeluargayangkecil,sentiasakusayangiKeakrabanyangterjalinmembinakeluargaharmoniKatakupadakeluargaTetamuberkunjungakankusambutmesraDudukbersopanlayanandiberikanTidaklupahidangandisajiPersilakantetamumakanseikhlashatiKataayahandabondaBangganyahatimendengarjanjikuituJadikanetiketdirumahsebagaiamalanMenjulangnamabaikkeluargadimanajuaberada

p. 160

B. Mari bermain.Cara Menjalankan PermainanLokasipermainan:Padang\/KawasanyangluasAlatan Permainan 1. Kadsituasibagisetiapstesen.2. Peralatansepertikerusi,mejadanmakanan(biskut,air).3. Wiselbagienamorangpengadilyangberadadienamstesen.4. Kadmarkahbagisetiapkumpulanyangbertanding.Cara Bermain1.Lantikenamorangmuridsebagaipengadiluntukberadadienamstesen.Setiappengadildiberisatukadsituasi.2. Setiapkumpulanterdiridaripadatigahinggaempatorangdandilantikseorangketua.3. Ketuakumpulandiberisekepingkadmarkah.Ketuakumpulandimintamencabutnomborbagimenentukanstesenpertamayangharusdisinggahi.4.Pengadilakanmeniupwiselsekalidanmemberikanmarkahkepadakumpulansekiranyajawapanyangdiberikanadalahbetul.Kumpulantersebutakanbergerakkestesenseterusnya.5. Jikajawapannyasalah,wiselakanditiupduakali.Ahlikumpulanperlumenjawabsoalansehinggabetulsebelumdibenarkanbergerakkestesenseterusnya.6. Kumpulanyangberjayamendapatmarkahpalingbanyakdanberjayasinggahdisemuastesendalammasayangpalingcepatdianggappemenang.Kad Markah PermaInan Stesen EtIketKumpulan:NamaKumpulan:_______________Markah:1.Memuaskan2.Baik3.SangatBaik Stesen123456Markah153

p. 161

STESEN 1STESEN 6STESEN 4STESEN 5EtIket duduk1.Yang manakah etiket duduk yang betul?2.Demontrasikan etiket duduk yang betul. (Sediakan kerusi) 3.Ramalkan satu kesan jika anda tidak mematuhi etiket duduk. ACBDKamu balik dari sekolah dalam keadaan lapar. Apabila membuka tudung saji, kamu dapati tiada makanan disediakan oleh ibu. Main peranan cara kamu bertanya kepada ibu.MaIn peranan etIket dI meja makan1.Tunjukkan cara susun atur set makan di meja makan. 2.Tunjukkan etiket di meja makan (Peralatan yang diperlukan: roti atau biskut, sudu, garpu, cawan, piring, kerusi dan meja)Markah diberikan berdasarkan: • tangankananyangmemegangmakanan • tiadabunyiyangkeluarsemasamengunyah makananEtIket menghormatI keluarga154EtIket menghormatI Kawan bapa berkunjung ke rumah.tetamu Tunjukkan etiket kamu ketikamenyambut tetamu tersebut.

p. 162

STESEN 2STESEN 3EtIket menghormatI keluarga1.Lakonkan contoh etiket menghormati keluarga yang anda amalkan. 2.Terangkan kepentingan etiket itu diamalkan.Permainaniniharusdirancanglebihawalkeranamemerlukanpersediaanperalatan.Gurujugaperlumemberikantaklimatdanjawapankepadapengadil.Permainaninijugabolehdimainkandalamkelasbergantungkepadakreativitiguru.Nota GURUSOALAN155Apakahpengajaranyangandadapatdaripadapermainanini? EtIket berjalan1.Mengapakah kita tidak patut berjalan menghentakkan kaki dengan kuat atau mengheret kaki ketika berjalan? Berikan alasan.2.Demonstrasikan etiket berjalan yang sepatutnya. • Ayunkanlangkahkakidengansewajarnya. • Berjalandengantegak. • Memandangkehadapan.

p. 163

Baca dan fahami maklumat di bawah. Secara berkumpulan, cari maklumat lain bertemakan etiket di rumah bagi mengadakan aktiviti jelajah ilmu.Etiket Menjawab Telefon• Menjawabpanggilantelefondengansegeraapabilatelefonberdering.• Berbicaradenganjelas,sopandanmesra.• Mengucapkanterimakasihdansalamsebelummeletakkantelefon.• Meletakkangagangtelefondenganperlahanjikamenggunakantaliantetap.Etiket Menggunakan Peralatan di Rumah• Mengambilbaranganyanghendakdigunakandengancermatdanberhati-hati.• Meletakkandanmenyusunperalatanyangtelahdigunakanditempatyangsepatutnyasecarateratur.• Sekiranyaperalatanyangdigunakantelahkotor,lapataubersihkanperalatansebelumdisimpan.• Sekiranyaperalatanyangdigunakantelahrosak,lapordanmintaizindaripadaibubapasebelummembuangperalatantersebut.Etiket • Berhati-hatisemasaberjalandidalamtandasyangTandas di rumahMenggunakan lantainyalicinataubasah.• Memastikantisuataubendatidakdibuangkedalamsingkiataumangkuktandas.• Memastikantandasdipamselepasmenggunakannya.• Memastikanpaipairsentiasaditutupselepasmenggunakannya.•Memastikanlantaitandassentiasabersihsebelumkeluardaritandas.156

p. 164

SOALAN1. Apakahfaedahyangandaperolehdaripadaaktivitijelajahilmuyangdiadakan?2. Pernahkahandamelanggaretiketdirumah?Jelaskankesanapabilaetikettersebuttidakdipatuhi.Anak-anak yang mematuhi etiket di rumah mampu mengharumkan nama baik keluarga. Bincangkan. Aktivitijelajahilmuiniharusdirancangawal.Berikantempohmasayangsesuaisupayamuridmempunyaimasayangcukupmembuatpersediaanbagimengumpulmaklumat.Galakkanmuridberkongsimaklumatdengansahabatpelbagaikaumsupayamuridbolehmengetahuiperbezaanetiketdirumahdalammasyarakatmajmuk.Nota GURU157Bahagikan murid kepada lima kumpulan. Persembahkanmaklumatyangdikumpulpadakertassebakataukadmanilasecarakreatifdanmenarik.Murid-muridakanmelawatkesetiapstesen.Wakilkumpulanakanmemberikanpenjelasantentangmaklumatyangdikumpulkan.Ahlikumpulanlainyangmelawatkesetiapstesendibenarkanuntukmemberikanmaklumattambahan.Kumpulanyangmemberikanpenjelasandenganbaikakandiberibintang.Umumkan kumpulan terbaik berdasarkanmaklumatyangjelas,persembahanyangkreatifsertamendapatpalingbanyakbintang.Langkah Mengadakan Aktiviti Jelajah Ilmu Setiapkumpulanperlumengumpulmaklumattentangetiketdirumah.Contoh:etiketdimejamakan,etiketduduk,etiketmenontontelevisyen,etiketmakandanetiketmelayantetamu.Pamerkanmaklumattersebutpadasudutyangtelahditetapkanmengikutkumpulanmasing-masing.

p. 165

SiComeltinggalbersama-samaibunyaberhampirandengansebuahhutan.Semasaibunyabekerja,SiComelakanmenyapulantai,menjemurbajuyangtelahdicuciolehibunyadanmengemasruangtamumengikutpesananibunya.Suatuhari,SiComelmendapatberitabahawaneneknyatelahjatuhsakit.SiComelinginmenziarahidanmenjaganeneknya.Sebelumkeluarrumah,ibunyaberpesankepadaSiComelsupayasentiasaberhati-hatiketikadalamperjalanan.SiComeljugatidakdibenarkansinggahdimana-manaataubercakapdenganorangyangtidakdikenali.Baca dan fahami cerita di bawah.15812

p. 166

159SiComelterlupadantidakmematuhietiketyangdiberikanolehibunyakeranasinggahmelihatbunga-bungayangcantikdihutan.Apabiladidatangiseoranglelakiyangtidakdikenali,diatelahberbual-bualdenganlelakitersebut.SiComelberceritamengenaineneknyayangsakitdantinggalseorangdiridirumah.Diajugatelahmemberikanalamatrumahneneknyaapabiladitanyakanolehlelakitersebut.SOALANRamalkankesudahanceritasekiranyaSiComel:1.mematuhietiketsemasaberadadiluarrumah.2.tidakmematuhietiketsemasaberadadiluarrumah.Refleksi Diri:SekiranyaandaSiComel,apakahyangakanandalakukandalamperjalanankerumahnenek?RENUNGANTingginyadarjatseseorangadalahpadaakaldanadabnya.13

p. 167

A. Jawab soalan di bawah.Bil.Perlakuan di rumahKebaikan mengamalkan etiket di rumahAkibat tidak mengamalkan etiket di rumah1. Bertuturdenganlembutdansopan.2.Menontontelevisyensehinggalewatmalam.3.Mengucapkanterimakasihapabilamenerimabantuan.4.Menjemputanggotakeluargamakansebelumandamakan.5.Bermaingajetsambilmakan.6.Bercakapketikamulutpenuhdenganmakanan7.Mengelappinggansupayabersihsebelumdihidangkepadatetamu.8.Semasaberbual,sabarmendengarpendapattetamutanpamencelah.9.Dudukdenganmenjulurkankakisemasaberbualdengantetamu.B.Etiket menghormati keluarga merupakan etiket di rumah yang paling penting dalam sesebuah keluarga. Huraikan pendapat anda.____________________________________________________________________160Tandakan ( ) pada perlakuan yang menunjukkan etiket di rumah

p. 168

Unit 14HINDARI KETAGIHAN HIDUP SEJAHTERANILAINILAIDalam unit ini, saya belajar tentang:• contohperlakuanketagihanyangmembawamudarat.• kesanketagihanterhadapdiriremaja.• caramengatasidanmenghindariketagihanyang memudaratkanremaja.• menzahirkanperasaanapabilaketagihanyang memudaratkandiridapatdiatasi.• caramengamalkangayahidupsihatsupayabebas daripadaketagihan.* Rasional* HargaDiri* Kebebasan* KasihSayang* Kesederhanaan161

p. 169

162Remajamerupakanharapannegarayangseharusnyamenjalanikehidupansecarasihatdanberetika.Namun,terdapatsebahagianremajamemilihgayahidupyangtidaksihatsehinggaterlibatdenganketagihanyangmemudaratkandirisepertimerokok,berjudi,minumarakdanmelayariInternettanpabatasan.Ketagihaninisepatutnyadihindariolehremajakeranaremajaakanberasagiandansanggupmenghabiskanwanguntukmemenuhikeinginannya.Perasaangianyangdialamimenyebabkanremajatidakdapatmengawaldiridanfikiran,terdedahkepadapergaulanyangtidaksihat,menimbulkanmasalahsosialsehinggamenjejaskanpelajaran,maruahdanmasadepanremaja.Tahukahanda?• Satukesalahanjenayahbagiremajauntukmerokok,membelirokokataumemilikibahanyang dihasilkandaripadatembakau.• Merokokdilarangditempatawamsepertisekolah,hospital,klinik,bangunankerajaan,lif,didalam kapalterbangdanpawagam.• Gianbermaksudsangatinginakansesuatu,ketagih.KETAGIHAN MEROKOKSebagairemajayangmengutamakankesihatan,merekasudahtentuakanmenjauhirokokkeranarokokmengandungibanyakbahanberacunyangbolehmenyebabkanpenyakitberbahaya.Didapati90%mangsayangmatiakibatkanserparu-paruterdiridaripadaperokok.Selainitu,nikotinyangterdapatpadarokokakanmenyebabkanperokokmengalamiketagihan.

p. 170

163beracunyangterdapatdalamrokokdanpengambilantembakautelahmeninggalduniasebelumusiatua.Olehitu,amalkangayahidupmembebaskandiridaripadaketagihanmerokok.Carayangbolehdilakukanolehremajabagimengatasiketagihanadalahsepertiyangberikut.Menanamazamyangkuatuntukberhentimerokok.Menjauhirakanyangmenghisaprokok.Mendapatkanbantuandaripadapakarataudoktor.Berfikiranpositifdankatakantidakpadarokok.Cara untuk remaja mengatasI ketagIhan rokok Kesihatan terjejasPerubahan fizikalTerdedah risiko penyakit berbahaya Pelajaran merosot Ketidakstabilan emosiContoh:Tanganmenggeletar,degupanjantunglebihlajudanpernafasantidakdalam,sukartidur,mudahberasaletih.Contoh:Cepatberlakukedutanpadakulit,bibirhitamdangigikuning.Contoh:Kanserdanhilangderiapendengaran.Contoh:Tidakberminatbelajar,kurangtumpuanakibatgianuntukmerokok.Contoh:Perasaangelisah,risau,cepatmarahkeranahormonyangtidaknormal.KESAN KETAGIHAN ROKOK KEPADA REMAJAYangberikutmerupakankesanketagihanmerokokyangdialamiolehseseorangremaja.

p. 171

164Internetjugabolehmenyebabkanketagihandanmembahayakankesihatanjikadilayarisecaraberlebihan.RemajasepatutnyabertanggungjawabketikamenggunakanInternetagarmendatangkankebaikankepadamereka.MerekaperlumengelakkandiridaripadamelayariInternetterlalulama.PerbuatanmelayariInternettanpahadtelahmenjadikanremajaketagihanterhadaplamansosialsepertiFacebook,twitterdanInstagram.Perlakuaninimemberikankesanyangburukkepadaremaja.Ketagihan Penggunaan InternetPencemaranmindakeranamudahterdedahkepadamaklumatyangtidakberfaedah.Berasaletih,mengantuk,lemahbadandanhilangtumpuanterhadappelajaran.Kesihatanterjejassepertimatamenjadirabundanwujudobesiti.Lekadanmembuangmasasehinggamengabaikantanggungjawab.Kesan KetagIhan Internet Terhadap Remaja

p. 172

165KetagihanInternetmendatangkankesanburukkepadaremajasepertimengurungdiridalambiliksehinggamengabaikanmasaberkualitibersamakeluarga.Olehitu,langkahdrastikharuslahdilakukanuntukmengelakkanremajaterjerumusdalammasalahyanglebihserius.Antaralangkahyangbolehdilakukanolehremajaadalahsepertiyangberikut.KETAGIHAN ARAKSelainitu,remajajugaterdedahkepadaketagihanarak.Pengambilanminumanberalkoholsepatutnyatidakdilakukanolehremaja.Halinidikatakandemikiankeranaselainmemabukkan,arakjugatergolongsebagaidadah,yangdapatmemberikankesankepadasistemsarafdanotak.Kandunganbahankimiadalamarakbertindakbalasdanmemberikankesanterhadaptubuhbadanandasepertiyangditunjukkandalamrajahdisebelah. TetapkanmatlamatdantujuanandamelayariInternet.Cara untuk Remaja MenanganI KetagIhan InternetHadkanmasapenggunaanInternetsupayamencapaiobjektifdanmatlamatyangdikehendaki. BahagikanmasayangsewajarnyasemasamelayariInternetsupayaseimbang. JadikanInternetsebagaisumberpengetahuanuntukmenjadiseorangmanusiayangsempurna.

p. 173

Berdasarkankesanburukyangmemudaratkandiri,remajasewajarnyamengetahuicarauntukmengatasimasalahketagihanarak. Hilang Pertimbangan Diri Contoh:Mudahmarahsehinggabolehmencederakanahlikeluarga.Kesihatan Terjejas Contoh:Penyakitgastrik,hilangingatandankoma.Masa Depan TerjejasContoh:Didendadandibuangsekolah.Hilang Harga Diri Contoh: Tidak disukai kawanMengawalnafsudiri. Berpegangteguhkepadaagama.Mendapatkansokongansosial. Melakukanaktivitimenenangkandiri.Sebagairemajayangberetika,andaharusmenyayangidiridengantidakterlibatdalamperlakuanketagihanyangmemudaratkandiri.166Cara mengatasi ketagihan arakKesan Ketagihan Arak Terhadap RemajaRENUNGANMengetahuiperkarayangbetultidakmemadaidanbermaknajikatidakmelakukanperkarayangbetul.

p. 174

B.Sekiranya anda mempunyai tanda-tanda ketagihan menggunakan media sosial, apakah langkah awal yang harus anda lakukan?Bil.PenyataanYaTidak1.Sayaselalumenggunakanmediasosiallebihlamadarimasayangdirancang.2.Sayaselalumengabaikantugasdantanggungjawabyangdiberikanapabilamelayarimediasosial.3.Sayaselalutidaksedarperkarayangberlakudisekelilingkeranaterlaluseronokmelayarimediasosial.4.Sayakerapdimarahiolehibubapakeranaterlalulamamelayarimediasosial.5.Pencapaiansayadisekolahmerosotkeranaterlalulamamenggunakanmediasosial.6.Sayamestimenggunakanmediasosialterlebihdahulusebelummembuattugasanlain.7.Hidupsayapastibosandanmenjemukantanpamediasosial.8.Sayaberasamengantukdisekolahkeranamelayarimediasosialsehinggalewatmalam.9.Sayakeraprasaterganggu,tidakselesadanmarahjikaadayangmenyapasayaketikasayasedangasyikmelayarimediasosial.10.Sayacubamengurangkanmasamelayarimediasosialtetapigagal.11.Sayakerapmemilihuntukterusmelayarimediasosialdaripadamakanataukeluarbersama-samakeluarga.12.Sayaberasamurung,tertekanataugemuruhapabilatidakdapatmelayarimediasosial.Jumlahkanjawapanyangditandakan‘Ya”.0-5: Tahniah!Andamenggunakanmediasosialdenganbijak.Kemudahanmediasosialbenar-benarmemanfaatkananda.6-7: Andasedangmenujukearahmengalamimasalahdisebabkanmediasosial.Andaperlusegerabertindakdanmenyedarikesanburukketagihanmediasosialterhadapdirianda.8-12: Andaketagihanmenggunakanmediasosial.Andaperlusegeramendapatkanbantuanuntukmengatasimasalahketagihan.167Refleksi Diri:Apakahperasaanandaapabilamembacaberitabanyakremajaterlibatdalamketagihanmenggunakanmediasosial?Nyatakanalasananda.PENGUKUHANA. Adakah anda seorang yang ketagihan menggunakan media sosial? Baca dan fahami penyataan di bawah. Tandakan ( ) jika Ya dan ( ) jika Tidak.xJumlah

p. 175

168C. Baca dan fahami situasi di bawah dan nyatakan kesan yang berlaku akibat perlakuan ketagihan yang memudaratkan diri dengan menggunakan peta pemikiran. Cadangkan cara untuk menyelesaikan masalah ketagihan tersebut. 1. Josephineasyikberlatihbermainbolatamparbersama-samarakansehinggaselalulambatbalikkerumah.Apabilatibadirumah,diaberasaletihdantidakmenolongibunyamenjagaadik.Josephinejugatidakdapatmenyiapkankerjasekolahkeranadiahilangtumpuandankepenatanakibatmenyertailatihanbolatampar.2. SetiaphariEchaiakanmenontontelevisyenberjam-jamlamanya.Diaselalulambattibakesekolah.Diatelahdiberisuratamaranolehgurudisiplin.3. Meenadiizinkanmembukamediasosialolehbapanyasetelahdiaberjanjiakanmelayarinyapadahariminggusahaja.Bagaimanapun,Meenatidakmenunaikanjanjinya.Setiaphari,diabersembangdenganrakan-rakannyamelaluimediasosial.Meenatelahditegurolehibubapanyakeranatidakmempunyaimasauntukbersama-samakeluarga.JosephineasyikberlatihbermainbolatamparTidakmembuatkerjasekolahkeranahilangtumpuan• Pelajaranmerosot• Dimarahiibu• DitegurguruCadangan penyelesaian masalah ketagihan Josephine 1. Josephineperlumengurangkanmasaberlatihbermainbolatampardenganmembuatjadualwaktu.2. Bersikapsederhanadenganmenyeimbangkanjadualuntukkokurikulumdankurikulum.PetapemikiranmenunjukkankesanketagihanJosephine.Berasapenatdantidakmembantuibunya

p. 176

169A. Kumpulkan maklumat dan adakan satu pameran mini di sekolah anda bertemakan “Ketagihan Membawa Mudarat”.Ketagihan Berjudi Memusnahkan Diri AndaApakah maksud ‘judi’ ? MenurutKamusDewanEdisiKeempat,judibermaksudpermainandenganmemakaiwangdanlain-lainsebagaitaruhan.Halinibermaksudpemainyangterlibatakanmenggunakanhartaataumateriallainsebagaitaruhan.Pihakyangmenangakanmengambildanmerampashartaataumaterialdaripadapihakyangkalah.Pihakyangkalahpulaakankehilanganhartaataumaterial.Denganberdasarkanperbuatanyangmerugikanini,tabiatberjudimenjadilarangandalamsetiapagama.Apakah kesan ketagihan berjudi?-Tidak dapat memberikan tumpuan kepada perkara lain.-Gangguan emosi kerana risau dan gelisah untuk mendapatkan wang.- Sanggup berbohong, mencuri atau menjatuhkan maruah diri untuk mendapatkan wang.- Terdedah kepada pelbagai masalah sosial apabila berkawan dengan rakan yang negatif.-Menjejaskan masa depan apabila ditangkap polis atau dibuang sekolah.1. Bahagikantugaskepadasetiapahliuntukmenguruspersiapantempatbagimengadakanpameran,bahagianpromosidanbahagianmenyediakanmaklumatuntukpameran.2. Carimaklumatberikut: - Ketagihanrokok,arak,Internet. - Kesanketagihanyangmemudaratkandiri,keluargadannegara. - Caramengelakkandiridaripadaketagihan. - Amalangayahidupsihat.3. Maklumatyangdipamerkanharuslahtepat,sahihdandipersembahkansecarakreatif.Nota GURUGalakkanmuridmengumpulmaklumatmelaluipelbagaisumbersepertibukurujukan,Internetdantemubualdenganpihakyangterlibat.Berikanmasayangmencukupibagimuridmenyiapkanpamerantersebut.Cara Menjalankan Aktiviti

p. 177

Mengadakan Program Kitar SemulaB.Berdasarkan jadual yang disediakan, buat analisis kesan daripada ketagihan dan cadangkan langkah-langkah untuk mengelakkan diri daripadanya.Perlakuan yang memudaratkanCadangan mengatasi Diri KeluargaBerjudiMinum arakMenghisap rokokKetagih InternetKetagih menonton televisyenKetagihan lain (Nyatakan)C.Kongsi hasil dapatan anda dan rakan tentang kesan ketagihan dan cara mengatasi ketagihan. Bentangkan.KesanPadapendapatanda,jenisketagihanyangmanakahyangpalingbanyakberlakudalamkalanganremaja?Mengapa?Jadual AnalIsIs Kesan KetagIhan dan Cadangan MengatasInya• Kehabisanwang•Berhutang• Dipandangrendah• Tidakbahagia• Menjatuhkan maruah keluarga• Tidakberkawan denganrakan yangberjudi• Katakan'Tidak' padaajakanrakan untukberjudi170

p. 178

171Berdasarkan kad yang disediakan, cantumkan kad tersebut untuk mendapatkan cogan kata yang hendak disampaikan.Cara Menjalankan Aktiviti1. Setiapkumpulanterdiridaripadatigahinggaempatorangmurid.2. Ketuakumpulanmengambilkadcantumandaripadagurudanmencantumkankadtersebutbersama-samaahlikumpulan.3. Bincangkanmesejyangterdapatpadakadcantumantersebut.SEGMEN SANTAISekiranyaandamempunyaitanda-tandaketagihan,kepadasiapakahandamemintabantuan?HIBAHID UBAHAUPKKUBAIATAAHATANPAGIAPAIAKETTATANPETAGPAGIHHAN

p. 179

Murid-murid,jagamaruahdanjanganmembuangmasadenganketagihanyangmemudaratkandiri.1. a.Nyatakanduacontohperbuatanketagihanyangmemudaratkanremaja._____________________________________________________ b.Jelaskankesanketagihanterhadap: i.diri_________________________________________________________________ ii.keluarga_________________________________________________________________c.Cadangkancarauntukmenghindaridiridaripadaketagihanyangmemudaratkanremaja._________________________________________________________________2. Padapendapatanda,mengapakahremajatidakwajarterlibatdalamperbuatannegatifyangmenyebabkanketagihan?___________________________________________________________________172

p. 180

173Unit 15PATUHI PERATURAN SEKOLAHDalam unit ini, saya belajar tentang:• peraturan sekolah.• kesan jika tiada peraturan di sekolah.•akibat jika peraturan sekolah dilanggar. •kepentingan mematuhi peraturan sekolah demi mengekalkan keharmonian sekolah.•cara menzahirkan perasaan apabila mematuhi peraturan sekolah.•perlunya memberikan kerjasama dalam pelaksanaan peraturan sekolah tanpa mengira kaum.NILAI* Hormat* Rasional* Toleransi* Kebebasan* Kerjasama* Hemah Tinggi* Bertanggungjawab

p. 181

174Tatacara ialah peraturan yang baik dan telah ditetapkan serta harus dipatuhi. Di sekolah terdapat peraturan atau undang-undang yang perlu dipatuhi oleh murid. Tujuan diadakan peraturan ini adalah untuk mengekalkan ketenteraman, keharmonian dan kelancaran aktiviti yang dijalankan oleh pihak sekolah.Kesan Jika Tiada Peraturan SekolahPersekitaran Sekolah:Kotor dan sampah merata-rata.Kesihatan:Warga sekolah menghidap penyakit kerana persekitaran yang kotor. Keselamatan:Perasaan tidak selamat dan rasa risau kerana tiada penguatkuasaan undang-undang.Pembelajaran dan Pengajaran: Tidak berkesan dan terganggu dengan sikap murid yang tidak akur akan arahan guru.Disiplin:Berlakunya pergaduhan, perbuatan vandalisme, kecurian, buli dan pelbagai salah laku yang mengganggu kesejahteraan hidup warga sekolah.Membentuk akhlak murid yang terpuji dan berdisiplin.Melicinkan proses pengajaran dan pembelajaran di dalam kelas.Merealisasikan Falsafah Pendidikan Kebangsaan untuk melahirkan rakyat Malaysia yang berakhlak mulia.Mengekalkan keharmoniandan kesejahteraan hidup warga sekolah.kepentIngan peraturan SEKOLAHMemupuk perpaduan antara kaum.

p. 182

175Peraturan sekolah sangat penting bagi memastikan pengurusan di sekolah dapat dilaksanakan secara teratur dan mencapai matlamat yang dirancang. Yang berikut ialah contoh peraturan sekolah dan akibat melanggar peraturan yang telah ditetapkan oleh pihak sekolah.Berada di sekolah selewat-lewatnya sepuluh minit sebelum waktu persekolahan.Menyerahkan surat daripada ibu bapa jika tidak hadir ke sekolah.Penampilan yang kemas dan lengkap.Sentiasa menghormati warga sekolah.AkIbat melanggar Peraturan SekolahDihukum seperti dirotan dan didenda.Diminta berjumpa dengan kaunselor untuk sesi kaunseling. Dilibatkan dalam program dan ceramah yang berkaitan dengan pembentukan sahsiah.Digantung atau dibuang sekolah.Sentiasa menghormati warga sekolahContoh Peraturan Sekolah

p. 183

176Sebagai remaja yang berfikiran matang, sudah tentu dapat membuat pilihan sama ada menjadi murid yang mematuhi peraturan sekolah atau sebaliknya. Hal ini dikatakan demikian kerana terdapat banyak kesan positif apabila menjadi seorang remaja yang berdisiplin dan mematuhi peraturan seperti yang ditunjukkan dalam rajah di bawah.Ikrar saya untuk mengekalkan keharmonian sekolah•Sentiasa mematuhi peraturan sekolah.•Melibatkan diri dalam kempen dan program yang diadakan.•Memberikan nasihat kepada sahabat yang terlibat dalam salah laku supaya berubah sikap.•Bergaul mesra dengan warga sekolah tanpa mengira perbezaan kaum.•Bersopan santun ketika bertutur supaya tidak menyinggung perasaan orang lain.Mematuhi peraturan sekolah sepatutnya dapat dilakukan oleh semua warga sekolah demi kebaikan bersama. Murid yang mematuhi peraturan sekolah akan dihormati ramai. Selain itu, dengan berdisiplin dan mematuhi peraturan sekolah, murid juga mudah memberikan tumpuan terhadap pelajaran dan mencapai kejayaan dalam perkara yang dilakukan. Kegagalan mematuhi peraturan dan undang-undang membawa banyak kesan negatif terhadap murid dan menyebabkan murid mudah terlibat dengan gejala sosial yang menjejaskan masa depan mereka.Mereka yang tidak boleh mematuhi peraturan bererti tidak boleh menjadi pemimpin. Benjamin FranklinRENUNGANSebabKesanMematuhI peraturanSEKOLAHNama baik keluarga terjagaDihormati orangBerasa gembira dan banggaMenghormati guruMenghargai masaMempunyai hala tuju

p. 184

177A.Berdasarkan jadual di bawah, buat analisis tentang kebaikan mematuhi peraturan sekolah dan akibat tidak mematuhi peraturan sekolah dengan melengkapkan borang di bawah.Bil.Peraturan SekolahKebaikan Mematuhi Peraturan SekolahAkibat Tidak Mematuhi Peraturan Sekolah1.Tidak membuat bising di dalam kelas semasa guru sedang mengajar. • Dapat mendengar dengan jelas pengajaran guru. • Terganggu dan tidak dapat memahami pengajaran guru.2.Tidak dibenarkan memakai barang-barang kemas.3.Membeli makanan hanya dibenarkan pada waktu rehat sahaja.4.Sentiasa menjaga kebersihan kawasan sekolah.5.Dilarang menghisap rokok atau menyalahgunakan dadah.6.Tidak dibenarkan menconteng dinding bilik darjah, tandas dan di mana-mana tempat dalam kawasan sekolah.SOALAN1. Huraikan jenis salah laku yang sering berlaku di sekolah anda.2. Nyatakan kesan akibat melanggar peraturan sekolah.3. Jelaskan perasaan anda sekiranya sekolah anda diisytiharkan sifar ponteng. Cadangkan langkah-langkah berkesan bagi membantu pihak sekolah menguatkuasakan peraturan sekolah. Nota GURUMinta murid membawa Buku Peraturan Sekolah bagi menjayakan aktiviti dalam unit ini. Bagi aktiviti mengisi jadual di atas, guru boleh sesuaikan peraturan dan jenis salah laku merujuk persekitaran di sekolah masing-masing.PENGUKUHAN

p. 185

178B.Lakon dan lengkapkan dialog di bawah.Plagiat? Setahu saya, perbuatan plagiat ialah kita meniru hasil kerja orang lain dan menjadikannya sebagai hasil kerja kita. Oleh itu, tidak eloklah kita buat begitu, Mary. Saya cadangkan kita berbincang dan membuat kerja kursus itu.Saya tidak setuju dengan cadangan awak. Lebih baik ikut sahaja cadangan saya. Kita plagiat kerja kursus kakak saya, cepat dan mudah. SOALAN1.Adakah anda bersetuju dengan tindakan Mary? Nyatakan alasan anda.2.Berikan pendapat anda mengenai sikap Usak.Janganlah risau Usak. Jika mahu, esok kita boleh menghantar kerja kursus itu. Kebetulan, tajuk yang diberikan oleh cikgu sama dengan tajuk yang pernah dibuat oleh kakak saya. Jadi, apa salahnya kita plagiat sahaja kerja kursus kakak saya?Nota GURUBimbing murid memahami seriusnya perbuatan plagiat agar murid tidak menjadikannya sebagai amalan dalam kehidupan harian. Mary, bolehkah kita berjumpa untuk berbincang tentang kerja kursus Sejarah selepas sekolah esok? Dua minggu lagi kita perlu menghantarnya. Saya risau kita tidak dapat menyiapkannya.

p. 186

179Carta AlIr Semasa Berlaku Kebakaran Loceng kecemasan dibunyikanGuru kelasPK HEMWarden blokPastikan semua murid meninggalkan bangunanLapor kepada bombaMurid beratur keluarAmbil kedatanganEdar buku kedatanganLapor kepada GPK\/ PK HEMTerima laporan kedatanganCari muridCari muridLapor kes murid hilang kepada pasukan penyelamat1.Ramalkan kesan yang berlaku sekiranya murid tidak mematuhi peraturan semasa kebakaran.2.Apakah perasaan anda setelah berjaya mematuhi peraturan sekolah seperti yang ditunjukkan dalam carta alir?C.Fahami dan jelaskan peraturan semasa berlakunya kebakaran dengan berdasarkan carta alir di bawah.Sumber: Bahagian Sekolah, KPM, 2003SOALANCari muridLapor kepada PK HEMMulaPETUNJUKProsesMembuat KeputusanMULA

p. 187

A.Telefon bimbit merupakan kemudahan komunikasi yang penting pada masa kini. Namun, membawa telefon bimbit dalam kalangan murid di sekolah menjadi isu hangat yang masih dibahaskan.Peraturan Perbahasan1.Lantik tiga orang ahli sebagai pihak pencadang dan tiga orang ahli sebagai pihak pembangkang.2.Lantik seorang ketua bagi setiap kumpulan.3.Lantik tiga orang pengadil untuk menilai aspek isi, gaya penyampaian dan kerjasama pasukan. 4.Seorang penjaga masa disediakan. Loceng akan dibunyikan satu kali untuk menandakan masa tinggal satu minit lagi dan loceng dibunyikan dua kali bagi menandakan masa telah tamat.5.Peserta pertama sehingga peserta ketiga diberi masa selama tujuh minit untuk mengemukakan isi. 6.Peserta pertama atau kedua daripada pihak pencadang dan pembangkang diberi masa selama empat minit bagi menggulung atau merumuskan isi. 180

p. 188

Pembangkang pertama:Memberikan tekanan dan rasa rendah diri kepada murid yang tidak mempunyai telefon bimbit. Pembangkang kedua: Penyalahgunaan kamera dan telefon bimbit untuk tujuan yang tidak baik.Pembangkang ketiga: Internet digunakan sesuka hati tanpa batasan menyebabkan murid tidak menumpukan perhatian semasa pengajaran guru.Penggulung: Sesungguhnya, terdapat banyak masalah disiplin di sekolah seperti kecurian telefon dan penyebaran video lucah disebabkan kesukaran guru untukmemantau apabila murid membawa telefon bimbit ke sekolah. Panduan IsI BAGI pIhak Pembangkang (Keburukan membawa telefon bImbIt ke sekolah)B.Kumpulkan maklumat dan adakan perbahasan bertajuk “Hukuman buang sekolah terhadap murid tidak relevan lagi kini”.Nota GURUBagi memastikan murid terlibat dalam aktiviti perbahasan, guru boleh membahagikan murid kepada beberapa kumpulan dengan mempelbagaikan tajuk perbahasan. Pilih kumpulan terbaik untuk pertandingan akhir, termasuk juga pertandingan antara kelas. 181SEGMEN SANTAINyatakan peraturan sekolah yang sentiasa anda patuhi.Pencadang pertama: Pembelajaran tidak membosankan apabila menggunakan telefon di dalam bilik darjah.Pencadang kedua: Murid boleh mendapat maklumat dengan segera melalui pencarian di Internet.Pencadang ketiga: Murid boleh menghubungi ahli keluarga pada bila-bila masa, terutama ketika kecemasan.Penggulung: Jelaslah bahawa terdapat kebaikan apabila telefon dibawa ke sekolah kerana boleh menarik minat murid untuk belajar. Secara tidak langsung, murid juga akan lebih berpengetahuan dalam teknologi.Panduan IsI bagI pIhak pencadang:(KebaIkan membawa telefon bImbIt ke sekolah)

p. 189

1. Mengapakah Kaviraj terpilih sebagai tokoh "Murid Budiman"di sekolahnya?2. Sebagai murid, mengapakah anda perlu mematuhi peraturan sekolah?SOALANC. Lakonkan temu bual di bawah.D. Bagi menyokong pelaksanaan peraturan sekolah, anda dikehendaki mengenal pasti seorang murid yang sentiasa mematuhi peraturan di kelas atau di sekolah anda. Temu bual murid tersebut dan bentangkan hasil temu bual tersebut.Pei Chia:Tahniah Kaviraj kerana menerima anugerah "Tokoh Murid Budiman". Saya Pei Chia daripada Sidang Redaksi Majalah Sekolah ingin mengetahui apakah faktor yang menyebabkan Kaviraj terpilih menerima anugerah ini?Kaviraj:Terima kasih Pei Chia. Saya berpegang kepada prinsip bahawa sebagai seorang murid haruslah sentiasa menghormati guru dan semua warga sekolah. Saya telah membaca Buku Peraturan Sekolah berkali-kali kerana tidak mahu melanggar mana-mana peraturan yang ditetapkan. Sebagai Pembimbing Rakan Sebaya, saya juga sentiasa membantu dan memberikan nasihat kepada rakan-rakan supaya tidak melanggar peraturan sekolah.Pei Chia:Bolehkah Kaviraj jelaskan kebaikan mematuhi peraturan sekolah?Kaviraj:Apabila murid mematuhi peraturan di kelas, pembelajaran dan pengajaran akan dapat dijalankan dengan lancar dan berkesan. Ini sudah tentu dapat meningkatkan pencapaian akademik murid. Sebaliknya, kelas yang muridnya menimbulkan masalah disiplin, pengajaran guru terpaksa diberhentikan untuk menangani masalah disiplin yang berlaku. Oleh itu, tindakan murid yang melanggar peraturan telah merugikan semua murid di kelas tersebut.Pei Chia: Saya setuju dengan pandangan Kaviraj. Baiklah, apakah perasaan saudara apabila dipilih sebagai Tokoh Murid Budiman?Kaviraj: Saya bersyukur dan sangat gembira apabila menerima ucapan tahniah daripada guru serta rakan. Keluarga saya juga sudah tentu berasa bangga akan anugerah ini.182

p. 190

A.Perhatikan gambar di bawah. Kenal pasti cara murid mematuhi peraturan sekolah dan jelaskan kesannya dengan mengisi jadual yang disediakan. PerkaraMematuhi peraturansekolahKesanRambut• Pendek• Disikat kemas• Kelihatan cantik dan segak183PEMULIHAN

p. 191

184Panduan melafaz Ikrar1.Berdiri tegak.2.Angkat tangan kanan separas dengan bahu dan jari dirapatkan.3.Lafaz ikrar dengan sebutan yang jelas dan bersemangat.B. Lengkapkan ikrar di bawah dengan maklumat yang sesuai. Lafazkan Ikrar Mematuhi Peraturan Sekolah di bawah.C. Reka bentuk Ikrar Mematuhi Peraturan Sekolah secara kreatif dengan menggunakan komputer. Tampalkan ikrar tersebut dalam buku tulis anda.Ikrar Mematuhi Peraturan SekolahSaya ____________________________________Tingkatan __, berjanji akan mematuhi peraturan sekolah seperti yang berikut:______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________2. Saya tidak akan melanggar peraturan yang telah ditetapkan oleh pihak sekolah demi: Kecemerlangan diri, _______________________ (sekolah)_________________ (menjalin perpaduan)Yang benar, Disaksikan oleh,Disahkan,__ ___ ___( ) ( ) ( ) Murid Ibu\/bapa\/penjaga Guru••••••••••

p. 192

185D. Teliti dan fahami situasi di bawah. Jelaskan tindakan mematuhi peraturan yang sepatutnya dilakukan.E. Lakonkan tindakan murid yang mematuhi peraturan sekolah berdasarkansituasi tersebut.Zahariah: Saya tidak suka akan tajuk ini. Susah betul. Saya tidak akan membuat latihan yang diberikan oleh cikgu.Kareena: Saya juga sama seperti kamu. Tindakan yang patut dilakukan oleh Zahariah dan Kareena:_____________________________________________________Nicky: Safiyah, jangan tutup kipas itu. Tutup lampu sahaja. Safiyah:Cikgu sudah berpesan, sewaktu rehat, semua suis perluditutup. Mengapakah kamu melarang saya berbuat demikian?Nicky: Selepas rehat, kita akan balik ke kelas semula.Biarlah, supaya kelas kita lebih sejuk.Tindakan yang patut dilakukan oleh Safiyah:Razid:Bolehkah saya masuk ke tandas dahulu? Saya sakit perut.Sharan:Boleh tetapi kamu perlu membayar RM1.00.Ryan:Sharan, kamu tidak patut bercakap begitu. Kasihan Razid. Biarlah dia menggunakan tandas dahulu.Tindakan yang patut dilakukan oleh Razid:Orang yang melakukan kesalahan dan tidak membaikinya telah melakukan satu kesalahan lagi.RENUNGAN

p. 193

Jawab soalan di bawah.3.Berdasarkan kempen di bawah, bincangkan dua kepentingan kempen yang diadakan di sekolah.__________________________________________________________________186a.Wajarkah Chandran menegur rakannya? Berikan alasan anda.________________________________________________________________b.Apakah akibat daripada perbuatan Haikal dan Tze Meng yang berbual semasapengetua memberikan pesanan?________________________________________________________________c. Nyatakan tiga peraturan yang patut diamalkan oleh murid semasa perhimpunan.________________________________________________________________2.Beberapa orang murid Tingkatan Satu Bernas telah ditangkap oleh guru disiplin kerana perbuatan membuli.a. Terangkan kesan yang akan diterima oleh murid yang melakukan perbuatan membuli.______________________________________________________________________________________________________________________________b. Cadangkan dua cara anda dapat membantu pihak sekolah memantapkan disiplin di sekolah._______________________________________________________________Ketika perhimpunan rasmi diadakan, semua murid tekun mendengar pesanan pengetua. Bagaimanapun, Haikal dan Tze Meng telah ditegur oleh rakan sekelas mereka, Chandran kerana berbual sehingga menyebabkannya tidak dapat mendengar pesanan pengetua dengan jelas.1.JAUHI BULI

p. 194

Unit 16KENALI HAK KANAK-KANAK187* Hormat* Rasional* Hemah Tinggi* Kesederhanaan* BertanggungjawabNILAIDalam unit ini, saya belajar tentang:• hakasasikanak-kanak.• kepentinganmelindungihakasasikanak-kanakdemikesejahteraanhidup.• badankerajaandanbukankerajaanyangmelindungihakasasikanak-kanak.• carabadankerajaandanbadanbukankerajaanmelindungihakasasikanak-kanakdemikesejahteraanmasyarakat.• caramenzahirkanperasaanapabilahakkanak-kanakdilindungiolehpelbagaipihaktanpamengirakaum.• caramengambiltindakanuntukmelindungihakkanak-kanak.* Hormat* Rasional* BaikHati* Keberanian* KasihSayang* Bertanggungjawab

p. 195

Kanak-kanakmerupakanantarapopulasipendudukyangbesardinegarakita.MengikuttakrifanAktaKanak-kanak2001,kanak-kanakmerupakanseseorangyangberumurdibawah18tahun,memerlukankasihsayang,penjagaandanperlindungan.MengikutJabatanKebajikanMasyarakat,terdapatempathakkanak-kanak,iaitu:Hak Kanak-Kanak dari Segi Kehidupan• Hakuntukhidupdanmembesardengansihat.• Hakuntukmendapatkanmakanan,pakaiandantempattinggalyangsempurna.• Hakuntukmendapatkanrawatansekiranyasakit.Hak Kanak-Kanak dari Segi Perlindungan• Hakuntukdilindungidaripadadadah,penjahatdankecederaan.• Hakuntukdilindungidaripada semuapihaksepertiibubapa,orangdewasadanagensikerajaan.188

p. 196

Hak Kanak-Kanak dari Segi Perkembangan• Hakuntukbelajar disekolah.• Hakuntukbelajarmenjadi seorangdewasayangcerdik.• Hakuntukbelajardengan sempurna.Hak Kanak-Kanak dari Segi Penyertaan• Hakuntukberjumpadengan kanak-kanaklain.• Hakuntukmenyertaikelab ataupersatuan.• Hakuntukberbincang bersama-samarakandengan bebas.Kanak-kanakakanberasagembiradandapatmenikmatikehidupanyanglebihbaiksekiranyasegalahakmerekaditunaikan.Antarakepentinganmenjagadanmelaksanakanhakkanak-kanaktermasuklah:• membolehkankanak-kanakhidupdanmembesardengansempurna.• menghindaridanmelindungikanak-kanakdaripadasebaranganasirjahat.• menjadikankanak-kanakorangyangberilmupengetahuandanasetnegara.• mengasahbakatdanpotensisertameningkatkankemahiraninteraksikanak-kanak denganoranglain.189

p. 197

Bagimenjagahakkanak-kanak,semuapihakperlumemainkanperanan.Antarapihakyangmenjagakepentingankanak-kanakialahbadankerajaansepertiyangberikut.Polis Diraja MalaysiaJabatan Kebajikan MasyarakatKementerian Dalam Negeri• Menguatkuasakanundang-undangberkaitandenganpelanggaranhakasasikanak-kanak.• Menahan,menyiasatdanmengumpulbuktisesuatukesberkaitandengankanak-kanak.• MenyerahkanpendakwaankepadaJabatanPeguamNegarauntuktindakan.• Meningkatkantahapkesedarantentangkeperluan membanteraspemerdanganganmanusiadanpenyeludupanmigran,terutamanyakanak-kanak.• Memperkukuhprosedurpenguatkuasaandanmeningkatkankerjasamapelbagaipihak.• Menyediakanperkhidmatanperlindungandanpemulihankepadakanak-kanakdaripadabahayasepertiterbiar,penganiayaandanpenderaan.• Memberikanpenekanankepadaperkembangankanak-kanakdarisegifizikal,emosi,sosialdanmental.• Memberikanbantuankewangankepadakanak-kanakmiskindanistimewa.• Menyediakantempattinggaldanbantuan-bantuanlainyangsesuaibagikanak-kanaktersebut.Imbas Saya190PolisDirajaMalaysiaImbas SayaMajlisAntipemerdaganganOrangdanAntipenyeludupanMigran

p. 198

• Mengumpulsokonganpolitikuntukturutmembuatpelaburankepadakebajikankanak-kanak.• Menanganipelbagaiisupenderitaandanpencabulanhakkanak-kanak.Selainbadankerajaan,badanbukankerajaanjugaturutmemainkanperananmenjagahakkanak-kanak.Yangberikutmerupakanantarabadanbukankerajaanyangterlibatdanperanannya.Tabung Darurat Kanak-kanak Antarabangsa Bangsa-Bangsa Bersatu• Menyediakanterapidanlatihanbantuandiri kepadaanakkelainanupaya.• Memberikankesedarantentang keperluanorangkurangupaya.Persatuan Kanak-Kanak Istimewa Hulu Langat • Menyediakanbeberapapusataktivitiyang selamatuntukkanak-kanakdanremaja.• Membantuuntukmembentukpotensi dirimelaluipelbagaiprogram.Every Child MattersYayasan Chow Kit • Melaksanakanprogramkesedaranberkaitandengankeselamatandirikanak-kanakdirumah,sekolahdan tempatawam.• Memberikansemangatdanmotivasikepadakanak-kanakyangbermasalahkembalikepangkaljalan.Yayasan Salam MalaysiaImbas SayaUNICEFImbas SayaYayasanSalamMalaysiaImbas SayaYayasanChowKitImbas SayaPersatuanKanak-KanakIstimewa Hulu Langat

p. 199

NamasayaAmran.Sayaberusia13tahun.Sayamempunyaitigaorangadik.Ibusayabekerjamengambilupahmenjagabudakkecil.Ayahpulabekerjasebagaipemanduteksi.Keluargasayatinggaldirumahyangsederhana. Setiappagi,ibumenyediakansarapanuntuksayasebelumkesekolah.Walaupunpendapatanibubapasayasederhana,tetapimerekamampumenyediakankeperluanpersekolahansayadanadik-beradik.Kadangkalaayahmembawakamibermaindipadangpermainandanjugapergimelancong. Padawaktumalam,kamiakanmakanbersama-sama.Selepasmakan,ayahdanibumembantudanmembimbingkamimengulangkajipelajaran.Sayadanadik-adikberjayamencapaikeputusancemerlangdalampeperiksaan.Sayadanadik-adikberasasangatgembirawalaupunkamitidaksemewahkeluargalain,tetapikamimewahdengankasihsayangibubapa.A. Baca dan fahami cerita di bawah. Nama:______________________________________________Umur:_________________Bil.Ya\/TidakAlasan Jika TidakPernyataan1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.Andadapatmembesardengansihat.Andamendapatmakananyangberkhasiat.Andadisediakanpakaianyangsempurna.Andadiberirawatansekiranyasakit.Andamendapattempattinggalyangselesa.Andadilindungidaripadasebarangbahayadananasirjahat.Andadilindungiolehorangdisekelilingandadengansewajarnya.Andamendapatpendidikanyangsempurna.Andadiberihakuntukbermainbersama-samarakan.Andadiberihakuntukmenyertaiaktivitipersatuan.SOALAN1. Kenalpastihakasasikanak-kanakyangdinikmatiolehAmran.2. ApakahkebaikanyangdiperoleholehAmranapabilamendapathakasasiyang sewajarnya?Jelaskan.3. Andamendapatiseorangkawanseringtidakkekantinketikawakturehat.Kawan tersebutdaripadakeluargayangmiskin.Apakahtindakanyangbolehandalakukan?B. Lengkapkan senarai semak di bawah tentang hak kanak-kanak yang telah anda peroleh.192

p. 200

C.Bahagian Kanak-kanak, Jabatan Kebajikan Masyarakat merupakan sebuah bahagian yang memainkan peranan khusus berkaitan dengan hak kanak-kanak. Baca dan fahami peranan bahagian tersebut. D. Dapatkan maklumat lanjut tentang setiap peranan yang dimainkan oleh BahagianKanak-kanak, Jabatan Kebajikan Masyarakat dalam usaha menjaga dan melindungi hak asasi kanak-kanak. Bentangkan dapatan anda secara kreatif. Pusat Aktiviti Kanak-kanak • Menyelaraspelbagaiprogrampencegahanpadaperingkatmasyarakatsetempat.• Perkhidmatansokonganyangsistematikbagimencegahkespenganiayaan.Taman Seri Puteri• Memberikanperlindungan danpemulihankepadakanak-kanakperempuanyangterdedahkepadakeruntuhanakhlak.Asrama Akhlak• Tempatpemulihanbagikanak-kanakyangmempunyaimasalahundang-undang.• Penempatanbagikanak-kanakyangmempunyaimasalahsosial. Taman Asuhan Kanak-kanak• Memastikan taman asuhan berdaftardanberlesen.• Memantauaktivititamanasuhankanak-kanak.Sekolah Tunas Bakti• Tempatpemulihanakhlakkanak-kanak yangterlibatdenganjenayah.• Penempatanbagikanak-kanaktidakterkawal.Peranan Bahagian Kanak-kanak Jabatan KebajikanMasyarakatRumah Tunas Harapan• Penjagaankanak-kanakyangtiadakeluargakandung.• Memberikanak-kanakpeluangmembesar dalam suasanakekeluargaan.SOALANMengapakahBahagianKanak-kanakinipentingdalamusahamelindungihakasasikanak-kanak?Apakahyangakanberlakusekiranyahakkanak-kanaktidakdilindungi?193Imbas SayaSuhakam

p. 201

194A.Baca dan teliti maklumat di bawah.Kebelakanganinibanyakkanak-kanakyanghilang,diculikataulebihmalanglagidiperkosadandibunuh.Sebagaiibubapa,sudahpastiperkarainitidakbolehdipandangringankeranakejadianinibolehberlakukepadasesiapasahaja.Ibubapaberperananmemberikanperlindungankepadaandadaripadaberlakunyaperkarayangtidakdiingini.Walaupundemikian,andasendiri,ibubapa,pengasuhataupenjagakanak-kanakperlubekerjasamamemainkanperananbagimelindungikeselamatananda.Yangberikutialahpanduansekiranyaandaberadadiluarrumah.Janganmenerimapelawaanmenaikikenderaanorangyangtidakdikenali.Elakkanberjalanseorang diri di luar kawasanrumah.Janganbermainditamanpermainanseorangdiri.Panduan Ketika Berada di Luar RumahSOALAN1. Bincangkansecaraberkumpulanpanduanlainbagimenjaminkeselamatandiriandaketikaberadadidalamdandiluarrumah.2. Senaraikanpihaklainyangbolehmelindungikeselamatandirianda.Janganmengikutorangyangtidakdikenali.Bagaimanakahpanduanmenjagakeselamatandiridapatmembantumenjagakeselamatanoranglain?Refleksi Diri:Mengapakahandaperlumengatakantidakkepadaorangyangtidakdikenali?B. Hasilkan satu brosur mengenai panduan keselamatan diri anda ketika berada di luar rumah.

p. 202

195C. Hasilkan kain rentang untuk menimbulkan kesedaran Hak Asasi Kanak-kanak.Cara Menghasilkan Kain Rentang1. Aktivitiinidijalankansecaraberkumpulan.2. Setiapkumpulandimintauntukberbincangtentangmesejyangperludimasukkan dalamkainrentang.3. Tulismesejtersebutpadakainrentangsecarakreatif.4. Mintawargasekolahmenurunkantandatanganpadakainrentangtersebutsebagai sokongankepadahakasasikanak-kanak.5. Gantungkainrentangyangmempunyaitandatangandisekitarkawasansekolah.Refleksi Diri:Apakahperasaanandaapabilamesejandamendapatsokongandaripadawargasekolah?Ingat!LINDUNGI HAK KANAK-KANAKBERTINDAKLAH SEKARANG!Hubungi Talian Kasih 15999Kanak-kanakibaratpermatayangperludijagakeranatanpakanak-kanaktiadalahgenerasiakandatang.RENUNGANContohHENTIKAN PENDERAAN TERHADAP KANAK-KANAKNota GURUBantumuridmenyediakanperalatandanhadiahdenganmerujukPanitiaPendidikanMoraldisekolah.

p. 203

196D.Teliti maklumat tentang rumah perlindungan kanak-kanak di bawah. Rancang secara berkumpulan aktiviti lawatan ke salah sebuah pusat perlindungan kanak-kanak yang berhampiran. Bentangkan laporan tersebut.Golongankanak-kanakyangditempatkandirumahperlindungankanak-kanak• Anakyatim,anakyatimpiatuatauanaktidaksah taraf.• Kanak-kanakterbiaratauditinggalkanibubapa.• Kanak-kanakmangsapenderaanatau pengabaian.• Kanak-kanakdibawahperintahmahkamah.Kemudahandanaktivitiyangdisediakandirumahperlindungankanak-kanak• Segalakeperluanasasdisediakan.• Pendidikanformalsamasepertikanak-kanakdiluar.• Latihankemahiransesuaidenganpotensidanbakatmereka.• Programbimbingandankaunselinguntukmembentuk personalitidantingkahlakuyangbaikdancemerlang.Bagaimanakahandabolehmembantupusatperlindungankanak-kanak?Refleksi Diri:Jelaskanperasaanandaapabilaberjayamengadakanlawatandanmelihatnasibkanak-kanakyangtinggaldirumahperlindungantersebut.Cara Menjalankan Aktiviti1.Menyediakansenaraiahlijawatankuasadanahliyangakanterlibat.2.Mendapatkanmaklumatsepertinamadanlatarbelakangpusatyang akandilawati.3.Mengenalpastikategorikanak-kanakyangdiberiperlindungan.4.Mendapatkansuratkebenarandaripadapihakyangterlibat.5.Merancangaktivitiyangakandijalankansemasalawatan.6.Menyediakanbaranganataubantuanyangakandiberikan.7.Merancangpersediaanlainyangperludibuat.Cara Menjalankan Aktiviti

p. 204

197Ryan: SayadapatiTongMinselalutidakhadirkesekolah.Adakahkamuberduatahu sebabnya?Naidu: Sayapunperasanjuga.Duaharilepassayaternampakkesancalarpada tangannya.Dalamkelaspula,diaseringkeletihandankadangkalatertidur semasagurumengajar.Amir: Apakatakitapergikerumahnya.Mungkinkitadapattahuakanperkarayang sebenar.Ryan: Bagusjugacadanganitu.Marikitakerumahnyapetangini.KetikadalamperjalanankerumahTongMin,merekaternampakTongMinsedangmenjualkuihdihadapanpasarraya.MerekamemanggilnamaTongMin.MerekabertanyakepadaTongMinsebabdiatidakhadirkesekolahdanbekerjadisitu.TongMintidakmenjawabpersoalanmereka.Setelahdipujuk,akhirnyaTongMinmenceritakankeadaanyangsebenarnya.Diaterpaksabekerjabagimembantuibunyakeranaibubapanyatelahberpisah.A.Baca dan lakonkan dialog di bawah.B.Secara berkumpulan, bincangkan cara anda boleh membantu Tong Min.Cara MembantuTong MinApakahkesanyangakanberlakusekiranyaTongMintidakdibantuolehsesiapa?

p. 205

198C.Sekolah anda akan mengadakan sambutan Hari Kanak-kanak. Bersempena dengan sambutan tersebut, Kelab Pendidikan Moral bercadang untuk menjual penanda buku bermaklumat. Hasil kutipan jualan tersebut akan disumbangkan kepada kanak-kanak yang kurang bernasib baik. Hasilkan penanda buku tersebut secara kreatif.Contohpenandabukubermaklumat.Nota GURUBimbingmuridmenghasilkanpenandabuku.Galakkanmuridmembawaalatansendiridanmenghasilkanpenandabukuyangkreatif.Hak Kanak-Kanak dari Segi Perlindungan• Hakdilindungiolehsemuapihak.Hak Kanak-Kanak dari Segi Penyertaan• Hakuntukberjumpadenganrakanlain.Hak Kanak-Kanak dari Segi Perkembangan• Hakuntukmengembangkanpotensidiri.Hak Kanak-Kanak dari Segi Kehidupan• Hakuntukhidupdanmembesardengansihat.

p. 206

199D. Lengkapkan dialog di bawah. Lakonkan cara untuk mempertahankan hak anda bagi menyertai kelab badminton.Surajbercadanguntukmenyertaikelabbadmintonsekolah.Walaubagaimanapun,tindakanSurajdihalangolehAimankeranamenganggapSurajtidakpandaibermainbadminton.SOALAN1. WajarkahAimanmenghalangtindakanSurajmenyertaikelabbadminton?Jelaskan.2. Ceritakanperasaanandasekiranyahakandadinafikan.Refleksi Diri:Mengapakahandaperlumenghormatihakasasikanak-kanaklain?Aiman,padatahuninisayamemilihuntukmenyertaikelabbadminton.Bolehkahsayamenyertainya?Jikatidakpandai,inilahmasanyauntuksayabelajar.Tetapikamutidakmempunyaibakatuntukbermainbadminton.

p. 207

2001. Denganberdasarkanpenyataandiatas,senaraikanempathakandasebagai kanak-kanakyangpatutdinikmatidalamkehidupan. i. __________________________________________________ ii. __________________________________________________ iii. __________________________________________________ iv. ________________________________________________________2. Kenalpastisatucontohpihakdibawahyangmenjagakepentinganhakkanak-kanak. Nyatakanperanannya. i. BadanKerajaan ________________________________________________________ __________________________________________________ ii. BadanBukanKerajaan __________________________________________________ ________________________________________________________3. Terangkansatusebabhakkanak-kanakperludilindungi. _______________________________________________________________ _______________________________________________________________4. Jelaskanperasaanandajikadapatmembantumelindungihakkanak-kanak. _____________________________________________________________ ___________________________________________________________________B. Soalan EseiBagaimanakahandabolehmembantumelindungikanak-kanakyangdiabaikanhakmereka?AktaKanak-kanaktelahdikuatkuasakanuntukmenjagahakkanak-kanak.Antarakandunganaktatersebutadalahuntukmenjelaskanhakkanak-kanak,bentukperlindungandanhukumanbagimerekayangmelanggarnya.A. Baca penyataan di bawah dan jawab soalan yang diberikan.

p. 208

201Unit 17RASUAH MUSUH NEGARADalam unit ini, saya belajar tentang:• menjelaskanmaksudrasuah.• menjelaskanperbuatanrasuahdengancontoh.• menghuraikankesanperbuatanrasuah.• menyarankancarauntukmembanterasrasuahdemi kesejahteraanmasyarakat.• melahirkanrasabencikepadaperbuatanrasuah demikeharmonianhidup.• menghindariperbuatanrasuahdalamkehidupan harian.NILAI* Rasional* Kejujuran* HargaDiri* Keberanian* Patriotisme* Bertanggungjawab* Kepercayaan kepadaTuhan

p. 209

202BENTUK SUAPANDalamAktaSuruhanjayaPencegahanRasuahMalaysia2009,istilahrasuahdisebutsebagaisuapan.Antarabentuksuapanadalahsepertiyangterdapatdalamrajahdibawah.DiMalaysia,rasuahjugadikenalisebagaikaw tim,duitminyak,duitkopi,makansuap,tumbukrusuk,pelincir,bungaemasdanunder counter money.PinjamanUpahDiskaunWangHadiahJawatanPerkhidmatanBonusRasuahbermaksudpenerimaanataupemberiansuapansebagaiupahataudorongankepadaseseorangindividukeranamelakukanatautidakmelakukansesuatuperbuatanyangberkaitandengantugasrasminya.Tahukah Anda Apa Itu Rasuah?Imbas SayaSuruhanjayaPencegahanRasuahMalaysia

p. 210

203Kesalahanutamaberkaitandenganrasuahmenurutaktainiadalahsepertiyangberikut.Menawarkan dan memberikan rasuahMengemukakan tuntutan palsuMenyalahgunakan kedudukanSeorangpembekalmenawarkansejumlahwangkepadapenguruskewangansebuahsyarikatbagimempercepatkanprosesbayaranterhadappembekalanyangtelahdibuat.Seorangpembekalmenghantar80buahkomputerkesebuahsekolah,tetapimenuntutbayaranbagi100buahkomputer.Seorangpegawaikerajaanmenyalahgunakankedudukannyadenganmemberikanprojekkepadasyarikatmilikanaknya,walaupunterdapatsyarikatlainyanglebihberkelayakan.Meminta dan menerima rasuahContoh Perbuatan RasuahYangturutmenjadikesalahanialahsebarangpercubaanataubersubahatuntukmelakukankesalahandiatas.Seorangpengusahageraimenawarkanmakananpercumaselamasebulankepadaseorangpelanggannyaagartidakmembuataduankepadapihakberkuasamengenaitahapkebersihangerainya.Seorangpekerjamembuattuntutanpalsuberkaitanperjalananrasmikeluardaerahwalaupunsebenarnyabeliautidakmelakukanperjalananitu.Seorangpengarahjabatankerajaanmenggunakankuasanyauntukmelantiksyarikatmilikisteribagimengusahakankafeteriadibangunanpejabatnya.Seorangkeranimenerimakomisendaripadapembekalbagisetiapbaranganyangdibelinyauntuksyarikat.Seorangpengarahmemintawangsuapandaripadaseorangkontraktorsebagaidoronganmemastikansyarikatmilikkontraktortersebutdipilihbagimelaksanakanprojekpembinaansebuahsekolah.Kesalahan

p. 211

204Amalanrasuahwalausekecilmanapunadalahamatburukdanakanmenjejaskannegarasecarakeseluruhannya.Yangberikutmerupakanantarakesanperbuatanrasuah.KESANRASUAHKeluarga• Maruahkeluargaterjejas.• HilangtempatbergantungNegara• Menjejaskanpentadbirannegara.• Keselamatandankesejahteraanrakyatterancam.Individu• Hilangpekerjaan.• Dihukumpenjara.Masyarakat• Hilangkepercayaandalamkalanganmasyarakat.• Hargabarangdanperkhidmatannaik.

p. 212

205Olehitu,semuapihakperluberusahadanbekerjasamauntukmenanganiperbuatantersebut.IndIvIduMasyarakat KERAJAAN• Mempunyaipeganganagamadanjatidiri• Menanamkansifatmembencirasuah• Bersediamelaporkansebarangkegiatanrasuah• Tidakmenggalakkanamalanmenyogokuntukmemperolehsesuatu• PenguatkuasaanUndang-undang i. Mendakwapesalahrasuahtanpamengirakedudukanmereka ii. Mengenakanhukumanataudendayanglebihberatdanpenjara• PendidikanPencegahanRasuah i. Memasukkanelemenmembencirasuahdalammatapelajarandisekolah ii. Mengadakankempeniklanyangefektifdenganmenggunakanpelbagaimedia massa• InisiatifLain i. MenubuhkanInstitutIntegritiMalaysia ii. MewujudkanPangkalanDataPesalahRasuah iii. MewujudkanMahkamahKhasRasuah iv. Mewujudkantaliankhas1-800-88-6000Rasuahtidakmungkinberlakujikatiadayangmemberidantiadapulayangsanggupmenerima.Usahamenanganirasuahharusbermuladalamdirisetiapindividu.Mulakanlangkahawaldalamdiridenganmenzahirkankebencianterhadapjenayahrasuahdanmengatakantidakkepadaamalanrasuah.

p. 213

206A.Berdasarkan pandangan tentang perbuatan rasuah menurut perspektif pelbagaiagama, bincang bersama-sama rakan mengenai perlunya menjauhi perbuatan rasuah dalam kehidupan seharian. SOALANMengapakahsetiapagamamelarangperbuatanrasuah?Agama KristianJanganlahmenerimarasuahsebabmembutakanmataoranguntukmengetahuiapayangbenar.Agama BuddhaSeseorangyangtidaksombongdanbebasdaripadarasuahakandipandangtinggiolehdewa-dewa.Agama SikhMerekayangmengamalkansebarangjenisrasuahialahorangyangtelahlupapadaTuhandanajaransebenar.Surahal-Baqarah,ayat188Keluaran23:8Kural657ShriGuruGranthSahibJiDhammapadaAgama HinduKepapaanorang-orangyangberbudilebihjauhbaiknyadaripadakekayaanyangdikumpulkandengancara-carakeji.Danjanganlahkamumakan(ataumengambil)harta(orang-oranglain)diantarakamudenganjalanyangsalah,danjangankamupulamenghulurkanhartakamu(memberirasuah)kepadahakim-hakimkeranahendakmemakan(ataumengambil)sebahagiandarihartamanusiadengan(berbuat)dosa,padahalkamumengetahui(salahnya).AgamaIslam

p. 214

B.Baca dan fahami cerita Rohi dan Wira. Cerita RohiRohiberusia34tahundanbekerjasebagaiseorangpenjawatawam.DiatelahditahanolehpegawaiSuruhanjayaPencegahanRasuahMalaysia(SPRM)dikediamannyakeranakesalahanmemintawangrasuahsebanyakRM5000.00danmenerimawangrasuahsebanyakRM3000.00.Seterusnya,Rohididakwadimahkamahdandibicarakandenganduapertuduhan.Hasildaripadaperbicaraan,RohididapatibersalahdantelahdijatuhihukumanpenjaraselamatigatahundandendaberjumlahRM40000.00RohicubamembuatrayuantetapirayuannyatelahditolakolehMahkamahTinggidanMahkamahRayuan.Semasaberadadipenjara,Rohiberasasedihdanmenyesaldenganperbuatannya.Diadihinaolehmasyarakat.Keluarganyajugadipulaukanolehmasyarakatsetempat.Diatidakmenyangkaakibatsikaptamaknya,telahmenyebabkankeluarganyamenanggungmalu.Melaluiperintahparol,Rohitelahdibebaskanlebihawal.Selepasdibebaskandaripenjara,diatelahmenghasilkansebuahbukutentangbahayaamalanrasuahhasildaripadapengalamannyasendiri.Rohiberikraruntukmembantubagimenyedarkanmasyarakatagartidakterjebakdalamjenayahrasuah.Parolbermaksudpembebasanseseorangbanduansebelumhabistempohmenjalanihukumanpenjarakeranaberkelakuanbaik.207

p. 215

Cerita WiraWiraseorangpenjawatawamyangmempunyaikedudukantinggidisebuahjabatan.Ketikamengadakanlawatankerjakeluarnegara,beliautelahterlupauntukmembawaubatgigidankrimrambut.Diatelahmemintapembantunyauntukmembelikanbarang-barangtersebut.Sewaktumenyerahkanbarangantersebut,pembantunyamemberitahubahawabilpembelianakandimasukkandalamtuntutanperbelanjaanperjalananWira.Sebagaiseorangpenjawatawamyangjujurdanamanah,diatelahmenegurpembantunyabahawaperbuatantersebutadalahsalah.Masihsegarlagidiingatannyatentangikraryangdilafazkanketikamemegangjawatansupayatidakmenyalahgunakankuasadanwangkerajaanatastujuanperibadi.Pembantunyamemohonmaafdanberjanjitidakakanmengulangiperbuatannya.SikapWirayangberintegritiberjayamengangkatmaruahdirinyasertapatutmenjaditeladankepadakitasemua.SOALAN1. JelaskanrasuahyangdilakukanolehRohi.2. TerangkankebaikansikapWirayangperludicontohi.3. Denganberdasarkanceritatersebut,bandingbezakanceritaRohidanWiradalambentukpetapemikiran.4. Bagaimanakahandamembantumengatasimasalahrasuah?208

p. 216

A.Berdasarkan kes di bawah, kenal pasti kesalahan rasuah dan bentuk suapan yang berlaku.Amerupakanseorangpengarahsebuahsyarikat.Beliautelahmemintahadiahdaripadaseorangkontraktorjikamahusyarikatmilikkontraktortersebutberjayamendapatprojekdaripadasyarikatnya.Bmerupakanjawatankuasayangbertugasuntukmengutipdermadaripadaorangramai.Btelahmengambilsedikitwangdermatersebutuntukkegunaansendiri.Perbuatannyadiketahuiolehrakannya.Bagimengelakkanrakannyamelaporkanperbuatannya,Btelahmenghadiahkanseutasjamtanganyangmahalkepadarakannya.Cseorangpekerjakilang.Diaselalumenawarkandirinyauntukmembantupihakkilangmembeliperalatanuntukkegunaankilang.Setiapkalimembuattuntutanterhadappembelianperalatan,Cakanmemberikanresitpalsukepadamajikannya.KES 1KES 2KES 3SOALAN1. Jelaskanperbuatanrasuahdenganberdasarkan situasidiatas.2. Ramalkankesanyangberlakusekiranya amalanrasuahitudilakukan.Mengapakahadaindividudalamkalanganmasyarakatsanggupmemberikanrasuah?209B.Main peranan bagi menunjukkan anda menolak perbuatan rasuah tersebut.PENGAYAAN

p. 217

C.Buat penyelesaian terbaik bagi menangani situasi di bawah. Ranjitmemandukeretadengankelajuan140km\/jamdilebuhrayayangmempunyaihadlaju90km\/jamkeranadiaterlewatkepejabat.Keputusan RanjitMenerimasamanMemberikanrasuahKesanKesan• ______________• ______________• ______________• ______________• ______________• ______________• ______________• ______________ __________________________________D.Hasilkan risalah tentang kesan rasuah kepada diri, keluarga dan negara.Denganberdasarkanundang-undangnegara,pesalahrasuahakandihukumpenjaratidakmelebihi20tahundandidendalimakaligandanilaisuapanatauRM10000.00ataumana-manayanglebihtinggi.Adakahandasetujudenganhukumanitu?Bincangkan.SeorangpegawaipolismendapatiRanjitmemandumelebihihadlajudanmengarahkannyaberhentiditepijalan.Denganperasaangementar,Ranjitmemberhentikankeretalalumengeluarkankadpengenalandanlesenmemandu.Tindakan Ranjit210

p. 218

E.Usaha memerangi rasuah memerlukan setiap orang memahami erti sebenar rasuah. Adakan lawatan ke Pejabat Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia yang berhampiran dan hasilkan buku skrap bermaklumat.Maklumat yang Perlu Ada dalam Buku Skrap1. LatarbelakangSuruhanjayaPencegahanRasuahMalaysia.2. PeranandantanggungjawabSuruhanjayaPencegahanRasuahMalaysia.3. Memahamimaksudrasuahdenganlebihjelas.4. Bentukhukumanyangdikenakankepadapesalahrasuah.5. Mengetahuiperananandauntukmembantuagensiterbabit.Apabilakitamengambilsesuatuyangbukanmenjadihakkita,ingatlahkitasebenarnyamengundangkecelakaan.Kitamungkinakanmendapatapa-apayangkitainginkansepertiduit,hartadankeseronokan.Namundemikian,kitapastitidakakanmemperolehketenangandankebahagiaan.RENUNGANNota GURUBimbingmuriduntukmelaksanakanaktivitilawatankeSPRM.Bagiyangtidakdapatmelaksanakannya,dapatkanmaklumatdaripadapelbagaisumberyangsesuai.211

p. 219

ANHSHHMLUR16293754\/8212MELINTANGMENEGAK1. Istilahrasuahdisebutsebagai___.2. Orangyangterlibatdalamrasuahakanhilangdiri.3. Semuahasildaripadaperbuatanrasuahdianggapsebagai___.4. Setiapindividuyangmenjadi___perbuatanrasuahakandilindungi.5. Merekayangbersubahatdalamrasuahturutakanmenerima___.6. Sebagaipengawassekolah,Muhaiminmencatatsetiapwangyangdikutipdantidakmenggunakannyauntukkepentinganperibadi.Muhaiminseorangyangbersikap___.7. Semuapihakakanberasa___sekiranyakitaterlibatdalamrasuah.8. Namaringkasbagiagensiyangbertanggungjawabmembanterasrasuah.9. Salahsatukesalahanrasuahialahmembuattuntutan___.AA.Lengkapkan teka silang kata antirasuah di bawah dengan berpandukan soalan-soalan yang diberikan.

p. 220

B.Baca dan hayati lirik di bawah. Rasuahohrasuah!Marikitatolakrasuah! MarisemuaadikabangTidakkiratuamudaMarikitabergandingbahuTolakrasuahpemusnahnegaraRasuahohrasuah!Marikitatolakrasuah!IngatlahkitasebelumterimaTidakkirahadiahatauduitSilapterimahatigundahgulanaKesalkemudiantiadagunaRasuahohrasuah!Marikitatolakrasuah!Marilahmari…marisemuaIngat-mengingatiantarakitaJauhirasuahpemusnahbangsaMerosakjiwa,juganegaraHancursemua,tuadanmudaRasuahohrasuah!Marikitatolakrasuah!AyuhsemuakitabergandingbahuLaporsegerasegalarasuah TidakkirakecilataubesarNegaraselamatrakyatterbelaRasuahohrasuah!Marikitatolakrasuah!Tolak Rasuah Pemusnah Bangsa SOALAN1. Kenalpastiperbuatanrasuahyang ingindisampaikan.2. Jelaskankesanperbuatanrasuah terhadapdiri,keluargadannegara.C.Persembahkan dikir barat tersebut secara kreatif. Kumpulan terbaik akan mempersembahkannya di tapak perhimpunan semasa perhimpunan sekolah.213

p. 221

HilmieterlihatBonSengmeniruketikamenjawabsoalanpeperiksaan.Setelahpeperiksaantamat,BonSengtelahberjumpaHilmiedanberjanjiuntukmemberikannyahadiahdengansyaratHilmiemerahsiakanperbuatannyadaripadapengetahuanguru.1. JelaskantindakanyangpatutHilmielakukan. ____________________________________________________________2. ApakahkesalahanrasuahyangcubadilakukanolehBonSeng? ____________________________________________________________ ____________________________________________________________3. SekiranyaperbuatanBonSengdiketahuiolehguru,ramalkankesanperbuatannya terhadap: i. dirinya ____________________________________________________________ ii. keluarganya ____________________________________________________________4. Jelaskancaraandamembanturakanuntukmeningkatkankesedaranagar menjauhiperbuatanrasuah. ____________________________________________________________ __________________________________________________________________B.Soalan EseiPerbuatanpencegahanrasuahperlubermulasejakawallagi.Anak-anakperludiberipendidikantentangbahayaamalanrasuah.Adakahandasetujudengankenyataanini?Jelaskan.A.Berdasarkan situasi di bawah, jawab soalan yang diberikan.214

p. 222

215SENARAI RUJUKANAbdul Rahman Md. Aroff, 1999. Pendidikan Moral: Teori Etika dan Amalan Moral. Serdang: Penerbit Universiti Putra Malaysia. Abdullah Zhidi Omar et al., 2014. Pengantar Pendidikan Moral. Puchong Selangor: Penerbitan Multimedia Sdn. Bhd. Ahmad Marzuki Ismail. 2008. Kurang Berdisiplin? Anda Boleh Mengubahnya. Karisma Publications Sdn. Bhd. Armstrong, Thomas, 1993. Seven Kinds of Smart: Identifying and Developing Your Many Intelligences. New York. Plume. Bahagian Pendidikan Guru, Kementerian Pendidikan Malaysia, 2015. Pedagogi Bahasa Malaysia Abad 21. Modul Kursus Peningkatan Profesionalisme Guru Bahasa Melayu. Bahagian Sekolah, Kementerian Pendidikan Malaysia, 2002. Konsep dan Manual Sekolah Selamat. Nur Niaga Sdn. Bhd. Bahagian Sekolah, Kementerian Pendidikan Malaysia, 2007. Panduan Pengurusan 3K. Percetakan Info Meditasi, Sdn. Bhd. Durkheim, Emile,1973. Moral Education: A Study in the Theory & Application of the Sociology of Education. New York: The Free Press. Eow, B.H., 2000. Pendidikan Moral. Petaling Jaya: Pearson Education Malaysia Sdn. Bhd. Fleetham, Mike, Charles, Roanne dan Sheppard, Kate, 2006. Multiple Intelligences In Practice: Enhancing Self-Esteem and Learning in the Classroom. Stafford: Network Continuum Education. Ibu Pejabat Badan Pencegah Rasuah,1992. Badan Pencegah Rasuah Malaysia 1967-1992: Sejarah Penubuhan dan Perkembangannya. Kuala Lumpur: Pencetakan Nasional Malaysia Berhad. Jabatan Pendidikan Selangor, 2013. Buku Panduan Tatacara Disiplin Sekolah. Kementerian Pendidikan Malaysia. Koo, Kee Peng dan Tang, Chee Yee, 1990. Pendidikan Moral. Kuala Lumpur: Kumpulan Budiman. Masyhur, Kahar, 1986. Meninjau Berbagai Ajaran; Budipekerti\/Etika dengan Ajaran Islam. Jakarta: Kalam Mulia. Mel Siberman, 2004. Diterjemah oleh Zainab Ahmad. Pembelajaran Aktif: 101 Strategi untuk Mengajar Apa Jua Subjek. Kuala Lumpur: Insitut Terjemahan Negara Malaysia Berhad. Mohamad Tarmize Abdul Manaf, 2014. Nota Pencegahan Rasuah. Putrajaya: Bahagian Pendidikan Masyarakat, Suruhanjaya Pencegahan Malaysia. Mohd Firdaus Ramlan, 2015. Tersugung Dek Rasuah. Selangor: Bahtera Publishing. Mohd Hasril Amiruddin dan Alias Masek, 2014. Inovasi dalam Teknologi Pendidikan: Isu dan Cabaran. Batu Pahat: Penerbit UTHM. Mohd Shahman Selamat. “Cabaran Pelajar Menyahut KBAT” dlm. Dewan Masyarakat, Disember 2015. Mok, Soon Sang, 2010. Psikologi Pendidikan. Puchong Selangor: Penerbitan Multimedia Sdn. Bhd. Nizar Parman, “Berfikiran Positif dan Matang” dlm. Dewan Siswa, November 2015. Pusat Perkembangan Kurikulum, 2001. Aplikasi Teori Kecerdasan Pelbagai dalam Pengajaran dan Pembelajaran. Kuala Lumpur: Kementerian Pendidikan Malaysia. Pusat Perkembangan Kurikulum, 2001. Belajar cara Belajar. Kuala Lumpur: Kementerian Pendidikan Malaysia. Pusat Perkembangan Kurikulum, 2001. Penilaian Kendalian Sekolah. Kuala Lumpur: Kementerian Pendidikan Malaysia. Razlie Silam, “Selamatkah anak kita?” dlm. Dewan Masyarakat, Oktober 2015. Rosinah Edinin, 2014. Kemahiran Belajar. Kuala Lumpur: Freeminds Horizons.

p. 223

216Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia, 2009. Undang-undang Malaysia: Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia 2009 (Akta 694). Kuala Lumpur: Pencetakan Nasional Malaysia Berhad. Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia, 2014, FAQ, Soalan Lazim, Putrajaya, Bahagian Pendidikan Masyarakat, Suruhanjaya Pencegahan Malaysia. Tam, Yeow Kwai, 1996. Pendidikan Moral. Kuala Lumpur: Kumpulan Budiman Sdn. Bhd Tam, Yeow Kwai, 2006. Pendidikan Moral Konsep, Konsep dan Pedagogi Pendidikan Guru. Kuala Lumpur: Kumpulan Budiman Sdn. Bhd. Vishalache Balakrishnan, 2009. Pendidikan Moral, Untuk Universiti dan Kolej. Shah Alam: Arah Pendidik Sdn. Bhd. Wan Hasmah Wan Mamat dan Nur Munirah Teoh Abdullah, 2013. Kecerdasan Pelbagai. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Wan Hasmah Wan Mamat dan Nur Munirah Teoh Abdullah, 2013. Kemahiran Berfikir Kritis dan Kreatif. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Wan Hasmah Wan Mamat dan Nur Munirah Teoh Abdullah, 2013. Pembelajaran Aktif. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Wan Hasmah Wan Mamat dan Nur Munirah Teoh Abdullah, 2013. Permainan dan Simulasi. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Wan Hasmah Wan Mamat, Sangeetajit Kaur Jag Singh dan Chua Chu Tee, 2014. Cabaran Remaja Membina Integriti Diri. Institut Integriti Malaysia, Kementerian Pendidikan Malaysia. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Pustaka. ORANG SUMBERPengarah Bahagian Kanak-kanak, Ibu Pejabat Jabatan Kebajikan Masyarakat, Putrajaya. Pengarah Bahagian Pendidikan Masyarakat, Ibu Pejabat Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia,Putrajaya.Pengarah Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia, Cawangan Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur. LAMAN WEB http:\/\/ditaramayant.blogspot.my\/2012\/05\/etika-komunikasi-menggunakan-media.htmlhttp:\/\/pengurusanetika.blogspot.my\/http:\/\/psksksd.blogspot.my\/2010\/05\/pesta-keamatan-perayaan-etnik-sabah.htmlhttp:\/\/seputarduniaanak.blogspot.my\/2011\/11\/cara-membuat-origami-bentuk-hati-heart.htmlhttp:\/\/www.infosihat.gov.my\/infosihat\/isusemasa\/Bahaya Merokok.phphttp:\/\/www.lkdsb.net\/program\/elementary\/intermediate\/di\/files\/Multiple Intelligences Checklist.pdf http:\/\/www.pkki.org\/http:\/\/www.salam.org.my\/http:\/\/www.srigranth.org\/servlet\/gurbani.gurbani?S=yhttp:\/\/www.thirukkural.com\/http:\/\/www.unicef.org\/malaysia\/http:\/\/www.yck.org.my\/

p. 224

217INDEKSAagama 2, 36, 39, 41, 45, 46, 136, 205, 206Aidiladha 36Aidilfitri 36, 41ajaran 39, 41, 136akta 188, 200, 202, 203aktiviti 59, 61, 62, 69, 72alam 123, 124, 126, 130, 131amalan 35, 38, 43aman 46amanah 136ancaman 54, 101, 108Bbahasa 51baik 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 12, 13bangsa 136barang larangan 82benar 1, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 12beragama 35, 36, 37, berakhlak 38berbohong 78berdoa 37beretika 88berhemah 17, 28 berkat 35, 41, 57berketurunan 38bermaklumat 98bermoral 2, 3, 5, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 25, 26, 7, 28, 29, 31, 33, 34berpuasa 38bersederhana 39bersembahyang 36, 37, 38, 39bersyukur 39, 112bertanggungjawab 35, 47, 59, 111, 123 bertapa 37berterima kasih 46, 59, 111bicara berirama 40Buddha 36, 40buku skrap 58Cceria 88, 89, 90, 91DDeepavali 41dilema 18doa 44, 45dorongan 74dosa 205, 206, drastik 165Eetiket 148, 149, 150, 151, 156Fforum 83Gganjaran 46gaya hidup 162gejala sosial 76,103gerbang minda 60gereja 36, 40ghaib 39gian 162, 163gurdwara 37, 40Hharga diri 47, 135hari lahir 82hari persahabatan sedunia 84harmoni 88, 94hemah tinggi 35, 47, 59Hindu 37, 40hormat 35, 40, 59IIban 42ikhlas 64, 136ikrar 184Injil 36inovasi 49insan 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 24, integriti 24, 205Internet 49interpersonal 51intrapersonal 51Islam 36, 40Jjati diri 137jelajah ilmu 157jenayah 100, 102jujur 136KKaamatan 38Kadazan 38kafe siber 79, 81kanak-kanak 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 198, 200kasih sayang 31, 59, 71, 123, 188, 192kaum 46kaunseling 80kawalan keselamatan 92KBAT 53, 120, 131, 138keagamaan 35,36, 37,38, 43kebenaran 84Kebersihan, Kesihatan dan Keselamatan (3k) 95kehendak 77keikhlasan 78kejujuran 47kekeluargaan 80keluarga 36, 37, 45, 59, 60, 71, 72, 116kemakmuran 41kemudahan awam 111, 112, 114, 119, 120, 121, 122kepercayaan 35, 36, 38, 39, 43, 45, 136kepercayaan kepada Tuhan 35, 123kerajinan 47kerjasama 111, 123kerjaya 51kesederhanaan 47, 111kesejahteraan 38, 45, 47, 92kesejahteraan sejagat 25 ketagihan Internet 164, 165ketagihan arak 165, 166ketagihan rokok 162, 163keterlaluan 77kinestetik 51kinorohingan 38kitab 36kitar semula 95, 98komuniti 88kondusif 88, 90kraf 95kreatif 40, 44, 48, 98Krismas 41Kristian 36, 40kuil 37, 40Llogika matematik 51Mmagavau 38main peranan 66, 141majlis 43, 62, 68mantera 43

p. 225

218maruah diri 151, 169masjid 40masyarakat 2, 12, 13, 15, 17,25, 29, 34, 188, 193, 204, 209,matlamat 41media massa 100meditasi 36melayari Internet 162melindungi 187, 188, 192, 193, 194, 200 memantapkan 88meminta 203, 207, 208meminta izin 77menerima 203, 206, 207,210, 212mengabaikan 77, 79menjaga perasaan 82mores 2, 12muafakat 41mulia 137muzikal 51Nnaturalis 51negara 36, 41, 111, 136, 137, 145negatif 74, 80, 81nescaya 39nilai murni 150nyanik 39nyenang 39Oorang asli 39orang kurang upaya 116origami 70, 71Ppatriotisme 111, 123patut 1, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 12pecah rumah 100pemanasan global 127pencapaian sekolah 89pencemaran 126penceroboh 93pendorong 79penghargaan 84penipisan lapisan ozon 127penyalahgunaan 181peragut 108perasaan 45, 46, 55, 57, 59, 71, 111, 116, 119, 130, 139perasaan 77peraturan 2, 9, 203, 204peraturan sekolah 173, 174, 175perayaan 36, 37, 39, 41, 42, 46peribumi 40perpaduan 25, 29, 35, 40, 41, 75, 88persekitaran 88, 94, 95Pesta Gawai 41Pesta Kaamatan 38, 41plagiat 178ponteng 78positif 74, 75, 81poster 121, 130potensi 47, 52, 53, 56, 57prihatin 74,80program 5R 125program gotong-royong 130program kitar semula 130projek 98Rrakan 38, 53, 65rakyat 36, 40, 41, 112, 116Ramadan 36 rasional 35, 123rasuah 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 210, 211, 212, 213reka cipta 49, 55remaja 135, 136, 137, 138, 140, 141,142, 143, 146renungan 42, 54, 137risiko 49Rukun Tetangga 101, 106rumah terbuka 42Ssahabat 74, 75salam 40segmen santai 45sejahtera 88, 97semai 39semangat 38semangat kejiranan 107senarai semak 52sengketa 41sikap 57, 58, 64sikh 37, 40silaturahim 75Skim Rondaan Sukarela 101slogan 121soal selidik 105sokongan moral 60sokongan sosial 166syaitan 38syukur 74Tteknologi 136telefon bimbit 9,31, 209tempat beribadat 46temu bual 131terjebak 76tinjauan 118, 119toleransi 35, 59tuhan 37, 38, 45,46, 124Uupacara 36, 37, 38, 43VVaisakhi 37, 41vandalisme 97, 111, 114, 115, 117, 121, 122visual ruang 51Wwarga sekolah 88, 90, 97wat 36, 40Wesak 36, 41

p. 226

Skim Pinjaman Buku Teks Sekolah ________________________ Nombor Perolehan: ___________________ Tarikh Penerimaan: ___________________ TahunTingkatanNama PenerimaTarikhTerimaBUKU INI TIDAK BOLEH DIJUAL Dengan ini SAYA BERJANJI akan menjaga buku inidengan baik dan bertanggungjawab atas kehilangannya serta mengembalikannya kepada pihak sekolah padatarikh yang ditetapkan.

p. 227

p. 228